Puduhepa hakkında bilinmeyenler
Güncelleme Tarihi:
Münih Üniversitesi Eski Anadolu Dilleri ve Hititoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ünal, Çukurova'da yaşayan, "feminizm ve Türk kadın haklarının öncüsü" olduğu yönünde tespitlerde bulunulan Hitit Kraliçesi Puduhepa'nın, bu özelliklere sahip bulunmadığını, popüler araştırmalarda bunun suiistimal edildiğini savundu.
Prof. Dr. Ünal, yaklaşık 3300 yıl önce yaşayan Hitit Kraliçesi Puduhepa hakkında yazılı kaynaklara ve arkeolojik verilere dayanarak araştırma yaptığını, “Puduhepa'nın ne feminist ne de kadın haklarının öncüsü olduğu” yolunda bilgi bulunmadığını söyledi.
Puduhepa ile ilgili ne bir objektif portre, ne de otobiyografik kaynak bulunmadığını ileri süren Ünal, “Ama araştırıcılar, Puduhepa'ya kendisinde hiç ama hiç olmayan nitelikler yakıştırdılar ve böylece tarih biliminin yöntemlerini ayaklar altına aldılar” dedi.
Ünal, tarihte Kizzuwatna olarak bilinen bugünkü Çukurova'da yaşamış Puduhepa'nın, “popüler araştırmalarda çok suiistimal edildiğine” işaret ederek, şunları söyledi: “Spekülasyonlara dayanarak antik bir insan tipinin hayali biyografisini yazmak tarihi romanların işidir. Oysa, yazılanlar, çizilenler nedeniyle Adanalılar Puduhepa'ya tıpkı Mısırlıların Kleopatra'ya baktıkları gibi kendi hemşerileri olarak değerlendirdiler. Türkiyeli ve Adanalı kadınlar, ama özellikle feministler, Puduhepa'ya, onda belki de kendilerinde olmayan ve bundan ötürü özlemini duydukları her türlü kadın haklarına sahip birisiymiş gibi baktılar. Onun şahsında kadın eşitliğinin doruğuna çıkmış şeklini, en ideal örneğini görmek istediler. Belki de en az kendileri kadar feminizmi yanlış anlayan kocalarına (Hemşerimiz Hitit kraliçesinin sahip olduğu haklar niçin bizde yok?) mesajını vermek istiyorlardı.”
PUDUHEPA'NIN ETKİSİ
Ünal, kadın eşitliğinin Puduhepa ile somutlaştırılamayacağını savunarak, “Puduhepa'ya gelinceye kadar Hitit kraliçeleri uzun bir hazırlık ve oluşum sürecinden geçmişlerdir” dedi.
Puduhepa'nın doğum yeri ve genç kızlık yıllarını geçirdiği Lawazantiya kentinin bugün nerede olduğunun bilinmediğini, ama Kizzuwatna (Çukurova) toprakları içinde olduğunu vurgulayan Ünal, şunları kaydetti: “Puduhepa, tıpkı kocası gibi üvey oğlu kral Tuthaliya'yı büyük bir başarıyla etki ve baskı altında tutmasını becerdi. Devlet işlerinde, kocasını bir kenara itti, elini kolunu sıvayarak şahsi, resmi her şeye kendisi bakmaya başladı. Eski çağlarda önemli bir devlet antlaşması üzerine kral yanında mühür basabilen tek kraliçe odur. Kadeş Savaşı'ndan 16 yıl sonra III. Hattuşili ile Mısır Firavunu II. Ramses arasında imzalanan ve dünyanın ilk eşit devlet anlaşması olan, bir kopyası New York'taki BM binasında asılı antlaşma metninde, Mısır kaynaklarının yazdığına göre Hattuşili yanında Puduhepa'nın da mühür baskısı yer almaktadır.”
GÜCÜNÜ NEREDEN ALIYORDU?
Ünal, Puhuhepa'nın büyüklüğünün, güçlü iradesinin kaynağının nerede yattığının sorgulanması gerektiğine işaret ederek, ”Puduhepa'nın kendi iradesinin mi çok güçlü olduğu, yoksa kocası Hattusili'nin zayıf iradeli, olmasından mı kaynaklandığı üzerinde durulmalıdır” dedi.
Puduhepa'nın 15 yaşında evlendiği, 60 yaşına kadar yaşadığı iddiasının sadece bir tahmin olduğunu, nerede öldüğünün ise bilinmediğini vurgulayan Ünal, şöyle devam etti: “Puduhepa ne feminist ne de kadın haklarının öncüsüydü. Puduhepa, ömrünün sonlarına doğru herkese rezil olmaya başlamıştı. Saray seyisleri bile onunla alay etmeye ve elindeki atları zorla almaya başlamışlardı. Çevirdiği dolaplar ve yaptığı haksızlıklar ruh dünyasının içine işlemişti.”