Rotamız şaştı

Güney Asya’daki deprem dünyayı yörüngesinde sarstı. Dünyanın dönme katsayısını etkilemiÅŸ olabilen depremin, bir günde 3 mikrosaniyelik kısalmaya yol açmış olabileceÄŸi öne sürüldü.Güney Asya’yı 9 büyüklüğünde vuran depremin, dünyayı da yörüngesinde sarstı. Dünyanın bu sarsıntı yüzünden kendi ekseninde dönme katsayısının etkilenmiÅŸ olabileceÄŸini belirten uzmanlar, bu durumun da bir günde en fazla 3 mikrosaniyelik bir kısalmaya yol açmış olabileceÄŸini öne sürüyor. Ancak bunu belirlemek sofistike araÅŸtırmalar gerektirdiÄŸi için üç hafta sürebilir.HÄ°NT Okyanusu civarındaki ülkeleri sallayan 9 büyüklüğündeki depremin iÅŸte yerküre üzerinde bir etkisi daha. Uzmanlara göre, deprem, dünyayı da kendi yörüngesinde sarsmış olabilir. Sarsıntı yüzünden Güney Asya haritasında deÄŸiÅŸimler belirlenirken, yer kabuÄŸundaki kütle hareketi yüzünden bir günde 3 mikrosaniyelik bir kısalma yaÅŸanmış olabileceÄŸi öne sürülüyor.Uzmanlar çok büyük depremlerin, dünyanın kendi ekseninde dönme katsayısını etkileyebileceÄŸini öne sürüyor. Ancak Güney Asya’yı etkileyen 9 büyüklüğündeki depremin, dünya ekseninde bir sapmaya neden olup olmadığı, olduysa ne kadar etkilediÄŸi bilinmiyor. California’daki Jet Propulsion Laboratuvarı’nda yerçekimi uzmanı Richard Gross, dünyanın kendi etrafında dönme hızında bir deÄŸiÅŸiklik olduysa, bunun en fazla üç mikrosaniye olabileceÄŸini iddia etti. Bir mikrosaniye, saniyenin milyonda biri.Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Thomas Herring, ‘Bu konuda tüm dataların iÅŸlenmesi ve kesin bir ölçümün yapılması üç hafta sürebilir. Bu ÅŸimdilik bir tahmin’ dedi. Bilimadamlarına göre büyük bir depremde yer kabuÄŸundaki hareketlenme yüzünden, gezegenin kütle dağılımında deÄŸiÅŸiklik yaÅŸanıyor, bu da gün uzunluÄŸunda deÄŸiÅŸime yol açıyor. EÄŸer levha çekirdeÄŸe doÄŸru hareket ediyorsa günler çok az miktarda uzuyor, levha yüzeye doÄŸru hareket ettiÄŸinde ise günlerde yine çok az miktarda kısalma olabiliyor. Herring, en son 1960 yılında Åžili’de kaydedilen 9.5 büyüklüğündeki depremde gün uzunluÄŸunda bir deÄŸiÅŸim yaÅŸandığını söyledi. Bilimadamları ÅŸimdi ölçüm sistemlerinin o zamankine göre 100 kat daha etkin olduÄŸunu belirterek, GPS (global yön belirleme sistemi), dünya yörüngesindeki uydularla yapılacak lazer mesafe ölçümü, VLBI diye anılan radyo astronomi tekniÄŸi gibi metotlarla doÄŸru bir sonuca varılabileceÄŸini söylüyor. Küçük adalar 20 metre kaydı‘ASYA kıyameti bölgesel haritada kalıcı dönüşümler yaparken, bazı küçük adalar kayarak konum deÄŸiÅŸtirdi. Amerikan Jeolojik AraÅŸtırmalar Kurumu’ndan (USGS) jeofizik uzmanı Ken Hudnut, 9 büyüklüğündeki inanılmaz depremin Sumatra Adası’nın güneydoÄŸusundaki küçük adaları, 20 metre kadar ve güneybatı yönünde kaydırmış olabileceÄŸini söyledi. Hudnut, ‘Deprem haritayı deÄŸiÅŸtirdi’ dedi. Ken Hudnut, Sumatra’nın kuzeybatı ucunun da 36 metre kadar ve güneybatıya doÄŸru kaymış olabileceÄŸini kaydetti. Hudnut, buna ilave olarak da, deniz altındaki fay hatlarının birbirine doÄŸru harekete geçmesi sonucu ortaya çıkan kütlesel enerjiyle, yeryüzünün kendi ekseni üzerinde sallandığını belirtti. Hudnut’un meslektaşı Stuart Sipkin, ‘Aynı düşüncedeyim. Yeryüzü küçük bir koÅŸu yaptı. Adalar yer deÄŸiÅŸtirmiÅŸ olabilir’ dedi. Â