Prof. Rona Aybay’dan ‘Konsolosluk’ kitabı

Uluslararası alanda tanınmış hukukçu ve insan hakları savunucusu Prof. Rona Aybay’ın Tarih ve Hukuk Açısından ‘Tarih ve Hukuk Açısından Konsolosluk’ adlı kitabı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıktı.
Prof. Aybay yeni kitabında, yurtdışındaki Türklerin tüm bürokratik işlemlerini yapan, onların ülkeleriyle, ekonomik, sosyal, kültürel ve hatta duygusal bağlarını korumak ve geliştirmek için görev yapan konsoloslukları inceliyor.

Yurt dışında sürekli yaşayan, geçimini oralarda sağlayan Türklerin sayısı milyonlarla ölçülüyor. Türk devletinin sağladığı konsolosluk hizmetleri, Türkiye ile ekonomik ve duygusal bağların sürdürülmesi ve güçlenmesi açısından büyük değer taşır. Konsolosluklarımız, yurt dışındaki insanlarımız için hem nüfus memurluğu hem askerlik şubesi; hem noter hem tebligat memurluğudur… Konsolosluklarımıza başvuranlar arasında, evlenecek Türkler de, tutuklanan Türklerin yakınları da vardır, pasaportlarını kaybedenler de…

Bir devletin vatandaşlarının, başka ülkelerde ticari, hukuki, idari vb. işleriyle ilgilenen konsoloslar, görevlerini yerine getirirken yetkilerini hangi kaynaklardan alır; hangi kurallara uyarlar? Başka devletlerin vatandaşları için ne gibi hizmetlerde bulunurlar? Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yabancı konsoloslar neler yapmışlardır?

Ülkemizde görev yapan konsolosların, kimi zaman tartışmalı durumlara yol açan yetkilerinin sınırları nelerdir? Yabancı devletlerin konsoloslarının etkinlik sınırları nelerdir?

Alanındaki tek monografik kitap

Devletler arasında konsolosluk ilişkileri nasıl kurulur, nasıl sona erer? Diplomatik ilişkilerle konsolosluk ilişkileri arasındaki benzerlikler ve farklar nelerdir? Meslekten konsoloslarla fahri konsoloslar arasındaki farklar nelerdir?
Prof. Dr. Rona Aybay, konsolosluk alanındaki tek monografik yapıt olan bu kitapta, bütün bu sorular ve benzerlerini, bilimsel bir yaklaşımla ele alıyor; tartışmalı noktalara dikkat çekiyor. Tarihsel gelişmeleri ve uluslararası ilişkileri birlikte dikkate alan bir yaklaşımla yazılan eserde, hukuksal sorunlar, ulusal ve uluslararası hukuk kaynakları açısından incelenmiş.

Kitabın kapağında, Cumhuriyet’in ilk yıllarında kullanılan amblemimiz de yer almaktadır..
Kitabın önsözünü yazan, Büyükelçi, Kemal Gür’ün de belirttiği gibi, “Konsolosluk hizmeti özü itibariyle devletler arası ilişkilerden etkilenen ve zaman zaman ikili ilişkileri etkileyebilecek kadar önemli siyasi yansımaları olan bir alandır”.

Mülkiye’nin efsanevi Uluslararası Hukuk hocası olan Prof. Dr. Rona Aybay, İstanbul Hukuk Fakültesi’nde asistan olarak başladığı akademik yaşamına, ODTÜ İdari İlimler Fakültesi, Ankara Üniversitesi S.B.F’de devam etmiş; daha sonraları İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde ve Kültür Üniversitesi’nde de görev yapmıştır. Halen Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ders veren Aybay, aynı zamanda Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi Başkanı’dır.
Aybay’ın uluslararası düzeydeki görevleri arasında, kuruluşundan kapanışına yedi yılı aşan bir süreyle yaptığı Bosna Hersek İnsan Hakları Mahkemesi yargıçlığı, Avrupa Konseyi Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Savaşım Komisyonu üyeliği ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin etkinliğini arttırmak için Avrupa Konseyince oluşturulan 11 kişilik “Akil Kişiler Komitesi” üyeliği sayılabilir.