Güncelleme Tarihi:
Ekstremite arterinin lümeninde tıkanma yapmadan, değişik etkenlerin başlattığı fonksiyonel tipte fasılalı ve simetrik olarak parmaklarda görülen lokal iskemi belirtisine Raynaud hastalığı yada primer Raynaud fenomeni denir. Hadise, bu lokal iskemiye sebep olabilecek sempatik bir aktivite dışında, arter duvarındaki bir kalınlaşma, lümende daralma veya damarı dıştan etkileyen bir baskı neticesi arter çapının daralması, başka bir ifade ile arterdeki daralma veya tıkanma organik bir nedenden ileri geliyorsa buna da sekonder Raynaud fenomeni denir.
Primer Raynaud hastalığının sebebi bilinmemektedir. Kadınlarda erkeklerden 5 defa daha fazla olup genellikle 40 yaşın altında ortaya çıkar. Erkeklerde görülen Raynoud hastalığı daha hafif bir seyir gösterir. Hastaların çoğunda, her iki ekstremite de simetrik olarak hastalığa katılır. Çok nadir olarak primer Raynaud hastalığı tek taraflıdır. Raynaud hastalığına maruz kalan aile fertlerinde soğukla ortaya çıkan vazospastik fenomenlerin bulunduğu, hastalığın heyecan nöbetleri ile de başladığı bir gerçektir.
AYIRICI TANI
Primer Raynaud hastaları çoğu kere karşımıza 20-25 yaşlarında ve soğuğa karşı hassasiyeti olan bir kadın olarak çıkar.
Arteriosklerozda, hasta genellikle orta yaşta bir kimsedir. Seyrek olmamak üzere tesadüf edilir, çoğu defa sistemik bir arterioskleroz mevcuttur.
Hasta eğer tromboanjitis obliterans'tan muzdarip ise daha genç bir yaş grubu içindedir ve çok sigara içen bir kimsedir. Ayaklarda da lezyon tesbit etmek mümkündür.
Servikal kosta anomalisinde kola hiperabduksion yaptırmak suretiyle arter, anormal kosta ile pektoralis minör arasında sıkışabilir. Böylece arter atımının
azalması veya kaybolması ile takibi mümkündür (Adson testi).
Bir servikal kosta anomalisinin bulunup bulunmadığını anlamak fayda sağlar. Direk bir göğüs filmi yeterlidir. Bunun dışında arteri sıkıştıran kostoklavikülar veya scalenus antikus sendromu nadir olarak gelişir.
Akrosiyanoz sıklıkla Raynaud hst. ile karıştırılır. Özellikle kadınlarda ekstremitelerin distal kısımlarında ağrısız, sürekli soğukluk ve siyanoz ile karakterize vazospastik bir hastalıktır. Semptomlar sıcak havalarda bile daha hafif olsa da devam eder. Soğuk ile tetiklenen klasik triadın olmaması ile Raynaud hastalığından ayrılır.
Livedo Reticularis yine sıklıkla kadınlarda görülen vazospastik bir hadisedir. Cilt mavimtrak bir kırmızı renk alır, alt ekstremiteler, eller, kollar ve gövdenin alt yarısı tutulabilir. Soğukluk, his kaybı, ağrı ve özellikle kış aylarında ülserler görülür.
Donma gerek hikayesi gerekse kliniği ile Raynaud hastalığından kolayca ayırdedilir.