Putin’in son an jestiyle BM Suriye’yi kınadı

Birleşmiş Milletler’e bağlı Güvenlik Konseyi, Akçakale olayı nedeniyle Suriye’yi “en sert dille” kınadı. BMGK böylece, iki yıl sonra ilk kez bir ülkeyi kınamış oldu.

Putin son anda vazgeçti

Bağlayıcı olmayan basın açıklaması, uzun süre ayak direten Rusya’nın, itirazlarını son anda çekmesi sayesinde yapıldı. Kremlin’in fikir değişikliği Putin’in emriyle gerçekleşti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Akçakale’de yaşananlar nedeniyle Suriye’yi “en sert dille” kınadı. BMGK’nın bağlayıcı olmayan basın açıklamasında, ölenlerin aileleri, Türkiye devleti ve milletine başsağlığı dileği iletildi. Açıklama, “Konsey üyeleri, bu olayın, Suriye’deki krizin komşu ülkelerin güvenliği, bölgesel barış ve istikrar üzerinde ciddi etkileri olduğunu gösterdiğinin altını çizer. Üyeler, uluslararası hukukun bu şekilde ihlal edilmesine son verilmesini ve bunların bir daha tekrar edilmemesini talep eder” diye devam ederken, Suriye Devleti’ne, “komşularının egemenlik haklarına ve toprak bütünlüğüne sonuna kadar saygı göstermesi” çağrısı yapıldı.

Rusya uzun süre ayak diretti

BMGK’nın Suriye’yi kınaması, Rusya’nın aleyhte yoğun çalışma yapmasına karşın gerçekleşti. Daimî üyeleri arasında, Esad rejimininkilere paralel politikalar üreten Rusya’nın da bulunduğu BMGK, resmî bir kınama kararı almak yerine, içinde Suriye’nin eleştirildiği bir basın açıklaması üzerinde durdu. Ancak Rusya dün, tüm gün süren görüşmelere rağmen basit bir basın açıklamasının bile yapılmasına uzun süre diretti. Rusya’nın, BM Güvenlik Konseyi acil toplantısı öncesinde diğer dört daimi üye ülkeye gönderdiği itiraz ve uyarı yazısında, “BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerine Suriye-Türkiye sınırındaki hadiseler hakkında dengeli yaklaşmaları ve tek taraflı bir bildiri kabul etmemeleri çağrısı yapıyoruz. Zaten mevcut durumda bir ortak bildiri kabul edilmesine de karşıyız” denildi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Aleksander Lukaşeviç de, “Suriye topraklarında terör eylemleri yapıldığında Batılı ortaklarımız BMGK’da bir kınama bildirisi yayınlamaya tenezzül bile etmiyor. Suriye ile Türkiye sınırında yaşanan olay detaylı bir şekilde araştırılmalı. İki taraf da birbirinin toprak bütünlüğüne, terörizmle savaşına samimi şekilde saygı göstermeli” açıklamasını yaptı. Razi CANİKLİGİL / NEW YORK - Nerdun HACIOĞLU / MOSKOVA

Ankara'yla bozuşmamak için Putin çark etti

Hürriyet’in edindiği bilgiye göre Rusya daha sonra tüm itirazlarını çekti. Bu sürpriz hamlenin emrini verense, bizzat devreye giren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu. Putin’in son dakika kararında, Türkiye’ye yapacağı ziyaret öncesinde Ankara yönetimiyle arasında bir gerginlik yaşanmasını istememesinin etkili olduğu öğrenildi. BMGK’nın basın açıklaması, gece TSİ 01 sularında yapıldı. BMGK böylece, son iki yılda ilk kez bir ülkeyi kınayan açıklama yapmış oldu.

Ban aradı, Erdoğan bastırdı: “Net bir kınama bekliyoruz”

BİRLEŞMİŞ Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun dün görüşmeler sırasında Başbakan Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak Akçakale’de beş Türk vatandaşının hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olayın “kabul edilemez” olduğunu belirterek başsağlığı diledi. Ban Ki-mun, Erdoğan’a, “Türk halkına taziyelerimi iletin. Bu olayı kuvvetle BM olarak kınıyoruz ve kabul edilemez olarak görüyoruz” dedi. Ban, Türk Dışişleri Bakanlığı’nın önceki gün kendisi ile temasa geçmesinin ardından BM nezdinde yürütülen çalışmalarla ilgili Erdoğan’a bilgi verdi. Erdoğan da Ban Ki-mun’a, Türkiye’nin bu saldırıya ilişkin yaklaşımı hususunda bilgi vererek, “BM Güvenlik Konseyi’nden bu hadiseyle ilgili olarak açık ve net bir kınama bekliyoruz” dedi. Selçuk ŞENYÜZ/ANKARA

Orantılı, uygun

ABD, Türkiye’nin Akçakale’deki olaya verdiği karşılığa yönelik desteğini sürdürdü. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland, “Türkiye, kendi  topraklarına karşı bir ihlal olursa, buna cevap vermeye niyetli olduğunu ifade etmişti. Bu bir sürpriz değildi” dedi. ABDli diplomat, Türkiye’nin Suriye’ye verdiği yanıtın “uygun, orantılı ve egemenlik hakları ihlâllerinin devamını önlemeye yönelik caydırma amaçlı” olduğu görüşünü savundu.

