SaÄŸlık çalışanının rolü
Güncelleme Tarihi:
BaÅŸarısız sigara bırakma giriÅŸimleri cesaret kırıcı olsa da, farmakolojik tedavi ve bununla birlikte sigara bırakma danışmanlığı alan hastaların uzun süre sigaradan uzak kalma olasılıkları büyük oranda artar.Â
Sigara bırakma tedavilerinin çözmeye çalıştığı noktalar ÅŸunlardır; Â
1.     ÂNikotin bağımlılığının fiziksel etkileri
2.     ÂNikotinin yol açtığı psikolojik emniyet duygusu ve
3.     ÂTütün kullanımının davranışsal bileÅŸenleri ile baÅŸa çıkma
Â
Â
Sigara bırakmada 5Ö yaklaşımı
 Sağlık çalışanları, hastaların bu yönde önerileri çok az takip ettiklerini düşündükleri için, sigara bırakma önerisinde bulunmaktan çekinebilirler. Oysa hastalar bunu duymayı, sigara içimi ile hastalıklarının bağlantısını konuşmayı ve sigara bırakma konusunda destek sağlanmasını beklemektedirler.
Sigara bırakma kılavuzları doktorların 5Ö yaklaşımını uygulamalarını tavsiye etmektedirler.
 5Ö yaklaşımı şunları kapsamaktadır:
•   ÂÖğren          Sigara içme durumunu sormak
      Â                Tüm hastaların, her görüşmede sigara içme durumunu belirleyin ve dosyasına    kaydedin.
             Â
 •   ÂÖner            Sigara içen herkese bırakma önerisinde bulunmak
                      ÂNet, güçlü ve kiÅŸiye özel öneri ile sigara içenleri bırakmaya yönlendirin
•   ÂÖlç Â            Bırakma giriÅŸimi kararlılığını ölçmek
                      ÂHasta ÅŸu anda sigara bırakma giriÅŸiminde bulunmak istiyor mu?
Â
Sigara bırakma motivasyonun artırılması TeRKET yaklaşımı
Sağlık çalışanları karşılaştıkları tüm hastaların sigara içme durumunu öğrenmeli ve bırakmalarını önermelidir. Bırakma motivasyonu düşük olan hastaların motivasyonlarını artırmak için kısa görüşme yapılabilir.
Sigara bırakma girişiminde bulunmak istemeyen kişiler;
•      ÂSigaranın saÄŸlık üzerine kötü etkileri ve bırakmanın faydaları konusunda bilgi eksiklikleri olabilir
•      ÂBırakma konusunda korku ve endiÅŸeleri olabilir
•      ÂÖnceki bırakma giriÅŸimleri ve relapslar nedeniyle demoralize olmuÅŸ olabilirler
TeRKET yaklaşımında amaç bu gibi hastaların motivasyonunu artıracak girişimde bulunmaktır.
Sigara bırakma kılavuzları TeRKET yaklaşımının bırakma girişimlerini çoğalttıklarını söylemektedirler.
TeRKET yaklaşımı şunları kapsamaktadır:
•      ÂTüm etkileriÂgözden geçir:Â
       ÂSigara bırakmanın hastanın kendisiyle ne kadar ilgili olduÄŸunu, tüm etkilerini mümkün   ÂolabildiÄŸi kadar spesifik bir ÅŸekilde anlaması saÄŸlanır.
•      ÂRiskleri vurgulayın:Â
       ÂHastadan sigaranın saÄŸlığı üzerine olan negatif etkilerini belirtmesi istenir. Hasta ile      ÂiliÅŸkili gibi gözüken özelliklerin altı çizilebilir.Â
•      ÂKazançları vurgulayın:Â
       ÂHastadan sigarayı bırakmanın potansiyel yararlarını belirtmesini istemelidir.       ÂDoktor hasta ile iliÅŸkili gibi gözüken özelliklerin altı çizilebilir.
•      ÂEngelleri Belirleyin:Â
       ÂDoktor, hastadan sigarayı bırakmanın önündeki engelleri ve zorlukları saptamasını       Âistemelidir ve tedaviye yol gösterecek bileÅŸenleri not almalıdır.
•      ÂTekrarlayın:
       ÂMotivasyonu düşük hastalarla her muayenede motivasyon görüşmesi  Âtekrarlanmalıdır.
•   ÂÖnderlik et   Bırakma giriÅŸiminde hastaya yol göstermek
                      ÂSigara bırakma giriÅŸiminde bulunacak tüm hastalara danışmanlık ve       farmakoterapi ile yardımcı olun.
•   ÂÖrgütle      ÂBırakma sonrası dönemi düzenlemek
                      ÂHedef bırakma gününden sonraki ilk haftaya takip randevusu düzenleyin.
Â