Roblox kapandı: Çocuklar yoksunluk krizinde

Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği Cumhuriyet Başsavcılığı, Bilişim Suçları Bürosu’nun talebi üzerine çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırdığı gerekçesiyle Roblox adlı dijital platforma erişim engeli kararı aldı. 15 milyona yakın kullanıcısı bulunan ve çocuklar arasında popüler olan Roblox’un kapatılmasının ardından, pek çok evde anne babalar ‘nasıl yanıtlayacaklarını bilemedikleri’ tepkilerle karşılaştı. Sosyal medyaya düşen videolarda pek çok miniğin ‘Roblox açılmıyor’ diyerek ağladığı, ailelerin ise ‘Çocuk durmuyor, Roblox’u açın’ paylaşımları yaptığı görüldü. Uzmanlar Roblox’a erişim engeli sonrası evlerdeki krizin nasıl aşılabileceğini şöyle anlattı...

‘BAKICIMIZI KAYBETTİK’ DEMEYİN

Irmak Kerimoğlu (Uzman Gelişim Psikoloğu): Roblox’un, içerdiği tehlikeler gereği savunulacak bir yanı yok. İstemediğimiz içerikleri, korku ve şiddet unsurlarını barındıran bir oyun platformu. Kapatılma sebebi olarak da çocuk istismarı görünüyor. Bu tarz platformlar bu tip tehlikelere açıktır. Buralara güncellemelerle olumsuz içerikler eklenebiliyor.

ASIL GÖREV AİLELERDE

Çözüm, bu içeriklerin devlet tarafından kontrol altına alınması  ve denetlemesi. Ama asıl  çözüm ailede. Kapatma kararı sonrasında ağlayan çocukların sorunu ‘bir oyuna ulaşamamak’ değil. Burada ‘ekran bağımlılığı’ tanısından bahsetmeliyiz. Ağlayan çocuğun ekran karşısında kontrolsüz olarak ne kadar vakit geçirdiğine bakmak lazım. Ekran bağımlılığı bir oyun üzerinden kuruluyor olabilir ama bir oyun üzerinden devam etmez.

BU BİR BAĞIMLILIK

Roblox’a erişim engeli getirildikten sonra çocuğunun aşırı tepkisiyle karşılaşan ailelerin öncelikle kendilerine dönüp; ‘Benim çocuğum bir oyun platformunun arkasından neden mahrum kalma belirtileri gösteriyor’ sorusunu sormaları lazım. Bir bağımlılıktan bahsediyoruz ve çuvaldızı kendimize batırmamız gerekiyor. Roblox’un kapatılmasını  bazı anne babalar, ‘bakıcımızı kaybettik’ diye yorumluyorsa burada bir hata var. Gördüğümüz ağlama krizleri, ‘oyuncağı elinden alınmış çocuk’ tepkilerinden daha şiddetli. Yaz tatilinde Roblox’ta 4-5 saat vakit geçiren, ciddi bağımlılık geliştirmiş çocukların ebeveynleri bu erişim engelini bir fırsat olarak değerlendirmeli. Çocuğa alternatifler yaratmak, farklı seçenekler sunmak gerekiyor. Oyun kurmaları öğretilmeli.

ÇOCUKLARA YASAĞI NASIL ANLATMALI

Irmak Kerimoğlu, erişim engelinin çocuklara uygun bir dille anlatılması gerektiğini söylüyor: “Çocuklara durum şöyle anlatılmalı; ‘Roblox’taki sakıncalı bazı içerikleri uzmanlar takip ediyor. Yaşınız küçük olduğu için belki siz bunu henüz fark edemiyorsunuz ama onlar bunları görüyorlar. Bu nedenle de düzeltilmesi için bir uyarı yapıldı. Eğer zararlı içerikler kaldırılırsa belki tekrar açılabilir. Ama kaldırılmazsa bu oyun tamamen de kapanabilir.’ Yani çocuklara alınan bu kararın onlar için ‘yararlı’ olduğu anlatılmalı.”

YASAĞIN GEREKÇELERİ

İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla Roblox’a getirilen erişim engelinin nedenleri şöyle sıralandı:

- Çocukların istismarına neden olan cinsel içerikli paylaşımlar yapılması,

- Eşcinselliği özendirici sanal partiler düzenlenmesi,

- Bunlara teşvik amaçlı çocukların katılımını sağlamak amacıyla “robux” isimli oyun parasının bot hesaplar tarafından dağıtılması,

- İçeriklerin denetlenmesinin mümkün olmaması. 

OYUNLARDA PEDOFİLİ TEHLİKESİ

Orhan Toker (Dijital Danışman): Roblox aslında mantığı güzel bir oyun. Çocuklar kendi hayal güçleri doğrultusunda tasarladıkları sanal evrende vakit geçiriyorlar. İçine uçan bir gemi, yüzen bir uçak koyabiliyor, arkadaşları onun tasarımına bir şeyler ekliyor. Becerikliyse kendi oyununu yaratabiliyor. Altında yatan fikir, zihinsel gelişimleri için olumlu görünüyordu. Fakat zehir saçan bir işletmenin faaliyetleri nasıl durduruluyorsa bu oyun da çocuklara zehir saçan unsurlar içermeye başlaması sonucu kapatıldı. Bu oyunda ‘pedofiller’ var. Çocukları sanal gece partilerine çağırıyorlar, para isteyip vermezse evine gelmekle korkutuyorlar. Çocuklar da bunu yaşıtlarıyla oyun sanıyor. Avrupa’da Roblox üzerinden pedofili suçu işleyen 9 kişi tutuklandı. Bu oyunda çocuğu kendisine bağımlı yapacak çok unsur var, alınan kararı doğru buluyorum.