Sınırlarını aşma

ŞANLIURFA’nın Akçakale ilçesinde Suriye’den ateşlenen bir havan topunun üçü çocuk 5 Türk vatandaşını öldürmesi Mısır’da da tepkiye yol açtı. Mısır Dışişleri Bakanı Kemal Amr, yaptığı açıklamada Şam yönetimini “sınırlarının ötesine aşmaması” yönünde uyardı. Amr, Suriye’nin kendi topraklarındaki kanlı olaylara bir an önce son vermesi gerektiğini belirttikten sonra, “Buradan Suriye hükümetine komşu ülkelerin sınırlarını ihlal etmemesi çağrısında buluyorum. Bu tür ihlaller krizi derinleştirerek bütün bölgeyi tehlikeye atmaktadır” diye konuştu. Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, pazar günü Ankara’daki AK Parti kongresinde yaptığı konuşmada “Suriye’de akan kan durana kadar, zalim yönetim ülkeden ayrılıncaya kadar, Suriye halkı meşru haklarına kavuşuncaya kadar yanlarında olacağız” demişti.

Türkiye’nin yanındayız ama itidalli olun

• İRAN Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Fars Ajansı’na açıklamasında “İran İslam Cumhuriyeti, iki tarafı itidalli olmaya, konunun ivedi olarak araştırılmasına ve düşmanların hedeflerine dikkat etmeye davet ediyor. Taraflar, terörist grupların, silahlı radikalleri dikkate almak zorunda” dedi.
• AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, “Olay Suriye krizinin komşularına trajik yansımalarını gösterdi. Suriye makamlarına bir kez daha, şiddete derhal son vermeleri ve komşu ülkelerin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı göstermeleri çağrısı yapıyorum. Türkiye’nin egemenliğine yönelik bu tür ihlaller artık hoş karşılanamaz. Tüm taraflara itidal çağrısında bulunuyorum” ifadesini kullandı.
• FRANSA Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, “Kurbanların ailelerine, Türk halkına ve hükümetine, Fransa’nın başsağlığı iletiyorum. Fransa, Türkiye’nin yanındadır. Uluslararası topluluk, Suriye rejiminin sınırları içine ve dışına yönelik bu şiddetli saldırılarını kabul edemez. Şu anda NATO ve BM nezdinde görüşmeler devam ediyor. Umarım tüm uluslararasıı kuruluşlar, özellikle BM Güvenlik Konseyi hızla ve büyük bir kararlılıkla, Suriye rejimini kınayan bir karar alır” dedi.
• İTALYA Dışişleri Bakanı Giulio Maria Terzi “İtalyan hükümeti, Türk hükümetinin ve Türk halkının yanındadır. Türkiye’nin Türk toprakları dışına asker göndermesi Türk hükümetinin değerlendirmesinde. Bu gayet meşru bir istek” dedi.
• ALMANYA Şansölyesi Angela Merkel, Suriye’nin saldırılarını en sert şekilde kınadıklarının altını çizerken, “Ama aynı zamanda, taraflara itidal çağrısı yapıyoruz. Türkiye’nin tarafındayız ve Dışişleri Bakanımız da Türkiye’yle temasta” dedi. Ayrıca Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de tarafları sağduyuya davet etti.
• İNGİLTERE Dışişleri Bakanı William Hague Reuters ajansına yaptığı açıklamada “Türk ordusunun, vatandaşlarının ölümüne neden olan saldırıya tepkisi anlaşılabilir fakat çatışma durumundan kaçınılmalı. İngiltere, Türkiye’ye güçlü desteklerini sunar, ancak bu olayın daha fazla büyümesini istemiyoruz.” dedi.

Sınırda savaş şimşekleri çakıyor

• New York Times Gazetesi: Türkiye’nin misillemesi kanlı iç savaşın bölgeye yayılma riskinin artmasına yol açan bir adım. Bölge uzmanları, pek çok tarafın Türkiye’yi çatışmanın içine çekmek istediğini söylüyor.
• Wall Street Journal Gazetesi: Misillemeyle Suriye’ye ilk kez dışarıdan askeri müdahale yapılmış oldu. Daha geniş bir çatışma mı olacak topçu ateşiyle mi yetinilecek. Ancak NATO ülkelerinin hiçbirinin yeni bir çatışmaya girmeye iştahı yok. ABD ve Arap ülkeleri ise İran’ın Suriye ile Türkiye’nin çatışmalarına dahil olup olmayacağını ölçmeye çalışıyor.
• Der Spiegel: Erdoğan’ın ateşle oyunu. Suriye ile savaş mı var? Türklerin büyük çoğu buna karşı çıkıyor, ama Başbakan Erdoğan, kendinden emin bir şekilde Esad rejimine karşı harekete geçiyor, Batı’ya da daha fazla angajman için bastırıyor. Hesabı şu: Şam despotu devrildikten sonra, Ortadoğu’da kendisi önemli bir rol oynamak istiyor.
• Bild: Dünya nefesini tuttu. Türkiye, Suriye’deki hedeflere saldırı düzenledi. Türk Hükümeti’ne yakın kaynaklara göre, Suriye’nin savaş ilan etme niyeti yok. Başbakan Erdoğan’ın bir danışmanı, Suriye’ye ateş açılmasının Beşar Esad Yönetimi’ne bir uyarı olduğunu belirtti.
• Corriere della Sera: Türkiye misilleme intikamı ile Suriye’yi vurdu. Sınırda savaş şimşekleri çakıyor. NATO ve BM, Türkiye’den yana tavır koyarken ABD’den de destek geldi.
• Le Figaro Gazetesi: Türkiye ile Suriye arasında geçen haziranda bir Türk uçağının Suriye tarafından düşürülmesinden beri en büyük gerilim yaşanıyor.