Pop kulturun populer sesleri

Ibrahim Tatlises (1952-)

Ibrahim Tatlises, 1978 yilinda radyodan ayrilip sahnelere gectiginde bu kadar unlu olacagini tahmin ediyor muydu bilemeyiz. New York'ta basindan asagi dolar dokuldu. Degisik is alanlarinda basarili oldu ama genis kitleler O'nu hep, ‘‘Urfa'da Oxford vardi da okumadik mi?’’ diyen samimi ve guzel sesli turkucu olarak sevdi ve buyuttu.

Orhan Gencebay

Turkiye'nin belki de en cok tartistigi muzik adami. Sosyologlara arastirma konusu olan, hakkinda kitaplar yazilan Gencebay'in adi arabeskle birlikte duyuldu. Amacinin Turkiye'nin muzigini yapmak oldugunu soyleyen ‘‘Orhan Agbi’’ arabesk'i ‘‘kesfettigini’’ hep inkar etti. Yillarca kucumsenen hatta asagilanan muzigi, 1990'larda muthis prim yapti. Kim ne derse desin, Turkiye O'nu ve muzigini cok sevdi.

Erkin Koray (1941-)

Turkiye'nin global anlamda belki de tek ‘‘rocker’’i. Hayat tarzi, sarki sozleri ve gitar tonuyla gercek bir rock yildizi. Sarkilari kendisinden daha meshur oldu bile denebilir. ‘‘Estarabim’’, ‘‘Yalnizlar Rihtimi’’, ‘‘Fesupanallah’’, ‘‘Saskin’’, ‘‘Silinmeyen Hatiralar’’, ‘‘Arap Saci’’, onlarca hit'inin arasindan ilk akla gelenler.

Baris Manco (1943-1999)

Turkiye'de hicbir ‘‘Uzun sacli, tuhaf biyikli, yuzuk takan erkek’’ bu kadar sevilmedi. Sarkilariyla, neredeyse bir kusagi yetistiren programinin adi gibi ‘‘7'den 77'ye’’ herkese hitap etti. ‘‘Hal Hal’’, ‘‘Lambaya Puf De’’, ‘‘Daglar Daglar’’, ‘‘Iste Hendek Iste Deve’’ ve digerleri...

Sezen Aksu (1955-)

Turkiye'nin duygu provokatoru. ‘‘Ask ve diger seyleri’’ en net ve en guzel Sezen Aksu anlatti, iste o kadar! Muzik dunyasina adim attiginda cekingen, korkmus bir kiz cocugunu andiran Aksu, sarki soyledikce buyudu. Seffafligi, halkin onu bu kadar sevmesinin en buyuk nedenlerinden biri oldu.

Cumhuriyetin sesleri

CEMAL RESIT REY (1904- 1985)

Turk Besleri'nin en uretken uyelerinden. Cok sesli bati muziginin yerleymesi amaciyla hem ogretmenlik hem orkestra sefligi yapti.Istanbul belediyesi'nin yaptirdigi konser salonuna adi verildi. Metnini kardesi Ekrem Resit Rey'in Lukus Hayat opereti bestesi yillarca kapali gise oynadi,oynuyor.

AHMET ADNAN SAYGUN (1907- 1991)

Turk Besleri'nin yurtdisinda en cok taninani. Halk muziginin motiflerini, turkuleri cok sesli muzigin kurallariyla yorumladi. Yunus Emre Oratoryosu dunyanin onemli orkestralari tarafindan defalarca seslendirildi

IDIL BIRET (1941)

Turkiye'nin iki harika cocugundan biri. 1948 yilinda kemanci Suna Kan ve kendi adina devlet tarafindan cikarilan ozel bir kanunla Fransa'ya gonderildi. Chopin icralariyla uluslararasi konser salonlarinin aranan muzikcisi oldu.

FAZIL SAY (1970-)

Son yillarda Turkiye'nin muzik alanindaki guclu sesi. Doldurdugu CD'ler muzik dergilerinde kapak oldu. On alti yasindan bu yana beste yapiyor.

