Refet Hoca’mıza son veda

GELİBOLU’da, 18 Mart 1915’te doğduğu gün, Türk tarihinin dönüm noktalarından birisi yaşanıyordu. Tarihe, ‘Çanakkale Zaferi’ ismiyle geçecek olan bu önemli gün, ömrü başka zaferlere nakışlanacak Refet’in de bir bakıma kaderini çizecektir. Belki bunda, daha altı yaşında Mustafa Kemal’le karşılaşmasının da etkisi vardır. Çünkü, 1926’da, daha ilkokuldayken sınıflarına gelen Mustafa Kemal’in, ‘Çocuk, büyüyünce ne olacaksın’ sorusunu, hiç tereddütsüz ‘öğretmen’ diye cevaplayacak ve sözünde de duracaktır.

Fikri hür, vicdanı hür

Önceki gün 95 yaşında yitirdiğimiz Refet Angın, Mustafa Kemal’in, Tevfik Fikret’in ünlü şiirinden yola çıkarak söylediği, “Öğretmenler, Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister” sözünün hem muhatabı, hem de uygulayıcılarından biri olacaktır hep. Hiç kuşkusuz bunda Mustafe Kemal ile yolunun sık sık kesişmesinin önemli bir etkisi vardır. Yıllar sonra ikinci karşılaşmaları, Refet’in hayatında bir yeni bir dönüm noktası olacaktır. Bu sefer, öğretmen okulundadır genç kızımız. Okullarını ziyaret edişinde çiçek takdim ettiği Atatürk’e, “Sözümü tuttum Paşam” derken haklı bir gurur duymaktadır elbette.

‘Tarih öğretmeni ol’

Ancak, nasıl demeli, küçük bir pürüz vardır sanki arada. Mustafa Kemal, “Ne öğretmeni olmak istiyorsun” sorusunu sormuştur bu kez ve genç öğretmen adayının verdiği cevaptan çok da memnun kalmamıştır. Çünkü, Refet Angın, “Matematik” diye cevaplamıştır bu soruyu. Mustafa Kemal ise koca Osmanlı İmparatorluğu’nun tarih bilinç ve bilgisizliğinden çöktüğünü gözleriyle görmüş birisi olarak başka bir şey önerecektir genç kıza: “Tarih öğretmeni ol çocuk, memleketimizin ciddi tarih öğretmenlerine ihtiyacı var...”

Doğrusu, memleketimizin ciddi tarih öğretmenlerine bugün her zamankinden çok daha fazla ihtiyacı var aslında. Ama Refet Angın ve nesli, hiç değilse bir dönem, ciddi Tarih öğretmenliği ile tanıştırmıştır genç Türkiye Cumhuriyeti’nin eğitim sistemini. Şüphesiz, Prof. Dr. Fuad Köprülü’nün memlekete kazandırdığı modern tarih metodolojisinin büyük payı vardır bu gelişmede.

‘Sen geç kaldın’

1932’de Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen Birinci Türk Tarih Kongresi’ne Gelibolu Ortaokulu Tarih öğretmeni Refet Angın’ın da katılmasında şaşırtıcı bir taraf yoktur bu nedenle. Çünkü Türkiye’deki bütün tarih öğretmenleri davetlidir kongreye. Şaşırtıcı olan, Afet İnan’ın, “Bakın burada çok zeki, çok kültürlü, çok bilgili bir genç bir tarih öğretmeni var. Onu sizinle tanıştırmak istiyorum” diyerek henüz 22 yaşında olan Refet Hoca’yı Mustafa Kemal’e takdim etmeye kalkışmasıdır. Çünkü, Atatürk, “Sen geç kaldın, ben onu çocukluğundan beri tanıyorum” sözleriyle, Refet Hoca dışında herkesi hayretler içinde bırakacaktır.

Ömür boyu öğretmen

Reşat Nuri Güntekin, Çalıkuşu romanında (1922) Cumhuriyet’in ideal öğretmeni ‘Feride’yi anlatırken Refet Angın’dan hareket etmemiştir ama herhalde Refet Angın, öğretmenlik yaptığı yıllar boyunca ‘Feride’ imgesini hep beraberinde taşımıştır. Çünkü Feride kadar idealist bir öğretmendir Refet Hoca da. 1923 yılında yayımlanan Halide Edip Adıvar imzalı ‘Vurun Kahpeye’ romanı ise yer yer mübalağa etmekle birlikte, idealist Cumhuriyet öğretmeni tipini, ‘Aliye Öğretmen’in şahsında bir kez daha getirecektir gündeme. Refet Angın, neredeyse bir ömür boyu eğitim camiasına hizmet vererek bu iki roman kahramanının canlı temsilcisi olarak gezinecektir görev yaptığı okulların koridorlarında.

