Sahte içkiden nasıl korunuruz

Yaklaşan yılbaşı nedeniyle sahte içki zehirlenmelerindeki artış dikkat çekti. İstanbul’da, son günlerde sahte içkiden zehirlenenlerin sayısı 55’e, ölenlerin sayısı 15’e yükseldi. Sahte içki kaynaklı zehirlenen 28 kişinin hastanede tedavisi devam ederken, tedavisi tamamlanan 12 kişi ise taburcu edildi. Zehirlendiği belirlenen 55 kişinin sahte alkolü, merdiven altı diye tabir edilen kaçak alkol üretilen ve satılan yerlerden aldığı tespit edildi.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerinin sahte içki operasyonları ise devam ediyor. Şişli, Beyoğlu, Fatih, Kağıthane, Esenyurt, Ümraniye, Bakırköy, Üsküdar ve Sultangazi’de düzenlenen operasyonlarda 19 şüpheli yakalandı. 8’i tutuklanırken, 6’sı adli kontrol ile serbest bırakıldı. Geçen yıla göre bu yıl ele geçirilen sahte alkol miktarı 4 katına çıktı. 2023’te 72 ton etil alkol ele geçirildi. Bu yıl, 5 Aralık 2024 itibarıyla 326 ton etil alkol ele geçirildi.

SAHTE İLE GERÇEĞİNİ AYIRMAK ÇOK ZOR

Son günlerde sahte içkiden zehirlenme ve ölüm sayısının artması vatandaşların içki alırken ve tüketirken nelere dikkat etmesi gerektiğini de gündeme getirdi. Uzmanlara göre tüketicilerin sahte etil alkolü ve sahte içkiyi gerçeğinden ayırması imkânsız. Bunun için numune alınarak, kimyasal test yapılması gerekiyor. Ancak sahte alkollü içki tüketiminden kaynaklanan ölümlerin önüne geçilebilmesi için tüketicinin bilinçli davranması çok önemli. Konun uzmanlarına göre vatandaşların şunlara dikkat etmesi gerekiyor:

* Tüketici olarak mutlaka bilinçli olun ve halkın sağlığını hiçe sayanlardan uzak durun.

* Tüketicilerin, ucuz içkiye mutlaka tereddütlü yaklaşması şart. Alkollü içkilerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından lisanslanmış ve Bakanlığın denetimi altındaki satış yerlerinden tedarik edilmesi gerekiyor.

* Şişeyi garsona getirtip masada gözünüzün önünde açtırın.
Açık olarak alkollü içki satışı yapılan yerlerde şişenin kapalı olarak masaya getirilmesini isteyin. Şişenin bandrollü olduğundan emin olun. Dışarıda alkol alacaksanız gideceğiniz yeri iyi seçin.

* İçki siparişi verirseniz, ambalajı ve şişedeki bandrolü çok dikkatli şekilde kontrol edin.

* Bandrollü Ürün İzleme Sistemi (BÜİS) uygulamasını telefonunuza indirerek, masanıza gelen içkinin sahte olup olmadığını kontrol edin.

‘ZOR TEMİN EDİLMELİ’

TÜRKİYE Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, ülke genelinde yapılan denetimlerde son 10 yılda yaklaşık 15 milyon litre sahte içkinin ele geçirildiğine dikkat çekerek özetle şunları söyledi: “Devletin, sanayide kullanılan etil alkolün kimlere verildiğini bir takip sistemiyle kontrol etmesi gerekiyor. Şayet bu ürünlerin şişelenip piyasaya sürülmesi gibi durumlar engellenmediği ve suçlular ciddi şekilde cezalandırılmadığı sürece, insan ölümleri artmaya devam edecektir. Yılda ortalama 500 kişinin bu nedenle hayatını kaybettiği bir süreç yaşanıyor. Sahte alkolle mücadelede etil alkolün piyasadaki teminini zorlaştırmak en önemli adımdır.

‘YILDA 10 MİLYAR LİRA VERGİ KAYBI YAŞANIYOR’

Yeni yıl yaklaşıyor, dolayısıyla alkollü içeceklerde sahtecilik de insan ölümlerini artırıyor. Netice itibarıyla bu toplu ölümler, etil alkolün serbestçe piyasada ya da internet üzerinden alınması gibi durumlar, hem insan sağlığını hem de devletin önemli gelir kaynaklarını olumsuz etkiliyor. Yılda 10 milyar TL vergi kaybı yaşandığı belirtiliyor.

Etil alkolün kolay erişilebilir yerlerde bulunması ve tariflerinin paylaşılması, insanları adeta kimyager gibi bu işi evlerinde yapmaya teşvik ediyor. İçki satışı yapılan noktalarda ciddi denetimler yapılmalı, oda kaydı ve gerekli belgeler talep edilerek bu noktalar ruhsatlandırılmalıdır. Bu önlemler, ölümlü vakaların önüne geçilmesi için en etkili yöntemlerden biridir.”

‘TADI VE KOKUSU AYNI’

TEKİRDAĞ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Doğan, vatandaşları yılbaşı öncesi sahte içki konusunda dikkatli olmaları yönünde uyardı. Doğan, “Bu sorunu tekrar yaşamamak adına alkol talebi olan kişilerin, mutlak suretle bandrollü, kapağı kapalı ve üretim menşei belli olan yerlerden tüketimlerini sağlamalarını öneririz. Alkolün sahte mi, gerçek mi olduğunu tadından, kokusundan anlamak mümkün değil.

ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ

Sahte ve normal alkolün bulguları benzer. Sahte alkolde görmede bulanıklaşma, böyle bir kar yağdı manzarası gibi bir tablo da bir tık önde. Kişide semptomlar varsa önce bir kliniğe başvurup kendi muayenesini sağlatması da bu anlamda önem kazanıyor. Tedavi başarısını etkileyen en önemli neden erken teşhistir” dedi.

MUTLAKA KONTROL EDİN

GELİR İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) BÜİS uygulaması, halkın bandrolleri kontrol edebilmesi ve ürün bilgilerine ulaşabilmesini sağlıyor. Uygulamada bandrolün üzerindeki karekod okutularak veya bandrol üzerindeki seri numaraları kullanılarak, ürünün orijinal olup olmadığı kontrol edilebiliyor.