GURER AYKAL (1942)

Turkiye'de ve dunyada unlu orkestra sefi. Muzige keman calarak basladi. Yonetim tarzi, sahne performansiyla her zaman bir numara.

AYDIN ESEN (1962)

Dunya olceginde bir Turk caz piyanisti. Klasik muzik egitimi aldiktan sonra caza yoneldi. Calismalarini New York'ta surduruyor. Bazi eserleri New Yok Filarmoni Orkestrasi'nin repertuarinda.

SUNA KAN (1936)

Harika cocuk,harika kemanci.Bes yasindan bu yana keman caliyor. Piyanist Biret'le birlikte Fransa'da ogrenim gordu. Guclu tekniginin yanisira,duyarlikli ve incelikli yorumu onu dinleyenlerin sayisini artiriyor.

AYLA ERDURAN (1936)

Kelimenin tam anlamiyla kemana ve muzige adanmis bir yasam. Yetenegi ve yorumuyla keman edebiyatinin en zor parcalarini yurt icindeki ve disindaki konserlerdeki seslendirmesi,muzik severlerin belleginde yer etti.

RUHI SU (1912-1985)

Derin bas bariton sesiyle, geleneksel halk turkulerine Batili san teknigiyle yepyeni bir yorum getirdi. Siyasi kisiligi yuzunden pek cok kez cezaevine girip cikti. Anadolu'dan yaptigi derlemelerle ve bugun ayni turdeki sanatcilarin 'Pir'i..

SAFIYE AYLA (1909-1998)

Ataturk'un en sevdigi sarkici. Cumhuriyet tarihini sesiyle yasayan onemli bir sanatci.Kelimenin tam anlamiyla Turk muziginin 20. yuzyilda tanidigi en olaganustu kadin seslerinden biri.

SELAHATTIN PINAR (1902- 1960)

Cumhuriyet sonrasi gelisen 'populer' Turk Sanat Muzigi'nin en unlu bestecisi. Ne Arap muzigine oykundu ne de fantezi ture sapti. Bestelerinde yarim kalmis asklari, yalnizligi 'kentli bir adamin' duyarligiyla anlatti.

MUZAFFER SARISOZEN (1898/99 - 1963 )

Turk halk muzigindeki calismalarla bir cok turkuyu derledi,sanatci yetistirdi. Kurdugu Yurttan sesler Korosu ile turkulerin taninmasini ve sevilmesini sagladi. Alaninin basvuru kitaplarini yazdi.

Turk muzigi denilince

Munir Nurettin Selcuk (1899-1981) 20. yuzyil Turk Muzigi'nin en unlu icracisi ve solo icrada yuzyillar oncesinden kalan okuyus kurallarini yikarak kendi uslubunu yerlestirdi. Ayakta sola konserler gelenegini smokin kostumuyle o baslatti. Onemli bir besteci de.

Son buyuk asik

Asik Veysel (1894-1973)Kucuk yastan beri gozleri gormedi. Tutuculuga, mezhepcilige karsi siirler yazdi. Zamanin en populer halk sairiydi.

Sanat Gunesi

Zeki Muren(1931- 1996) Soz yazari, besteci, sinema oyuncusu. Hepsinin otesinde olaganustu berrak bir ses ve inanilmayacak kadar duygulu bir yorumcu.. Fazla soze gerek yok. O hala batmayan Sanat Gunesi:‘‘Simdi uzaklardasin/ gonul hicranla dolu’’

Tartismasiz Diva

Leyla Gencer (1923-) Uluslararasi duzeyde basari kazanan ilk Turk soprano. 1952 yilindan itibaren opera sanatinin 'mabedi' La Scala'da soylemeye basladi. Bugun kendi adini tasiyan uluslararasi san yarismasi ile genc sanatcilara unlu operalarin sahnelerini aciyor.

