Saidi Nursi yüzünden veto yedim

Dünyaca ünlü Türk bilim adamı Prof. Şerif Mardin, Saidi Nursi çalışması yüzünden Türkiye Bilimler Akademisi üyeliğinin iki kez veto edildiğini söyledi. Mardin, ‘Hedef olacağımı düşünmüştüm, ama üniversite çevresinden bunu ummazdım’ dedi.

BOĞAZİÇİ ve Stanford gibi önemli üniversitelerde görev yapan ve halen Sabancı Üniversitesi’nde doktora dersleri veren dünyaca ünlü bilim adamı Prof. Dr. Şerif Mardin’in, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) üyeliğinin iki kez, resmi bir gerekçe gösterilmeden reddedildiği ortaya çıktı. Söylenti olarak uzun süredir üniversite çevrelerinde dolaşan ve kimi köşe yazılarına konu olan olayı doğrulayan Prof. Mardin, ‘İlkinde, Konsey’deki tıpçı arkadaşlar, ‘O Saidi Nursi hakkında kitap yazdı, orada İslamcıları koruyor’ diye karşı çıkmışlar’ dedi. Sosyal bilimci TÜBA üyelerinin, ‘Dünyaya ayıp oluyor’ diye konuyu birkaç yıl sonra yeniden gündeme getirdiğini belirten Prof. Mardin, ‘Kendilerine kesin bir dille, ‘Hiç teşebbüs etmeyin, bu iş olmaz’ denilmiş’ diye konuştu. Prof. Mardin, TÜBA’nın tavrının kendisini çok fazla şaşırtmadığını ifade ederek şunları söyledi:

SOSYOLOJİK ÇALIŞMA

‘Çünkü bizim memlekette kimin kimi neyle itham edeceğini bilemezsiniz. Benim düşünceme göre, Türkiye’ye anlamak ve algılamak açısından din çok önemli bir sosyolojik olgu. Ama bunu kavramak istemeyenlere izah etmeniz mümkün değil. Benim yaptığım çalışmayı, ‘Dincileri koruyan bir tavır sergiliyor’ diye eleştirenler oldu. Halbuki Saidi Nursi sosyolojik bir çalışmadır. Akademi dünyasında bile bilimsel bir çalışma böyle algılanıyorsa, şaşırmanın gereği yok.’

Prof. Mardin, 1989 yılında New York Üniversitesi Yayınları arasında çıkan, ‘Türkiye’de Din ve Toplumsal Değişme, Bediüzzaman Saidi Nursi Olayı’ adlı çalışmasına başlarken, ilerde bu çalışmanın başına işler açabileceğini düşünüp düşünmediğini sorduğumuzda da şu cevabı verdi:

ASLA PİŞMAN DEĞİLİM

‘Doğrusu Saidi Nursi çalışmaya başlarken, ilerde bunun aleyhimde kullanılabileceği aklımdan geçmişti. Hele o zamanlar Saidi Nursi ismini telaffuz etmek bile bir hayli güçtü. Çünkü önemi ve derinliği hiç kimse tarafından farkedilmemişti. Bu nedenle, hedef haline gelebileceğimi düşünmüştüm ama üniversite çevresinin bilimsel bir çalışmayı böyle değerlendirebileceğini öngörmemiştim.’

Prof. Mardin, ‘Saidi Nursi üzerine çalışmaktan pişman mısınız?’ sorusunu ise şöyle cevaplandırdı: ‘Hayır, Saidi Nursi çalışmaktan asla pişman değilim. Benim işim toplumu belirleyen olguların arkasındaki dünyayı incelemek. Din de bu olguların en önemlisi. Doğal olarak aynı şey tarikat ve cemaatler için de geçerli. Türkiye’de Nakşibendiliği bilmeyen Türkiye’den bir şey anlayamaz.’