Rice'dan laiklik vurgusu

AKP’ye kapatma davası açılmasının ardından “sessiz” kalmayı tercih eden Washington’dan en net ve üst düzey mesaj, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’dan geldi. Amerikan-Türk Konseyi (ATC) toplantılarında yaptığı konuşmada Rice, “davayı yakından izliyoruz” dedi, “demokrasi ve laiklik” vurgusu yaptı.

“KAPATMA DAVASINI YAKINDAN İZLİYORUZ”

ABD Dışişleri Bakanı’na konuşmasının sonunda, AKP’ye karşı açılan kapatma davası konusunda Washington’un bakışı da soruldu. Davayı yakından

izlediklerini kaydeden Rice, “Bu konudaki kararı Türkler verecek. Ancak kararın demokratik ve laik konteks, demokratik ve laik prensipler çerçevesinde verileceğini umuyoruz. Bu karar, bu şekilde verilmeli” diye konuştu.

ATATÜRK’TEN ALINTI YAPTI

ABD Dışişleri Bakanı’nın konuşmasında dikkat çeken en önemli bölümlerden biri de, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ten yaptığı alıntı oldu. Rice, “Mustafa Kemal Atatürk yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin dış politika hedefini 'Yurtta Sulh Cihanda Sulh' olarak açıklamıştı. Türkiye barış üzerine kuruldu. Bizim için de barış çok önemli” mesajı verdi.

MESAJINI, KENDİ ATALARINI KULLANARAK VERDİ

Ülkelerin, demokrasilerini ileriye götürmelerinin “zor bir iş” olduğunu kaydeden Rice, bu konudaki mesajını ise, kendi geçmişini kullanarak verdi.

Beyaz Amerikalı bir aileden gelmediğini söyleyen ABD Dışişleri Bakanı, “ABD’de benim atalarım da, kadınlar da zamanında özgür değillerdi. Ancak cesur kişiler, Amerikan toplumunun tam olarak özgürleşmesini, temsil edilmesini sağladılar” diye konuştu.

Türkiye’nin demokrasisini geliştirmek için hala çaba harcamakta olduğunu söyleyen Rice, “Türkiye bu adımlarla, kendisini AB üyeliğine hazırlıyor. Biz de Türkiye’nin AB üyeliğini destekliyoruz” mesajı verdi.

Rice, “Türkiye demokratik bir müttefik. 21. yüzyıl içerisinde bu daha da önemli” diye konuştu.

“SORUNLARI, TÜRK SEÇMENİ ÇÖZER”

Rice’ın “sandığa” ve seçimlere vurgu yapması da dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanı, Türkiye’de geçen yıl cumhurbaşkanlığı seçimleri dolayısıyla sıkıntılar yaşandığını hatırlatarak, sonuçta seçimlerin yapıldığını ve yeni Cumhurbaşkanı’nın seçilip, göreve başladığını kaydetti. Rice, “Mücadele hala devam ediyor. Ancak bu sorunları Türk seçmeni, laik konteks ve laik prensipler çerçevesinde çözecektir” diye konuştu.

BİR DE “YAPILACAKLAR LİSTESİ” VERDİ

Demokrasinin, bireylerin temel haklarının sağlanmasını sağlayacak en iyi rejim olduğuna dikkat çeken Rice, Türkiye’ye bir de “demokratikleşme için yapılacaklar listesi” verdi. Rice’ın adım atılması gerektiğini söylediği alanlar şöyle:
• İfade özgürlüğü önündeki engeller kaldırılmalı, bu alanda TCK 301’deki değişiklik önemli
• Kadın hakları konusunda adım atılmalı
• Dini özgürlükler garanti altına alınmalı. Bu çerçevede, Fener Rum Patriği’nin ekümenik statüsü tanınmalı, Heybeliada Ruhban okulu açılmalı
• Etnik grupların insan hakları güvence altına alınmalı

“BİRLEŞİK IRAK ÖNEMLİ”

Rice, Türkiye’nin en büyük endişelerinden biri olan Irak’ın bölünmesi konusunda da önemli mesajlar verdi. ABD Dışişleri Bakanı, “ABD ve Türkiye Birleşik Irak konusunda aynı görüşü paylaşmaktadırlar” diye konuştu.

Afganistan konusunda da Türkiye ile ABD’nin “aynı amaçları paylaştığını” kaydeden Rice, bu amaçları “Karzai hükümetinin güçlendirilmesi, Afganistan’da kalıcı ekonomik büyümenin sağlanması, Afgan halkına her türlü desteğin sürmesi, Taliban’ın etkisini ortadan kaldırılması” olarak sıraladı. Rice, “özgürlük kısıtlanamaz, geciktirilemez ve yok sayılamaz” dedi.

“KIBRIS’TA TÜRKİYE’NİN ÇABALARI ÖNEMLİ”

Kıbrıs’ta “iki toplumlu, iki kesimli federasyondan yana olduklarını” da vurgulayan Rice, Türkiye’nin Ada’da çözüm konusundaki çabalarının önemli olduğunu kaydetti.

TÜRK BÜYÜKELÇİDEN ABD'YE LAİKLİK MESAJI:

Washington'daki Türk-Amerikan Konseyi toplantısa, ABD yönetiminden gelen "Ermenistan mesajı" ile Türk Büyükelçi'nin buna karşılık Washington yönetimine yaptığı "Türkiye'ye ılımlı islam ülkesi demeyin" uyarısı damgasını vurdu.

