Saddam'ın yakalanışı dönüm noktası mı?

Saddam Hüseyin'in gücü zaten büyük ölçüde kaybolmuÅŸtu ancak yakalanması hem Irak halkı, hem de ABD ve Ä°ngiliz güçlerinin psikolojisi için önemli bir olay. Yakalanması, Irak halkına vaadedilenin aksine yoksulluk, acı ve savaÅŸ getiren Saddam döneminin de sonu anlamına geliyor. Saddam Hüseyin'in yakalanması koalisyon güçlerinin uzun süredir gerçekleÅŸtirmeyi hayal ettiÄŸi ve bunun için çalıştığı bir ÅŸeydi. Bu olay hem koalisyon güçlerine hem de onlarla birlikte çalışan Iraklılara yeniden yapılanma sürecinde yeni bir güvence saÄŸlamış oldu.Ayrıca çoÄŸunluÄŸunu sadık Saddamcıların oluÅŸturduÄŸu Iraklı direniÅŸ güçlerinin de gücünü kaybetmesine neden olacaktır.ABD'nin Irak'taki sivil yöneticisi Paul Bremer'in Iraklı direniÅŸ güçlerine silahlarını bırakmalarını ve yeni duruma alışmalarını söylemesi de ilginç bir nokta. Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Tony Blair'ın da benzer bir açıklama yapmış olması, bunun bilinçli olarak gerçekleÅŸtiÄŸine bir kanıt.DÖNÃœM NOKTASI MI?ABD ve Ä°ngiltere Saddam Hüseyin'in yakalanmasını bir dönüm noktası olarak görüyor. Bunun direniÅŸ güçlerinin direncini kırıp kırmayacağını ise zaman gösterecek. Gerilla savaşı hangi formda olursa olsun bir süre daha devam edecektir. Ve elbette Saddam'ın yakalanması BaÅŸkan Bush ve BaÅŸbakan Blair için büyük bir reklam unsuru olacaktır.Bir diÄŸer soru ise bugünden itibaren Saddam Hüseyin'in akıbetinin ne olacağı. Irak Geçici Hükümet Konseyi, Saddam ve rejiminin eski üyelerini Irak mahkemelerinde yargılamaktan yana.ÖZEL MAHKEMESaddam ölüm cezasına çarptırılabilir. Daha geçen hafta Hükümet Konseyi, Baas rejimine mensup üyelerin özel bir mahkemede yargılanmasını önermiÅŸti. Konsey üyelerinden Ahmet Çelebi, bu özel mahkemelerin kurulmasından önce Saddam'ın yakalanması durumunda mevcut ÅŸartlarda yargılanabileceÄŸini de belirtmiÅŸti.Mahkeme görevlileri Iraklı olacak, yargıçlar ise Hükümet Konseyi tarafından belirlenecek. Konsey üyesi Abdul el-Aziz el-Hakim ise, "Bu mahkeme 17 Temmuz 1968 (Saddam'ın iktidarının baÅŸlangıcı) ile 1 Mayıs 2003 tarihleri arasında gerçekleÅŸen katliam, insanlık suçları ve savaÅŸ suçlarını yargılayacak" ÅŸeklinde konuÅŸtu.Yargılama 1980'li yıllarda Kürtler aleyhine gerçekleÅŸtirilen kampanyaları (Halebçe'de zehirli gaz kullanılması gibi olaylar da buna dahil), Birinci Körfez Savaşı'nın ardından Kürtler ve Åžiiler tarafından isyancıların bastırılması, Müslüman Araplara yönelik zulüm ve Ä°ran ile Kuveyt savaÅŸlarında iÅŸlenen savaÅŸ suçlarını içerecek.Irak Ulusal Konseyi sözcüsü, "Hükümet Konseyi suçluları yargılama ve cezalandırma görevini üstlenecektir. Elbette bunların arasında en büyük suçlu olan Saddam Hüseyin de vardır." ÅŸeklinde konuÅŸtu.Ancak bazı insan hakları grupları uluslararası bir yargılamanın (ölüm cezası ihtimali olmaksızın) daha kabul edilebilir olduÄŸunu savunmakta.