Portekiz'de ev alana, yatırım yapana vatandaşlık var

AB'de yüzde 16'nın üzerinde işsizlik oranıyla işsizliğin en yüksek olduğu üçüncü ülke konumundaki Portekiz, bu amaçla yeni bir uygulamaya başladı. Buna göre, ülkede mülk satın alan, yatırım yapan veya sermaye transferi gerçekleştiren kişiler Portekiz hükümetinden oturma izni alabilecek.

İspanya'nın geçen yıl benzer bir uygulamaya gideceği, benzer bir plan üzerinde çalıştığı belirtilmişti ama İspanyol hükümeti bunu hayata geçirmedi. Portekiz ise yasal düzenlemeye gitti ve ülkeye yatırım yapanlara oturum izni vereceğini açıkladı.

Portekiz'de Ekim ayında hayata geçirilen yasal düzenlemenin amacı, AB üyesi bir ülkenin veya Portekiz vatandaşı olmayan yatırımcılar ve işadamlarının Portekiz'de ikamet izni alabilmelerini sağlamak, böylece yabancı yatırımı artırmak.

EN AZ 500 BİN EUROLUK EV
Ancak bunun bazı koşulları var. Portekiz'de oturma izni almak isteyen bir kişinin, ya değeri en az 500 bin euro olan bir mülk satın alması, ya Portekiz'de en az 10 kişinin istihdam edileceği bir iş kurması, ya da Portekiz'e en az 1 milyon euroluk sermaye transferi yapması gerekiyor.

Bu koşullardan sadece birini yerine getirmek, ikamet izni başvurusu yapmak için yeterli. Şartlar yerine getirildikten ve ikamet izni alındıktan sonra hemen ülkeden çıkmak mümkün değil. Bunun için uzun dönemli yatırım yapmak gerekiyor ve yatırımın en az 5 yıl ülkede kalması gerekiyor.

“VATANDAŞLIĞA KADAR GİDEBİLEN SÜREÇ”
Portekiz'in Ankara Büyükelçisi Jorge Cabral, AA muhabirine ülkesindeki yasal düzenlemeleri anlatırken, "Eğer yatırımın sabit bir yatırım olduğuna ikna olunursa, yatırımcılar daha uzun dönemli ikamet kartına da başvurabilirler -ki bu, vatandaşlığa kadar gidebilen bir süreç- bundan yatırımcının aileleri de yararlanabilir" dedi.
Portekiz parlamentosu tarafından onaylanan yasa ekim ayından bu yana yürürlükte. Ocak ayında düzenlemede yapılan küçük bir değişiklikle daha önce 30 olan minimum istihdam sayısı daha gerçekçi rakam olan 10'a düşürüldü.

Portekiz'in sağladığı bu imkanlardan yararlanan ilk işadamı bir Hindistan vatandaşı. Hintli işadamı turizm sektöründe yatırım yaparak ve bir ev alarak ülkeden ikamet izni alan ilk kişi oldu.

TÜRKİYE'DEN NİYET VAR SOMUT BAŞVURU YOK
Büyükelçi Cabral, henüz yeni olmasına rağmen bu programla ilgilenenler olduğunu söyledi. Türkiye'den de konuyla ilgili birkaç niyet beyanı olduğunu dile getiren Cabral, örneğin bir ilaç şirketi ve gıda sektöründen bir şirketin Portekiz'de yatırımla ilgilendiğini ancak uygulama çok yeni olduğu için henüz somut bir başvuru olmadığını aktardı.

Cabral, "Biz bu uygulamanın Türkiye'de tanıtımını yapmak için çalışıyoruz. Bu amaçla birçok ticari kuruluşa, yatırımcıya mektup yazdım. Ben bunun çok ilgi çekeceğini düşünüyorum. Çünkü bu şekilde Portekiz'de yasal yollardan ikamet edebilmek söz konusu" dedi.

Portekiz'de ikamet izni alan kişinin diğer Schengen ülkelerinde serbestçe dolaşabilmesi de mümkün. Bu nedenle Portekiz hükümeti oturma izni vereceği kişileri belirlerken güvenlik konusunu ihmal etmiyor ve bunun için önlemler alıyor. Örneğin ikamet izni alabilme koşullarından biri de kişinin herhangi bir suç nedeniyle 1 yıldan fazla hapis cezası almamış olması veya Schengen bilgi sisteminde hakkında uyarı bulunmaması gerekiyor.

