Sadakatsiz Z Kuşağı geliyor

Yarıdan fazlasını kadınların oluÅŸturacağı, teknoloji ile içiçe, sadakatsiz ve yalnız yaÅŸamayı tercih eden Z KuÅŸağı, önümüzdeki yıl doÄŸmaya baÅŸlayacaklar. Art Grup Tanıtım strateji müdürü Hakan Senbir henüz doÄŸmamış olan Z KuÅŸağı'nın neye benzeyeceÄŸini anlattı. Z KuÅŸağı'ndan bahsetmeden önce, ÅŸu anda elimizde kaç kuÅŸak var söyleyebilir misiniz?- Bundan bir önceki kuÅŸak 1994-2003 arasında doÄŸan Milenyum KuÅŸağı'ydı. Onun öncesinde de Z KuÅŸağı'nın anne ve babalarının dahil olduÄŸu Y KuÅŸağı var. 1977-1994 arasında doÄŸan kuÅŸak. Bunların önemli bir bölümü Z'nin anne babası olacak. Dolayısıyla Milenyum KuÅŸağı'ndan farklı olarak akrabalık iliÅŸkileri olacak Z ile Y arasında. 1965-76 arasında doÄŸanlar da X KuÅŸağı.Nasıl ortaya çıkıyor bu kuÅŸaklar? Kim tanımlıyor?- Türkiye'ye de gelen gelecek bilimci Alvin Toffler'in üç dalga teorisi var. Birinci dalga 10 bin yıl önceki tarım toplumu ve çok uzun bir dönemi kapsıyor. Ä°kinci dalga 300 yıl önceki sanayi toplumu. Üçüncü dalga ise dijital çaÄŸla baÅŸlayan, bilgi toplumu. Birinci dalgada hızlı çok önemli deÄŸil. Ä°kincide önemli ancak üçüncü dalga çok hızlı hatta hız ötesi. Bu üç dalga ana kırılmaları oluÅŸturuyor. Ancak üçüncü dalga hızın ötesinde olduÄŸundan kendi içindeki kırılmalar da çok hızlı gerçekleÅŸiyor.Kırılma noktalarını oluÅŸturan etkenler neler?- Makro-ekonomik ve sosyolojik dengeler. BuluÅŸlar ve buluÅŸların topluma yayılması kırılma noktalarını belirliyor. ÖrneÄŸin milenyum bu etkenlerden bir tanesi.Önceki kuÅŸaklar da Z gibi doÄŸmadan önce tanımlanmış mıydı? Yoksa isimleri sonradan mı kondu?- Milenyum KuÅŸağı'nın baÅŸladığı 1994, Ä°nternet'in de çıktığı döneme denk geliyor. Bu da bir kırılma noktası. Ä°nternet'in keÅŸfini önceden haber alamadığımız için Milenyum KuÅŸağı'nı önceden tanımlamamız mümkün deÄŸildi. Dolayısıyla bu kadar önceden tanımlanan ilk kuÅŸak, Z KuÅŸağı olacak.ZENGÄ°N Z'LER FAKÄ°R Z'LERPeki nasıl oluyor da bu sefer önceden tanımlayabiliyoruz?- Milenyum eskimiÅŸ, tüketilmiÅŸ bir kavram. Artık milenyumu aÅŸmış, zaten onun içinde yaÅŸayan bir kuÅŸak geliyor. Z KuÅŸağı zengin Z'ler ve fakir Z'ler olarak çok net bir ÅŸekilde iki uç olarak ortadan ikiye ayrılacak. Eskiden bu ayrımı ülkelerin kendi ekonomileri belirliyordu. Artık dünyanın zengin ve fakir Z'leri olacak. Tüketimin hızlanacağı ve dolayısıyla artacağı bir kuÅŸakta fakir Z'lerin hiç ÅŸansı yokmuÅŸ gibi geliyor.- Zengin Z'ler kiÅŸiselleÅŸmiÅŸ ürünleri, gereken parayı ödeyerek alacaklar. Ä°maj düşkünü olacaklar. Fakir Z'ler için de yeni formüller olacak. Market markaları buna bir örnek. Ãœstünde market etiketi var. Aslında üst gelir grubuyla aynı ürünü üstelik daha ucuza tüketiyorsunuz. Prestij yapamıyorsunuz ama her türlü ihtiyacınızı karşılayabiliyorsunuz. Yani alt gelir grubu teknolojiye sahip olmak için eskimesini beklemek zorunda kalmayacak.- Kesinlikle. Çünkü kimsenin beklemeye tahammülü olmayacak. ONLAR İÇİN ÇALIÅžMA BAÅžLADIZ KuÅŸağı'nı bu kadar önceden tanımlamış olmak ne iÅŸe yarıyor?