Prof. Ahmet Ercan asıl büyük depremin yerini açıkladı

Aslında bu düşünceler yanlış değil. 1999 depreminde kırılma sandviç gibi oldu. Adalar'ı ortasına aldı. Bir taraftan Çiftlikköy'den ayrılan bir kırık dalı Bostancı yönünden Fenerbahçe'ye doğru geldi. Bir dal da balık kılçığı gibi Yalova'dan ayrılıp Heybeliada'nın önüne kadar geldi.

Kırığın durduğu yer gerilimin biriktiği yerdir. 1999 depremindeki gerginlik boşalımının yüzde 25'i İstanbul önündeki engel noktasında birikmeye başladı. Bunun engel olmasının nedeni de şu; İstanbul Boğazı'nın altında 1985'li yıllardaki çalışmalarımda görmüştüm bir akkor yükselmesi var. Ve kabuğun sağlamlaşmasına neden oluyor bu akkor yükselmesi. Kolay kırılmasını da engelliyor.

Kolay kırılabilseydi zaten 1999 depremi kanala adanın önünden bir köşe yapıp Büyükçekmece'ye doğru uzanırdı. Burayı kıramadı. Bu bölgede yani Boğaz ile Küçükçekmece arasında depremcik etkinliği çok az. Bu depremcik etkinliğinin az olmasına sıçrak bölgeleri diyoruz, bu bölge depremsiz gibi görünse de gergin olmadığı anlamına çıkmaz.

Bu bölgelerde yer kabuğu göreceli olarak tekdüzedir. Bunlar depremcik üretmezler. Ya da çok az üretirler. Yani bunlar sinen yerler, depremin sindiği yerlerdir. Ama Küçükçekmece'den sonra Büyükçekmece, Silivri, Tekirdağ, Şarköy arasında ise yerkabuğu gevrek ve kırılgan olması nedeniyle çok sayıda depremcik üretmektedir. Dolayısıyla depremcilerin dikkatini çeken bu sıçrak bölgesi, yani depremin sindiği yer, bir de Batı'daki çıtır bölge.

BÜYÜKLÜĞÜ 6.4 İLE 6.7 ARASINDA OLACAK

Gerçekten bu sıçrak bölgesinin depremcik üretmeyen kesimi 30 km uzunluğunda. Ancak bu deprem üretecek tabii. Bunun şu anda sinmiş olması deprem üretmeyeceği anlamına gelmez. Bu sıçrak noktaları genellikle bizim korktuğumuz yerlerdir. Bu dünya üzerinde bir çok yerde var. Bu bölgeyi  öncelikli olarak kıracaktır. Kırdığında üretebileceği depremin büyüklüğünün 6.4 ile 6.7 ile arasında olmasını bekliyorum.

EMİNÖNÜ ÖNÜNDE BÜYÜK DEPREM BEKLENTİSİ YOK

İstanbul’un altındaki yer yapısının özelliği nedeniyle Eminönü yarımadası diye andığımız kesimin önünde büyük deprem beklentisi tarihte de de olmamıştır.

BÜYÜK DEPREM MARMARA EREĞLİ’NİN ÖNÜNDE OLACAK

Ama bunun dışındaki yerlerde olmuştur. Buradaki göreceli olarak büyük deprem Marmara Ereğli'nin önünde olacaktır. Bunun da büyüklüğü de 7 ile 7.2 arasında olacaktır.

TSUNAMİ OLABİLİR

Bu iki kırılmadan çıkan toplam enerji miktarı ise yani İstanbul Boğazı'ndan Şarköy'e kadar olan alanda yaklaşık 7.3'lük depremin enerjisine eşit olacaktır. Ama bu tek depremle değil iki depremle boşalma olacak. Bu depremlerin odak derinlikleri 7-10 km derinde olacak.

Karaya 15 ile 10 km uzaklıkta olacak. Kırılma doğu-batı doğrultusunda gelişecek. Marmara Ereğlisi önünde beklenen deprem ise düşey atımda gerçekleştirebilecek. Bu bir oranda süpürtü (tsunami) oluşturacaktır. Dalgaların boyunun 1,5-2 metreyi geçmesi de pek beklenmez.

İSTANBUL’DA KENTSEL DEĞİL YAPISAL DÖNÜŞÜM VAR

Geçmişteki depremler gibi karşılamayacak İstanbul depremi. Son 1894 depremindeki yapı niteliği ile bugünkü yapı niteliği ve nüfus oranı aynı değil. Şimdi yapı niteliği İstanbul'da çok karmaşık, bir ölçütü yok. 1950'den sonra betonarmeye geçtik. Son yıkıcı depremde daha çok yığma ve ahşap yapılar vardı daha çok. Deprem etkileri farklı olacak. Kentsel dönüşümü hızlandırabilirsek deprem etkilerini  en aza indirebiliriz. Şu anda İstanbul'da kentsel dönüşünden çok yapısal dönüşüm yapılıyor. İstediğimiz bu değil. Yapıların değil,  bölgesel planlarla kentin dönüştürülmesi Yeşil alan olan, insanların rahatça oksijen soluyabildiği bir kent olabilir.

Kentsel dönüşüm Küçükçekmece ve Büyükçekmece Gölü’nün kuzeyinde oluyor ama İstanbul'un merkezi içinde kentsel dönüşüm olmuyor.

ANA KIRIK AVRUPA YAKASI’NDA OLACAK

Böyle bir depremden etkilenebilecek yerler öncelikle Marmara kıyıları, en büyük etki yüzde 65 oranında Avrupa Yakası’nda olacak, yüzde 35 etki ise Anadolu Yakası’nda olacak. Anadolu yakasında kırılma beklemiyorum. Ancak ikincil kırıklar olabilir. Ana kırık Avrupa Yakası’nın önünde olacaktır. Özelikle Maltepe-Kartal-Tuzla-Pendik kesimleri dirsek etkisinde kalacaktır. Yani önünde büyük kırılma olmayacak ama Avrupa Yakası’ndaki kırılma dirsek etkisiyle etkileyecektir.