Eurostat verilerine göre Portekiz'de işsizlik yüzde 16,5 seviyesinde. Son 3 yıldır ekonomisinde büyüme kaydedemeyen Portekiz, iflastan kurtulmak için 2011 Mayıs'ta 78 milyar avroluk kurtarma kredisine ihtiyaç duymuş, İrlanda ve Yunanistan ile kurtarma kredisi alan 3 Avrupa ülkesinden biri olmuştu.

Portekiz Büyükelçisi Cabral, ülkesinin aldığı ekonomik tedbirlere ilişkin, "Bizden istenilenleri yerine getiriyoruz ve şu anda ümit verici işaretler var. Ekonomik durum yavaş da olsa bir ilerleme gösteriyor. Hemen düze çıkmak tabii ki mümkün değil, Türkiye de bunu biliyor çünkü yaklaşık 10 yıl önce aynı süreçten geçmiş bir ülke" diye konuştu.

Cabral, Türk işadamlarının Portekiz'e yatırım yaparsa elde edecekleri avantajlarıysa şöyle anlattı:

"Avrupa'nın en batı ucundayız. Genç ve dinamik bir nüfusumuz var. Altyapımız çok iyi, diğer Avrupa ülkelerine ulaşım ağımız çok gelişmiş durumda. Hepsinden önemlisi, Avrupa dışındaki birçok ülkeyle tarihimizden ve geleneklerimizden kaynaklanan çok iyi bağlarımız var. Brezilya ve Afrika ile çok önemli bağlarımız bulunuyor. Bu durum, yabancı şirketlerin Portekiz'de yatırım yapması için çok önemli avantajlar sağlıyor. Portekiz'e yatırım yapanlar, daha sonra Portekizli ortaklarla üçüncü ülkelere açılma imkanına sahip olabilir."

İSPANYA'DA DA GÜNDEMDEYDİ
Avrupa'daki ekonomik krizden en çok etkilenen ülkelerden biri de İspanya. Kriz nedeniyle hükümet kemer sıkma tedbirlerine başvuruyor ancak halk sık sık alınan bu kararları protesto etmek için sokağa çıkıyor.

İşsizliğin 5 yıl içinde yüzde 8'den yüzde 26'ya geldiği ülkedeki durumu İspanya'nın Ankara Büyükelçisi Cristobal Gonzalez-Aller, AA'ya şöyle anlattı:
"İspanya'da şu anda en zor, en acı verici sorun işsizlik. İspanya'da son rakamlara göre 5 milyon kişi işsiz. Daha da acısı, genç nüfusun yüzde 55'inin bir işi yok. İspanya hükümeti, işsizlik sorununu çözmek için bir takım tedbirler alıyor. Ancak tabii bu sorunu çözmek kolay olmayacak."

EMLAK BALONUNA ÇÖZÜM ARAYIŞI
İşsizliğe ek olarak, ekonomik sorunlardan biri de İspanya'daki "emlak balonu". İspanya'da oluşan emlak balonunu küçültebilmek için, yani bankaların artan batık kredilerini azaltmak ve İspanya inşaat sektörünün arz fazlası konutlarını eritmek için geçen yılın sonlarında hükümetin bazı önlemler üzerinde çalıştığı belirtilmişti.

İspanya hükümetinin ticaretten sorumlu Devlet Sekreteri Jaime Garcia-Legaz'ın, yabancı yatırımı çekmek, özellikle Çin ve Rusya vatandaşlarının İspanya'da mülk edinmesini kolaylaştırmak için en az 160 bin avro değerinde bir ev almaları halinde oturma iznine sahip olabilecekleri yönündeki açıklamaları, uluslararası basında geniş yer bulmuştu. Ancak o zamandan bu yana İspanyol hükümetinden bu tür reformların hayata geçirildiğine dair bir açıklama gelmedi.

İspanyol Büyükelçi Cristobal Gonzalez-Aller de henüz bu yönde bir adım atılmadığını belirterek, "Şu ana kadar bu konuda herhangi bir yasal düzenleme yapılmış değil. Bu hala bir olasılık olarak duruyor. Ben de zaman zaman İspanyol gazetelerinde haberler okuyorum. Bu 160 bin avroluk rakamın 300 bin avroya çıkarılması için tartışmalar yapıldığı şeklinde haberler görüyorum" diye konuştu.

İspanyol hükümetinin açıkladığı rakamlara göre, ülkenin emlak piyasasında 700 bin civarında konut fazlası bulunuyor.

Büyükelçi Gonzalez-Aller, "2013'ün sonunda artık son birkaç yıldır devam eden ekonomik küçülmenin duracağını ve yavaş da olsa büyümeye başlayacağını tahmin ediyoruz. Bu büyümenin de yüzde 0,5 ile 1 arasında olabileceğini düşünüyoruz" dedi.