Bir tarih kaybedildi

Bütün bunların ışığında bakıldığında, 95 yaşında hayata gözlerini kapatan Refet Angın, sıradan bir kayıp değildir elbette. İdealistler neslinin neredeyse son temsilcisi olan Refet Hoca’nın ölümü, idealizmin de ölümü olarak değerlendirilemez hiç şüphesiz. Ancak, en büyük rehberi idealizm olması gereken öğretmenlik mesleğinin içler acısı halini de hepimiz biliyoruz ne yazık ki. Umulur ki, Refet Angın’ın ölümü, bu mesleği yeniden tartışmak ve eski itibarına kavuşturmak için bir vesile olur.

Ortaköy’de bugün toprağa verilecek

İSTANBUL İl Milli Milli Eğitim Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, Refet Angın’ın cenazesinin, Bahçelievler Özel Hizmet Hastanesi’nde bugün düzenlenecek resmi törenin ardından Ortaköy Camii’nde kılınacak namazı sonrası Otaköy Mezarlığı’nda toprağa verileceği belirtildi. 1955 - 1975 yılları arasında Ankara’da görev yapan Angın, Bahçelievler Deneme Lisesi Müdüreliğini de yürütür. İlk öğretmenler gününde ise yılın öğretmeni seçilir. Tarih öğretmenliğinden 1982’de emekli olan Refet Angın, Yıldız Teknik Üniversitesi Senatosu’nun 29 Haziran 2006 tarihinde aldığı kararla onursal doktora unvanını almıştı.

Atatürk, Tarih Kongresi’nde

Türk Tarih Kongresi’ne, Türkiye’deki tarih öğretmenleri davet edilmişti. Onlardan birisi de, genç tarih öğretmeni Refet Angın’da. Onu Atatürk’le tanıştırmak isteyen Afet İnan, ‘Ben onu çocukluktan tanıyorum’ sözlerini duyunca çok şaşırmıştı.

Her zaman sevgiyle hatırlayacağız

CUMHURBAŞKANI Abdullah Gül, Türk kadınının başarılarının seçkin örneklerinden ve öncülerinden olan Refet Angın’ın her zaman sevgi ve saygıyla hatırlanacağını bildirdi. Cumhurbaşkanı Gül, ilk kadın öğretmenlerden Refet Angın’ın vefatı nedeniyle yayımladığı mesajda, Angın’ın vefatından derin üzüntü duyduğunu belirtti. Gül, mesajında şunları kaydetti:

‘Türk kadınının seçkin öncüsü’

“Büyük Atatürk ile tanışma onuruna da erişen Refet Angın, öğretmen, danışman ve yönetici olarak eğitime değerli katkılarda bulunmuştur. Türk kadınının başarılarının seçkin örneklerinden ve öncülerinden olan Refet Angın her zaman sevgi ve saygıyla hatırlanacaktır. Kendisine Allah’tan rahmet diliyor, yakınlarına ve eğitim camiamıza başsağlığı dileklerimi iletiyorum.”

Başarılı Türk kadınının seçkin örneği

BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan, başarılı Türk kadınının seçkin bir örneği olan Refet Angın’ın her zaman saygı ve takdirle hatırlanacağını bildirdi. İlk kadın öğretmenlerden Refet Angın’ın vefatı nedeniyle bir mesaj yayımlayan Erdoğan, şunları söyledi:

Teessürle öğrendim

“İlk kadın öğretmenlerimizden Refet Angın’ın vefatını teessürle öğrenmiş bulunuyorum. Öğretmen, danışman ve yönetici olarak eğitime değerli katkılarda bulunan Refet Angın, 1998’de Cumhuriyet’in 75. yılında, birçok dernek, vakıf ve benzeri kuruluş tarafından ‘yılın eğitimcisi’ olarak ödüllendirilmiştir. Türk Tarih Kongresi sırasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’le birlikte çalışma onuruna da erişen, başarılı Türk kadının seçkin bir örneği olan Refet Angın’ı her zaman saygıyla ve takdirle hatırlayacağız. Merhumeye Cenab-ı Allah’tan rahmet; ailesine, yakınlarına ve tüm eğitim camiasına başsağlığı diliyorum.”