- Åžimdi deÄŸil ama 10 yıl sonra yarayacak. Daha ÅŸimdiden Z KuÅŸağı için çalışan giyim markaları, müzik grupları var. Pazarlamacılar Z'lere özel stratejiler geliÅŸtiriyor. ÖrneÄŸin marka sadakatleri zayıf olacağından küçük yaÅŸlarda onların kalbine ve zihnine yerleÅŸmek lazım. Hızlı düşünmemiz gerekecek. Onlar yeni çıkan bir ürüne Türkçe isim bulunsun diye beklemeyecekler. Biz computer demek yerine bilgisayar kelimesi bulunana kadar beklemiÅŸtik. Türk Dil Kurumu'na büyük iÅŸ düşecek. Hangi meslekleri tercih edecekler?- Ä°letiÅŸim, genetik ve uzay teknolojileri. MeÅŸakkatli, zaman ve emek gerektiren meslek dallarının deÄŸer kaybetme tehlikesi var. Sabırları olmayacak çünkü. Ä°dealistlere iÅŸ düşecek. Z'DEN ÖNCE HANGÄ° KUÅžAKLAR VARDI?40 yılda 4 kuÅŸakX KuÅŸağı (1965-1976): Daha kanaatkar, marka sadakati yüksek, görece daha çabuk tatmin olan ve teknoloji ile ileri yaÅŸlarda tanışmış olan X KuÅŸağı önemli bir ara kuÅŸak olarak tanımlanabilir. X KuÅŸağı radikal deÄŸerlerin savunucusu bir kuÅŸak aynı zamanda. ÇeÅŸitli ekonomik krizler ve sosyal sancılar döneminde doÄŸdukları için 'kayıp kuÅŸak' olarak da anılır. ÖrneÄŸin X'ten önceki ve 1950'li yıllardan sonra artan doÄŸum oranları sonucu ortaya çıkan 'baby boomers'ların refah düzeyi daha yüksekti.Y KuÅŸağı (1977-1994): Y KuÅŸağı Z ile akrabalık baÄŸlarına sahip olacağı için ilginç. Çünkü Y'ler Z'lerin anne ve babaları olacaklar. Y KuÅŸağı'nı teknoloji ile dost bir kuÅŸak olarak tanımlayabiliriz. X'lere göre Y'nin daha bireysel ve sonuç odaklı olduklarını söylemek mümkün. Bu kuÅŸak içinden 'bobos' adı verilen bir segmentin de çıktığını görüyoruz. Boboslar radikal deÄŸerlerin savunucusu X kuÅŸağı ile 80'lerin giriÅŸimci burjuvaları karışımı bir segment. Y kuÅŸağına 'next' ya da 'echo boomers' adları da veriliyor.Milenyum KuÅŸağı (1995-2003): Milenyum kuÅŸağı kırılmalar içinde çok küçük bir ara kuÅŸak sayılabilir. 1990'ların ortalarında ortaya çıkan internet'in bu kuÅŸak için bir kilometre taşı olduÄŸu düşünülüyor. Åžu anda halen Milenyum KuÅŸağı doÄŸuyor. Ancak gelecek yıl milenyum etkisi azalacak ve yaÅŸadığımız yüzyılı kimse yeni binyıl diye algılamayacak. 21. yüzyılın doÄŸal süreci içine girilecek ve milenyum kuÅŸağı bayrağı seneye Z'lere devredecek.Z KUÅžAÄžI'NIN ÖZELLÄ°KLERÄ° NELER?2003 yılında doÄŸmaya baÅŸlayacaklar. Sıfır KuÅŸağı veya Net KuÅŸağı olarak tanımlayanlar da var.Teknoloji ile son derece iç içe olacaklar. Jetgiller ve GeleceÄŸe Dönüş filmlerinin senaryoları bu kuÅŸakla gerçekleÅŸecek.CoÄŸrafi sınırlamaları olmayacak. Batılı akranlarıyla daha entegre olacaklar ve kompleksli olmayacaklar. Daha yüksek gelir düzeyine sahip olacaklar. Çocukların cep harçlığı ile erkeklerden daha fazla kazanacak kadınlar, pazarlamacıların gözdesi olacak. Kadın ve erkeÄŸin sosyal rolleri deÄŸiÅŸecek. Çok fazla bireysel ve bağımsız olacakları için yalnız yaÅŸam artacak. Bu da konut, beyaz eÅŸya, otomotiv gibi pek çok pazarın büyümesine sebep olacak.Pek çok iÅŸi bir arada yapan bir kuÅŸak olacak. Yani kahvaltıda walkmenle müzik dinleyip, hem gıda, hem eÄŸlence tüketecek. Ä°ÅŸ yerinde rakip reklamları seyrederken bir yandan da spor yapacak.Marka sadakatleri çok az ve tatminsiz olacaklar. Kendilerine özel genç markaları tercih edecek. Referans grubu olarak kabul edilecekler. Büyükleri X kuÅŸağını referans noktası olarak almadı. Oysa teknoloji kurdu Z'ler bu konuda büyükleri tarafından referans alınacaklar.Yaratıcılık ve yenilikten zevk alan ve aynı zamanda güven arayan bir kuÅŸak olacak.Â