Saat Doktoru’ndan şok iddia: O saatlerin hepsi çakma
Güncelleme Tarihi:
Antalya saat kulesinin kayıp saatiyle ilgili araştırma, Türkiye’deki birçok tarihi kulede orijinal saat olmadığını ortaya çıkardı. Tarihi saatlerin tamirini yapan ender ustalardan biri olan Recep Gürgen, “Aslı olmadığı için çok sayıda kuleye yeni saat yaptım. Kimi çalınmış kimi de parçalanıp hurdaya çıkmış” dedi...
ANTALYA’nın en önemli sembollerinden, Helenistik döneme tarihlenen burçlar üzerinde yer alan, kule kısmı Bizans döneminde yapılan ve 1900’lü yılların başında 2’nci Abdülhamid döneminde saat kulesi olarak inşa edilen tarihi yapıdaki tarihi saatin kaybolduğu iddiasıyla ilgili Antalya Valiliği tarafından başlatılan inceleme, Türkiye genelindeki birçok tarihi kulede saatlerin orijinal olmadığını ortaya çıkardı.
ÇOK FAZLA ÖRNEK VAR
Tartışma yaratacak tespiti yapan ise 1960 yılından beri Türkiye ve yurtdışında kamu kurumlarının daveti üzerine saat tamiri yapan ender ustalardan biri olan Recep Gürgen. Hürriyet’e konuşan Gürgen, şunları anlattı: “Biz uzun süredir Antalya’daki saat kulesini konuşup tartışıyoruz. Ama işin aslına bakınca Türkiye’de aslı yerinde olmadığı için yenisini yaptığım çok sayıda kule saati var. Mesela İstanbul Tophane (Nusretiye), Deniz Hastanesi, Büyükada, Ankara Kalesi, Amasya, Manisa, Bilecik saat kulesi.
Ek tercih yapacaklar dikkat! En çok boşluk iki yıllıklarda
BÜYÜKADA SAAT KULESİ
ÇALINDI DİYEMEYİZ
Bu kulelerde bizzat çalıştım. En son Tophane’yi (GALATAPORT) yaptım. Aynı Antalya’da olduğu gibi buralarda da saatlerin orijinalleri yerinde yoktu. Ancak bunların çalındığını veya satıldığını kesinlikle söyleyemeyiz. Bu ifade sansasyonel bir yaklaşım olur. Bu saatlerin birçoğu ustası olmadığı için tamir edilememiş sonrasında da değeri bilinmediği için maalesef parçalanmış ya da hurdaya ayrılmış. O yüzden ben bu yerlerin tamamında saat mekanizmalarını yeniden yaptım.”
ANKARA KALESİ SAAT KULESİ
ORİJİNALLERİ KORUNAN SAATLER VAR
“Elbette aynen korunan fakat tamir ihtiyacı olan saatler de var. Mesela Yıldız, Dolmabahçe Sarayı, Boğaziçi, İstanbul Üniversitesi, Kosova Mamuşa saat kulelerinde mekanizmalar aynen korunmuş. Ben buralarda sadece tamir yaptım. Keşke diğer noktalarda da mekanizmalar korunsaydı ama onlar zamana ve ilgisizliğe yenik düşmüş. Şu an hâlâ tarihi niteliği olan saatler var ama onlar da zamana yenik düşecek. Çünkü sistemde hata var. Mesela saat kulelerine restorasyon yapılıyor, kule için bütçe var ama saat için yok.”
TOPHANE SAAT KULESİ
İKİZİNİ İSTANBUL’DA BULDUK
Antalya saat kulesi ile ilgili son süreci Hürriyet’e anlatan Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birim Müdürü Koruma ve Restorasyon Uzmanı mimar Cemil Karabayram ise “Kaybolan saat mekanizmasının ikiz kardeşini İstanbul’da bulduk. Kuleye imitasyon bir mekanizma takmak yerine orijinal bir parça ile restorasyon sürecini tamamlamanın daha uygun olduğunu düşünüyoruz” dedi. Antalya Valisi Ersin Yazıcı’nın süreci bizzat takip ettiğini ve hassasiyet gösterdiğini kaydeden Karabayram, şu bilgileri verdi: “Arşiv araştırmasında saat kulesinin Osmanlı dönemindeki fotoğraflarına ulaştık. Daha sonra İstanbul’da yaşayan bir işinsanının fabrikasına konuk olduk. Bu fabrikada aynı döneme ait bir saat mekanizması bulduk. İnşallah bu mekanizmayı devlet eliyle almak istiyoruz. Gerekli başvuruları yaptık, sonucun olumlu olacağını düşünüyoruz.”
NE OLMUŞTU?
Antalya Saat Kulesi’ndeki restorasyon ve kazı çalışmaları esnasında 22 metre yüksekliği bulunan kulenin dört bir tarafındaki saatlerin orijinal olmadığı ortaya çıkmıştı. Orijinal saatlerin kaybolmuş olabileceği değerlendirilirken, o dönem yerine takılan saatlerin de plastik olduğu belirlenmişti. Tespitin ardından Antalya Valiliği orijinal saate ulaşılması için geniş kapsamlı çalışma başlatmıştı.
Putin’den Batı’ya ‘tahıl’ tepkisi: Erdoğan ile görüşeceğim