‘Sabun’un hatırı var

Herkesin dilinde bir sabun muhabbeti... Seçim ona endeksli...

Hikaye şu: Maden işçisi ne kadar temizlenirse temizlensin, kömürün

karasını atamıyormuş. Ecevit ilk hükümetini kurduğunda işçiyi düşünen lider olarak, ‘‘Ülfet’’ marka sabun dağıttırmış. Zonguldaklı 25 yıldır oyunu

Ecevit'e vererek, vefa borcunu ödüyor. Şimdi sabunun

hikmetinden başka partiler de yararlanmak istiyor...

KIRK yıl hatırı olan bir fincan kahvenin köpüğü, Zonguldak'ta sabun köpüğüne dönüşmüş. Zonguldaklılar önümüzdeki seçimi, iki kalıp sabuna endekslemiş. Kiminin sabunu eriyip, tükenmiş, kimilerinin ise şimdi bir başka köpürmeye başlamış.

Zonguldak'a ayak bastığımız andan itibaren katıldığımız tüm seçim sohbetlerinin odağını oluşturması üzerine, Zonguldak Büro Şefimiz Cevdet Akgün'e dayanamayıp, ‘‘Nedir bu sabun meselesi?’’ diye sordum. ‘‘Bu sabun Karaoğlan'ın sabunu. Ecevit, ilk hükümetini kurduğunda, dağıttı. Maden işçisi, ne kadar temizlenirse temizlensin, kömürün karasını üzerinden atamıyordu. Maden işçisine ayda iki kalıp sabun, yılda bir de paltoluk kumaş dağıtılmaya başlandı. Zonguldaklı, kumaşı palto yerine battaniye olarak kullandı.’’ Zonguldaklı o güne kadar, hep vermiş. Yer altından çıkardığı kömürle Türk ekonomisini ayakta tutmaya çalışmış ama hiç alamamış. İlk kez bir lider, maden işçisini hatırlamış ve ‘‘Ülfet’’ marka sabun dağıtmış. Başka da hatırlayan olmamış. Zonguldaklı da 25 yıldır oyunu Ecevit'e atarak vefa borcunu ödemiş.

Şimdi önümüzdeki seçimlerde sabunun hikmetinden başka partiler de yararlanmak istiyor. Bunlardan biri de Büyük Birlik Partisi... BBP, dağıtacağı 35 bin kalıp sabunu oya dönüştürmek istiyor. BBP'nin dağıtacağı bu sabunlar Ecevit'in oylarını eritir mi bilinmez ama Zonguldaklılar'ın iyiden iyiye eridiği bir gerçek.

MADENCİ KIRGIN

Taş Kömürü İşletmeleri'nin zararı daha şimdiden 90 trilyon lirayı bulmuş. Bu zarar yüzünden TTK'da çalışanların sayısı 55 binden 17 bin 500'e gerilemiş. Ocakta çalışanların sayısı 3 bine inmiş. Madencileri, ocakların kapatılacağı korkusu sarmış. 30 bini kayıtlı olmak üzere ilin işsiz sayısı 80 bine çıkmış. Köylerdeki kahvehane sayısı, dükkanları geride bırakmış. Maden işçisine güdümlü Zonguldak ekonomisi, alternatif iş alanlarının yaratılamaması yüzünden çökme noktasına gelmiş. Göç büyük boyutlara ulaşmış.

Zonguldak'ta ekonominin nabzı Gazipaşa Caddesi ile Soğuksu Pazarı'nda atıyor. Peşpeşe gelen iflaslar, Zonguldak esnafı üzerinde karabulutlar oluşturmuş. Esnaf iflasların nedenini, şehirdeki göç ve işsizliğe bağlıyor. Tüm bunlara rağmen Zonguldak en pahalı illerin başında geliyor.

Yolumuz Üzülmez'deki maden ocaklarına düşüyor. Maden işçisinin maaşlarının 120 milyon ile 150 milyon lira arasında değiştiğini öğreniyoruz. Hepsi kulaklarını Ankara'dan gelecek toplu sözleşme görüşmelerinin sonucuna çevirmiş. Yüzde 100 zam diyorlar ama umutları yok.

Görüştüğümüz Gökçedereli Mustafa Cıvalı, Çaycumalı Mehmet Akbal ve İlave Köyü'nden Hayrettin Ülgün, baba meslekleğinin artık sonuna gelindiğinde birleşiyor. Ocaklara tek bir çivi dahi çakılmamasından, dört kişinin işinin bir kişiye yıkıldığından, yeni işçi alınmamasından yakınıyor. ‘‘Uşaklar artık ekmeğini İstanbul'da arıyor’’ diyen Mustafa Cıvalı, ‘‘Bu mesleği babalarımız bize bıraktı biz bırakamıyoruz’’ dedi. Mehmet Akbal, ‘‘Bizim ocakta 1200 kişi çalışıyordu. Şimdi 400'e indi. her seçimde olduğu gibi gene işçi alınacak söylentisi çıktı. Ama artık bu sözlere karnımız tok’’ diye konuştu. Hayrettin Ülgün ise ‘‘Artık Ecevit Çaycuma'ya kadar geliyor, Zonguldak'a uğramıyor. Meclis'e gönderdiklerimiz sahip çıksaydı Zonguldak, Zonguldak olurdu’’ diye yakınıyor. Ardından seçim tahminini yapıyor: ‘‘DSP'nin bu seçimlerde iki milletvekili kesin. Ama üçüncüsü zor. Çünkü, Mümtaz Hoca bu seçimde yok. DYP ve ANAP'da birer milletvekili çıkarır. CHP barajı aşarsa bir milletvekili de onun var. MHP atakta ama Zonguldak'ta şansı yok.’’

MÜMTAZ HOCA FAKTÖRÜ

Üzülmez'den ayrıldıktan sonra parti merkezlerini dolaşıyoruz. CHP İl Başkanı Harun Akın, ‘‘Mümtaz Hoca'da 30 bin emanet oyumuz vardı. Şimdi bu oyları geri alacağız’’ diyor. ANAP seçim havasına girmiş. Söz, dönüp dolaşıp göçte düğümleniyor. ‘‘Eskiden kazmacı olmayana kız verilmezdi. Şimdi, genç kalmadı. Bursa, Nazilli, Denizli'ye göç etti. Tekstil işçisi oldu’’ diyorlar. DYP ise bu seçimlerde kendilerini diğer partilere göre daha avantajlı görüyor. DYP İl Başkanı Mustafa Taştan, bunun da nedenini seçmenin karşısına alternatif projeyle çıkan tek parti olmalarına bağlıyor. Geçtiğimiz seçimlerde DSP'ye 135 bin oy kazandıran Mümtaz Soysal bu kez yok. Ancak, Soysal'sız DSP'nin Zonguldak'ta üç milletvekilini çıkarmakta zorlanmayacağı görünüyor. DYP, ANAP ve CHP'nin de birer milletveki çıkarması süpriz olmaz.