En Iyi Tiyatro Oyunlari

Adalet Agaoglu-Evcilik Oyunu, Cok Uzam Fazla Yakin

Cevat Fehmi Baskut- Paydos, Buzlar Cozulmeden

Gungor Dilmen-Bagdat Hatun, Canli Maymun Lokantasi, Midas Uclemesi

Haldun Taner-Gozlerimi Kaparim Vazifemi Yaparim, Kesanli Ali Destani

Murathan Mungan-Mahmut ile Yezida, Taziye, Geyikler Lanetler/Mezopotamya Uclemesi

Muzaipzade Celal-Mum Sondu

Nazim Hikmet-Kafatasi

Oktay Arayici-Bir Olumun Toplumsal Anatomisi

Orhan Asena-Sili'de Av

Refik Erduran-Cengizhan'in Bisikleti

Turgut Ozakman-Resimli Osmanli Tarihi, Ocak

Kaynaklar: Metin And ve Ozdemir Nutku Seckileri

Zaman tunelinden bir hos seda

SAFUYUDDIN URMEVI (13. yy)

Islam Musikisi Ses Sistemi'ni ortaya koyan ve butun dunyada taninmasini saglayan ses fizikcisi. Abbasi Halifelerinin saraylarinda yasamis olan Belirledigi fiziksel esaslar, yazilislarinin uzerinden 700 yildan fazla sure gecmis olmasina ragmen bugun aynen kullaniliyor.

TANBURI CEMIL BEY (1871-1916)

Turk Muzigi'nin icrasinda devrim yapmis tanbur virtuozu. Kendine mahsus uslubuyla yuzlerce yil oncesinden gelen calis tavrini tumuyle degistirdi yepyeni bir melodik dunya yaratti. Turk Muzigi icrasi bugun 'Cemil Bey'den once' ve 'Cemil Bey'den sonra' seklinde siniflandiriliyor.

KANTEMIROGLU (1673-1727)

Osmanli teb'asi olan Roman prensi, tarihci ve musiki bilgini. Uzun yillar yasadigi Istanbul'da musikinin teknik aciklamalari konusunda kaleme aldigi eseri ve sonralari hazirladigi Osmanli Tarihi'yle 17.-18. yuzyilin en onemli yazarlarindan sayildi. Eserleri bugun de kaynak.

RAUF YEKTA BEY (1871-1935)

Turk Muzik sisteminin butun dunyada tanimasini saglayan musiki bilgini. Ortacag'in kapali bilimsel uslubuyla kaleme alinmis olan musiki teknigi kitaplarini modern bir yorumla inceledi ve Turk Muzik Tarihi'yle ilgili cagdas anlamda ilk eser olan unlu kitabi 'Turk Musikisi'ni 1922'de Paris'te Fransizca yayimlandi.

HAMAMIZADE ISMAIL DEDE EFENDI (1778-1846)

19. yuzyilin en seckin muzik adami ve Klasik Turk Muzigi'nin en onemli bestecilerinden biri. Ucuncu Selim'den baslayarak sarayda uc padisahin yakin cevresinde bulundu ve bestelerinin hemen tamamini hukumdarlar icin yapti.

SERIF MUHIDDIN TARGAN (1892-1967)

Hazreti Muhammed'in soyundan gelen muzisyen ve ressam. Donemine kadar geleneksel bicimde icra edilen 'ud'un konser sazi halini alip tum dunyada taninmasini sagladi. Dunyanin onde gelen virtuozlarinden kabul edilir.

ITRi (?-1711/1712)

Kesin dogum tarihi ve yasaminin ayrintilari bilinmese de, geride biraktigi basta Nevakár olmak uzere biraktigi besteler Turk muziginin birer saheseri olarak seslendiriliyor.

HACI ARIF BEY (1831-1885)

Nota bilmez, enstruman calmazdi. Hassas kulagi ve guzel sesiyle daha cocuk denecek yasta Zekai Dede Efendi'nin dikkatini cekti. Turk muziginin sozlu gelenegi icinde yetisip sarki bestecisi olarak muzik tarihine adini yazdirdi.