Reklam müziÄŸi hafif konser müziÄŸi ağır olur gibi sakat düÅŸüncelerim yok

MüziÄŸini binbir kılığa sokabilen rengarenk bir bestecinin dünyası bir sayfada nasıl verilebilir? Öyle bir besteci ki aÄŸzından baÅŸka kimseden duyamayacağınız sözler çıkabiliyor: ‘‘Yemekli partilere fon müziÄŸi gibi düşünebilirsiniz bestelerimi’’ ya da ‘‘yaptığım tek ÅŸey diÄŸer bestecilerin müziÄŸini kullanmak, çalmak, yeniden üretmek’’ gibi. 1968'de müzik eleÅŸtirmeniyken minimalizme adını veren, film müzikleriyle popüler olan Michael Nyman, 15 Mart Cumartesi 19.30'da kendi adını taşıyan 11 kiÅŸilik Michael Nyman TopluluÄŸu ile Ä°stanbul'da Ä°ÅŸ Kuleleri'nde Türk dinleyicisinin karşısına çıkacak. Onunla Londra'daki evinden yaptığımız telefon röportajında 1960'larda geldiÄŸi Türkiye'ye sevgisinden, beÄŸenilmeyen Coca Cola cıngılına kadar birçok konuyu konuÅŸtuk.1967'de, genç bir öğrenciyken sırtınızda çantayla Türkiye'ye gelmiÅŸtiniz. DinlediÄŸiniz müzikler ses dünyanızda iz bıraktı mı?-1965-66'da bursla Romanya'da halk müziÄŸini inceledim. BiriktirdiÄŸim parayla Türkiye'ye geldim. Net olarak hatırladığım tek ÅŸey Londra'ya yerel enstrümanlarla döndüğüm. Ut, tambur... Konya'dan ney aldım. En önemli keÅŸfim Hititler'di. Ayrıca ilk kez Ä°slam sanatıyla karşılaşıyordum. Türkiye'nin Avrupa kültürünün beÅŸiÄŸi olduÄŸunu gördüm. Otostopla Bergama, Efes, Konya, Antalya, Adana, Göreme, Diyarbakır'a gittim. 1970'te tekrar geldim. Bir arkadaşım Bodrum'da ev almıştı, orada kaldık.HAYALÄ°M BOÄžAZDA EV ALMAKAydınlardan kimse çıkmadı mı karşınıza? En son 1996'da Ä°stanbul Caz Festivali'ne gelmiÅŸtiniz, Türk müzikçilerle tanıştınız mı?-Ä°lk geliÅŸimde karşılaÅŸmadım. Festivalde ise konser telaşı yaÅŸanırken dostluk kurmak çok zor. DileÄŸim bu konserime müzikçilerin, yazarların, yönetmenlerinin gelmesi. Konserden sonra sohbet fırsatı bulmamız. Türkiye'ye ilk geliÅŸimin üzerinden 35 yıl geçti. Ä°ngiltere'de o zamanlar Almanya, Fransa ve Amerika'yla sınırlıydı ilgi alanlarımız. Bugün globalizasyon bize diÄŸer kültürleri tanıma fırsatı sunuyor. Mesela Orhan Pamuk'un kitapları Ä°ngilizce'ye çevriliyor. Hayallerimden biri de, Amerikalılar Irak'ı kurcalamaktan vazgeçtiÄŸinde BoÄŸaz'da bir ev alıp orada yaÅŸamak. Bir 19. yy evi, harika mermerler, geniÅŸlik duygusu, bahçe...Anlaşılan Irak konusunda baÅŸbakanınız Blair'le aynı fikirde deÄŸilsiniz. Düşüncelerinizi yüksek sesle ifade ediyor musunuz?-Trajedi... Ortada saldırıyı mazur gösterecek somut bir kanıt yok henüz. Muhalefetimi ifade etmekten kaçınmıyorum. Politikacı deÄŸilim. Ä°yi bir metin bulursam savaÅŸ karşıtı ÅŸarkı yazmak istiyorum.El Pais'in arÅŸivinde bir röportajınızı buldum. 