ATC'nin ikinci gün toplantısında ilk konuşmayı, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Ross Wilson yaptı.

Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin son 12 ayı konusunda bir ufuk turu yapan Amerikalı Büyükelçi, bu süre içinde tarafların "geçmişe değil, geleceğe doğru bir bakış" geliştirdiklerini kaydetti. Wilson'a göre, son bir yıl içinde Türk-ABD ilişkilerinin "fotoğrafını" şöyle gerçekleşti:

*Irak'ta güvenlik konusunda son derece açık bir ilerleme kaydedildi. Türkiye'nin de girişimi ve desteğiyle, Irak'ın komşuları biraraya getirildi. Irak'ın komşuları toplantısından biri de İstanbul'da yapıldı.

*Türkiye, Bağdat yönetimi ile ilişkilerini normalleştirdi. Bu normalleşmenin en büyük kanıtı da, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin Ankara ziyareti oldu

* Kerkük 12 ay önce son derece karmaşık bir sorun olarak duruyordu. Ancak şimdi, Kerkük sorununun çözümü yönünde de ışık göründü.

*PKK, özellikle sonbaharda, Ekim-Kasım aylarında ardarda Irak-Türkiye sınırını geçerek, terör eylemlerinde bulundu. Bunun sonucu, ABD Başkanı George Bush ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Beyaz Saray'da buluşması oldu. Beyaz Saray buluşmasında Bush, PKK'nın Irak ve Türkiye'nin ortak düşmanı olduğunu, dolayısıyla ABD'nin de düşmanı olduğunu açıkladı. Bunun ardından Türkiye ile ABD arasında istihbarat paylaşımına geçildi, Türk Silahlı Kuvvetleri bu işbirliğini iyi değerlendirerek, Irak'taki PKK'ya karşı başarılı askeri operasyonlarda bulundu.
* Teröre karşı bu işbirliği, Türkiye'ye ABD'deki son teknoloji savunma sistemlerini kullanmanın da önünü açtı.

ASIL MESAJ ERMENİSTAN'DA GELDİ

Ancak, PKK'ya karşı işbirliği ya da Irak konusunda daha önce söylediklerini tekrarlayan Amerikalı Büyükelçi'nin asıl mesajı sonradan geldi;

Ross Wilson, Türkiye ile Ermenistan'ın ilişkilerini normalleştirme zamanının geldiğini söyledi. "Hem Ermenistan'da, hem de Türkiye'de seçimler yapıldı" diyen Büyükelçi, "şimdi, her iki ülke açısından da ilişkileri normalleştirmek ve geliştirmek için çok önemli bir fırsat bulunuyor" ifadesini kullandı.

TÜRK BÜYÜKELÇİ'DEN LAİKLİK UYARISI

Wilson'dan sonra kürsüye gelen Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Nabi Şensoy'un gündeminde ise, Amerikalı yetkililerin ve Amerikan medyasının son dönemde sık sık dile getirdikleri "Türkiye ılımlı İslam ülkesidir. Bu sistemiyle, diğer Müslüman ülkelere de model olabilir" söylemi vardı. Türkiye'nin "ılımlı İslam ülkesi" olarak nitelendirilmemesi gerektiğini kaydeden Şensoy, "Hem ben, hem de Türkiye'deki pekçok kişi, Türkiye'nin ılımlı İslam ülkesi olarak nitelendirilmesinden rahatsızlık duyuyor. Çünkü Türkiye'deki sistemi demokrasi ve laiklik, birlikte oluşturuyorlar. Türkiye, laik bir ülke. Dolayısıyla Türkiye'den bahsederken, 'laik ülke' ya da 'laik demokrasi' tanımı yapmak çok daha doğru. Üstelik bu, Türkiye'nin doğu ile batı arasında oynadığı rolü, dinler ve kültürler arasındaki konumunu daha iyi anlatan bir ifade" dedi.

"ABD İLE EVLİLİĞİMİZ, ÇIKAR EVLİLİĞİ"

Şensoy konuşmasında, Türkiye-ABD ilişkilerinden bahsederken de "evlilik" benzetmesi yaptı. Bu konuda küçük bir öykü de anlatan Türk Büyükelçi, "Türkiye ile ABD arasındaki ilişki, her iki ülkenin de çıkarlarına dayanan bir evlilik olarak nitelendirilebilir" diye konuştu. Şensoy, şöyle dedi:

"Küçük bir anektotdan bahsetmek istiyorum: Genç bir adam bir lokantada bir kadının yanındaki masada oturuyormuş. Kadının eline baktığında, evlilik yüzüğünün sol yerine sağ parmağında olduğunu görmüş ve kadını uyarmış; 'evlilik yüzüğünüz, yanlış parmağınızda duruyor'. Kadın buna hemen yanıt vermiş; 'genç adam, yüzük yanlış yerde değil, ben yanlış adamla evliyim..."
Türk Büyükelçi, alkış alan bu anektodu anlattıktan sonra ise, "Türkiye ile ABD'nin evliliği, yanlış bir evlilik değildir" mesajıyla konuşmasını bitirdi.