Ä°nsan Haklarına Bakış'ın idari yöneticisi Kenneth Roth, "Uluslararası bir yargılama Irak için daha iyi bir tercih olarak gözüküyor. Ya Ruanda ve eski Yugoslavya için uygulanan tamamen uluslararası bir yargılama, ya da Sierra Leone'de uygulanmış olan ulusal-uluslararası karışık bir yargılama uygun olur" dedi."Çünkü bu mahkemede görev yapacaklar Washington tarafından deÄŸil, BirleÅŸmiÅŸ Milletler tarafından seçilecek, dolayısıyla uluslararası bir yargılama süreci daha yasal gözüküyor. Fikirlerin global bir havuzdan elde edilecek olması ve belki de daha adil düşünceli jüri üyeleri tarafından sonuca ulaşılacak olması da uluslararası yargılamanın diÄŸer avantajları"Saddam Hüseyin ve dava arkadaÅŸlarının iÅŸlediÄŸi suçlarla ilgili kanıtlar toplayan bir diÄŸer baskı grubu Indict ise mahkeme ya da duruÅŸmanın kabul edilebilir olacağını belirtti:"Saddam Hüseyin, aile bireyleri ve diÄŸer Iraklı yetkililer katliam, savaÅŸ suçları, insanlık suçları ve iÅŸkenceye karışmıştır. Indict bu suçlarda baÅŸrol oynayan isimlerin ulusal mahkemelerde ya da daha öncesinde uluslararası bir duruÅŸmada adalete teslim edilmesi gerektiÄŸini düşünmekte"Indict, görgü tanıklarının ifadelerinden oluÅŸan geniÅŸ bir dosyaya sahip ve büyük bir olasılıkla bu kanıtlar Saddam Hüseyin ve eski rejimin yetkililerinin yargılanması sürecinde kullanılacak.KÃœLT KİŞİLÄ°KIrak'ın son 25 yıldır sadece bu adamın iktidarına sahne olduÄŸunu unutmamak gerekir. Varlığından doÄŸan güç ve kurallarının acımasızlığı normal bir politika anlayışının ortadan kalkmasına  neden olurken, kült bir kiÅŸiliÄŸin ortaya çıkmasına neden olmuÅŸ ve savaÅŸ hem Irak vatandaÅŸlarına hem de komÅŸu ülkelere zarar vermiÅŸtir.Kimyasal ve biyolojik silahlar geliÅŸtiren ve kontrol altında tutulmadığı taktirde bir nükleer bomba yapmayı amaçlayan bir silah programına giriÅŸti.Amerikan müdahalesi sonucunda iktidarını kaybetmiÅŸ olması onu tamamen ortadan kaldıramadı. Onun ruhu Iraklı insanların üzerinde Shakespeare'in oyunundakilere benzer bir hayalet gibi asılı duruyor.Saddam'ın yakalanması için gerekli olan tek ÅŸey zamandı. Temmuz ayında oÄŸulları Uday ve Kusay'ın Musul'da öldürülmesi de bunu net bir ÅŸekilde göstermiÅŸti. Ancak Saddam'ın yakalanmasındaki sürpriz geliÅŸme onun canlı olmasıydı.Uday ve Kusay'ın ölümleri de şüphesiz ABD güçlerinin planladığı ve arzu ettiÄŸi bir ÅŸey deÄŸil, iki kardeÅŸin saklandığı villaya yapılan operasyonun getirdiÄŸi bir sonuçtu.KomÅŸuların belirttiÄŸine göre, iki kardeÅŸ bir gün eve gelerek yardım istemiÅŸ ve Hüseyin ailesine yakın olan villa sahibi de kabul etmiÅŸti. Fakat sonradan elde edilen bilgilere göre birileri Uday ve Kusay'a biçilen 15 milyon dolarlık ödül için kardeÅŸleri ele vermiÅŸti.Tüm bunlar gösteriyor ki oÄŸul Hüseyin'ler kaçak olarak uzun bir yaÅŸama hazır deÄŸillerdi ve ele verilmeye karşı oldukça hazırlıksız ve kırılganlardı.Ve muhtemelen oÄŸulları için geçerli olan Saddam Hüseyin için de geçerliydi. O'nun başına konan ödül 25 milyon dolardı ve O da ele verilmeye karşı çok kırılgan bir pozisyondaydı.Bir süre için saklandı ama sonsuza kadar deÄŸil...Çeviri: Serhat TutalÂ