Provokasyon yapma

Hazar Denizi'ndeki Bakü'ye ait petrol ve doÄŸalgaz yataklarına göz diken ve Azeri hava sahasını ihlalleriyle huzursuzluk yaratan Ä°ran, ABD'den uyarı aldı. Türkiye'nin verdiÄŸi notanın ardından Amerikan DışiÅŸleri Bakanlığı bir açıklama yaparak, ‘‘Bu ihlaller provokatiftir ve Hazar Denizi'ndeki ihtilafların giderilmesine yardımcı olacak hareketler deÄŸildir’’ dedi.Amerikan Yönetimi, Azerbaycan ile Ä°ran arasında yaÅŸanan Hazar Denizi gerginliÄŸinde Bakü'den yana tavır aldı. Türkiye'nin Ä°ran'a verdiÄŸi notada, ‘‘Azerbaycan'ı tehdit edersen, karşında beni bulursun’’ uyarısının ardından ABD DışiÅŸleri Bakanlığı, geçen temmuzdan beri devam eden hava sahası ihlalleri konusunda ilk kez resmi açıklama yaptı. Bakanlık sözcüsü Philip Reeker, ‘‘Bu tür eylemler provokatiftir. Ayrıca Hazar Denizi'ndeki sınır ihtilafına barışçı bir çözüm bulunması çabalarına yardımcı olacak hareketler de deÄŸildir’’ dedi.Sözcü Reeker, ABD'nin Hazar'a kıyısı olan ülkeler arasındaki anlaÅŸmazlığın görüşmeler yoluyla giderilmesini destekleÄŸini belirterek, Washington'un bu görüşünü yinelediÄŸini söyledi. ABD'nin Hazar Denizi'ndeki enerji kaynaklarının serbest piyasa ilkeleri çerçevesinde, uluslararası yatırımlar aracılığıyla geliÅŸtirilmesinden yana olduÄŸunu kaydeden Reeker şöyle dedi: ‘‘Bu hedeflere ulaşılması için çatışma yerine görüşme yolunu seçen Azerbaycan ve diÄŸer ülkeleri kararlı bir ÅŸekilde destekliyoruz.’’İran'a ait bir savaÅŸ gemisiyle savaÅŸ uçağı geçen ayın sonlarında, Tahran'ın kendisine ait olduÄŸunu ileri sürdüğü Araz-Alov-Sharg bölgesinde Ä°ngiliz petrol ÅŸirketi BP tarafından kiralanan Azerbaycan'a ait iki araÅŸtırma gemisini taciz ederek, geri dönmeye zorlamıştı. Azerbaycan Turan Haber Ajansı'na göre Ä°ran'ın Bakü'ye yönelik son hava sahası ihlali geçen 26 Temmuz'da meydana geldi. Azeri hava sahasına giren iki Ä°ran jeti, yaklaşık 50 dakika süreyle ihlalde bulundu. Ä°RAN REDDEDÄ°YORTürkiye'nin nota vermediÄŸini iddia eden Tahran rejimi, Azerbaycan hava sahasını defalarca ihlal ettiÄŸi yolundaki Bakü suçlamalarını reddetti. Ä°ran DışiÅŸleri Bakanlığı önceki günkü açıklamasında da Ankara'daki Büyükelçisi Hüseyin Lavasani'nin DışiÅŸleri Bakanlığı'na ‘‘nota verilmek üzere çaÄŸrılmadığını’’ iddia etmiÅŸti. Ä°ran Radyosu'na göre Ä°ran DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Hamit Rıza Asefil, ‘‘İran Ä°slam Cumhuriyeti Büyükelçisi'yle Türk yetkililer arasında ikili iliÅŸkilerle ilgili bir görüşme cereyan etmiÅŸtir’’ dedi.Bu arada Ä°ran ile Bakü arasında yaÅŸanan gerginliÄŸe raÄŸmen Azerbaycan CumhurbaÅŸkanı Haydar Aliyev'in, daha önceden kararlaÅŸtırıldığı ÅŸekilde Tahran'ı ziyaret edeceÄŸi bildirildi. CumhurbaÅŸkanlığı DışiÅŸleri Dairesi BaÅŸkanı Nevruz Memedov, henüz kesin tarih tespit edilmediÄŸini, ancak Aliyev'in aÄŸustos sonu veya eylül başında Ä°ran'a gideceÄŸini belirterek, ‘‘İran'daki cumhurbaÅŸkanlığı yemin töreni nedeniyle tarih tespit edilmemiÅŸti’’ dedi. Memedov, Ä°ran'ın ihlal eylemlerine bir son vermesi gerektiÄŸini belirterek, ‘‘İki komÅŸu ülke arasındaki bu tür hareketler, karşıklıklı anlayış, dostluk ve iÅŸbirliÄŸine sığmaz’’ diye konuÅŸtu. Ä°ran'a göre kendi karasuları ihlal ediliyorHazar Denizi'nin iki kıyısında gerginlik yaratan ‘Araz-Alov-Sharg’ bölgesinde 9 milyar dolarlık rezerve sahip petrol ve doÄŸal gaz yatakları bulunuyor. Ä°ran, Azerbaycan'a ait bu sahada hak iddia ediyor ve karasularının ihlal edildiÄŸini söylüyor. Tehran Times'da yer alan habere göre Ä°ran aslında Azeri hava sahasını ihlal etmedi. Tam tersine, Azerbaycan'la anlaÅŸma yapan petrol ÅŸirketleri Ä°ran karasularını ihlal ettiler ve Tahran yönetimi de uluslararası yasa ve düzenlemeler çerçevesinde kendi karasularındaki haklarını korumak için bazı önlemler aldı. Gazete, Tahran'ın kendi karasularındaki arama faaliyetlerine son vermesi için Bakü'ü uyardığını yazdı. Â