'Hayatım kazalardan ibaret. Karımla kaza sonucu karşılaÅŸtım, kazayla müzikçi oldum, kazayla besteciliÄŸe baÅŸladım, kazayla opera yazdım' diyorsunuz. Åžaka mı, gerçek mi?-Kesinlikle doÄŸru. EÅŸimle 1966'da tanıştım. 1970'e kadar Ankara'da ünlü bir politikacının çocuklarına dadılık yapıyordu. EÅŸim geçenlerde Londra'daki barış gösterisinde bu politikacının yeÄŸeniyle karşılaÅŸmış, trafik kazasında vefat ettiÄŸini öğrenmiÅŸ. Adını hatırlayacağım. Evet, GümrükçüoÄŸlu... Görüyor musunuz, Türkçe hafızamı!TÃœRKLERE AÇIK ÇAÄžRIÇaÄŸdaÅŸ besteci olarak geçmiÅŸin müzik birikimine nasıl yaklaşıyorsunuz?-Açıkça, hiç çekinmeden diÄŸer müzikçilerden yaptığım alıntılar üzerine müziÄŸimi inÅŸa ediyorum. Monteverdi'den Purcell'e, Bach'tan Schubert'e, Schumann'a kadar. MüziÄŸimle geçmiÅŸin müziÄŸi arasındaki baÄŸ epeyce açık, doÄŸrudan, saklı deÄŸil. Pop müzikle, etnik müzikle ilgileniyorum. Bugünlerde 'Samcam' adlı albümümü Hintli klasik müzikçilerle hazırladık. Türk müzikçilerle de aynı ÅŸeyi yapmak isterim. Çevremde kime Michael Nyman desem 'Aaa Piyano'nun bestecisi' diyor. 'Piyano'dan nefret etmeye baÅŸladınız mı?-Bu film müziÄŸi beni şöhrete kavuÅŸturdu, fakat beni popüler müzik bestecisi olarak damgaladı. Klasik müzik dünyasından dışlandım. 'Bu adama neden keman konçertosu sipariÅŸi verelim' diyorlar. Çekmecenizde bekleyen eserler var mı?-Tabii. Hiç seslendirilmeyen bale, ilgi çekmeyen opera, beÄŸenilmeyen film müzikleri. Bunları farklı biçimlere uyguluyorum. Facing Goya operasındaki temel fikirlerden biri beÄŸenilmeyen Coca Cola reklam müziÄŸinden alındı. ‘‘Reklam için farklı, konser için farklı fikirler üretilir’’ gibi saÄŸlıksız düşüncelerim yok. Ucuz ya da pahalı, ticari ya da sanatsal fikir ayrımı yapılamaz. Söz reklamlardan açılmışken, Mercedes Benz'in 100. yaÅŸgünü kutlamaları için motor gürültülerinden yararlanıp bir eser yazacaktınız. Bitti mi?-Evet, ilk kez önceden kaydedilmiÅŸ, müzikal olmayan seslerle müziÄŸi senkronize kullanmam gerekiyordu. Sokaktan, günlük hayattan, dünyadan sesleri müzikle kullanmak ilginç fikir. Ä°lk besteci deÄŸilim bunu deneyen.FUTBOL İÇİN BÄ°LE MÃœZÄ°K YAZDIMichael Nyman King's College ile Kraliyet Müzik Akademisi'nde piyano ve kompozisyon eÄŸitimi aldı, Spectator Dergisi'nde müzik eleÅŸtirileri yazdı, 1976'da Goldoni'nin bir oyunu için müzik yazdı. Karısını Åžapka Sanan Adam, Kaybolan Komiser, Goya'yla YüzleÅŸmek gibi sahne müzikleri, operalar besteledi. Aralarında Piano ve The End of The Affair'in de bulunduÄŸu pek çok filmin müziÄŸini yazdı. Moda ÅŸovlarından bilgisayar oyunlarına kadar her yerde müzikleri kullanıldı. Geçen yıl Dünya Kupası'nda Ä°ngiliz takımı için bir eser besteledi. Åžimdi iki opera besteliyor.Â