Rusya ile ABD'nin hava koridoru açmazı
Güncelleme Tarihi:
New York Times’da Peter Baker imzasıyla yayımlanan haberde Obama’nın Nisan ayında Medvedev ile gerçekleştirdiği görüşmede alınan karardaki pürüzlerin hala giderilmediği ifade edildi.
Haberde, Temmuz ayında Moskova’da gerçekleşen anlaşma ile yılda 4 bin 500 uçuşa ait anlaşma imzalayan Obama’nın bu gelişmeyi Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesi ve savaşa “önemli destek” olarak belirttiği ifade edildi.
Baker, anlaşmanın yapıldığı süreden bu yana dört ay geçmiş olmasına rağmen Rus Hava sahasının sadece bir kere kullanıldığını, bunun da gösteri amaçlı yapıldığını vurgulayarak, anlaşmanın geçerliliğini sorguladı.
Haberde, anlaşmanın imzalanmasından bu yana bahsedilemeyecek kadar fazla bürokratik hata yapıldığı ve bir tanesinin Obama’nın karşısına çözmesi gereken bir sorun olarak çıkan Rus hava sahasının kullanım ücreti olduğu belirtildi.
Obama için sorunun Afganistan için gerekli olan önemli askeri tedarik yolları yaratmak olduğu ve sekiz seneden beri asker transferi adına uygun bir güzergâh bulamayan Amerikan ordusunun, gönderilmesi gereken asker sayısı arttıkça iyice zor duruma düştüğü belirtildi.
Haberde ABD’nin Pakistan üzerinden Afganistan’a asker taşımasının zorluğuna değinilirken, Rusya ile giderilmek istenen ihtiyacın bu ülkeye olan güveni geliştirmediği bu ülke ile olan bağların yaratabileceği değişimin belirsiz olduğu vurgulandı.
Baker, askeri taşımacılık için senelerce kullanılması öngörülen bir güzergâhın her zaman güvenilir olamayacağını ve Rusya ile çözülmek istenen yeni güzergâh sorununun, İran’a yaptırımların söz konusu olduğu hassas bir döneme denk geldiğini ifade etti.
RUSYA İLE GÜVENİLİRLİK SORUNU
Washington’ın Rusya üzerinden kullanılacak güzergâh ile 133 milyar dolar tasarruf hesapladığı ancak Moskova’nın anlaşılan hava sahası kullanımı ücretlerinin kabul edilmemesi üzerine Obama’nın Rusya’ya bir teknik ekip yollayacağı belirtildi.
Haberde, Obama ile Medvedev arasında yaşanan anlaşma başarısızlığının Boris Yeltsin ile Bill Clinton arasında 1998’de yaşandığına değinildi. İki lider nükleer başlıklı füzelerin ateşlenmesini tespit edecek ortak bir merkez üzerinde anlaşmaya varmış ama proje 11 sene bekletilmişti.
Baker yenilenen projenin Medvedev’in tesisi kontrol etmek için Rusya’ya gelmek isteyen ABD’li ekiplerin bekletmesi üzerine tıkandığını belirtti.
Haberde Rusya adına ABD’ye askeri geçiş izni vermenin yıllarca söz konusu bile olmamasına rağmen 2008’de bu iznin çıkmasıyla bir atılım yaşandığını ancak Rus cephesinde birçok yetkilinin eski soğuk savaş düşmanına bu izni verilmesine karşı olduğu ifade edilirken Amerikalı yetkililerin Rusya’ya fazla iyimser yaklaştıkları ancak istedikleri sonucu alamayabilecekleri ileri sürüldü.
DÜZELTİLMESİ GEREKEN DETAYLAR
Haberde iki ülke arasındaki son hava sahası kullanın anlaşmasının 4 Eylül’de imzalandığı, anlaşma kapsamında taşınacak araç, personel tanımı ile uçakların güzergâhlarının belirtildiği ifade edilirken, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın ziyareti öncesine rastlayan 8 Ekim tarihinde bir test uçuşu yapıldığına yer verildi.
Baker bu gelişmelere rağmen ABD’nin Polonya ve Kazakistan ile var olan anlaşmalarını da gözden geçirmesi gerektiğini ve Rusya ile yapılan anlaşmanın pürüzlerinin henüz ortadan kaldırılmadığına dikkat çekti.