Polonya'da yeni başkan reform sınavından geçecek
Güncelleme Tarihi:
Analistler, Polonya’da Pazar günü yapılan başkanlık seçimlerinin Bronislav Komorovski’nin zaferiyle sonuçlanmasının bir yandan ülkede ekonomi reformu girişimleriyle ilgili yaşanmakta olan açmaza bir son verebileceği, öte yandan iktidardaki liberallerin cesaret sınavı olacağı görüşünde.
Son günlerde yapılan anketler, ikinci tur seçimler için Komorovski’nin muhafazakar eski Başbakan Yaroslav Kaçinski karşısında önde olduğunu gösteriyordu.
Polonya’da Nisan ayında yaşanan uçak kazasında Yaroslav Kaçinski’nin ikiz kardeşi, dönemin Devlet Başkanı Leh Kaçinski hayatını kaybetmiş ve seçimlerin yapılması zorunlu hale gelmişti.
Komorovski’nin partisi liberal Sivil Platform, normalde bu sonbaharda yapılacak seçimlerde Leh Kaçinski’yi devirmek için fırsat kolluyordu. Leh Kaçinski 2005’te seçilmiş, kardeşi Yaroslav ise 2006’dan 2007’ye başbakanlık yapmıştı.
Kaçinski’lerin Hukuk ve Adalet Partisi 2007 genel seçimlerinde Sivil Platform tarafından yenilgiye uğratıldığında, başkan Kaçinski veto yetkisini liberalleri engellemek için bir araç haline gelmişti. Başkanlık kayıtlarına göre Kaçinski önüne gelen kararları 18 kez veto etmişti.
Danske Bank ekonomisti Lars Christensen, “Elbette, Komorovski göreve geldikten sonra reformlarda ilerlememek için hiçbir bahane kalmayacak” dedi. AFP’ye konuşan Christensen, bu gelişmenin Başbakan Donald Tusk için bir zorluk haline geleceğini ifade ederek, “Tusk’ın bugüne kadar kullandığı en büyük bahanesi artık yok” dedi.
Christensen, “Hükümetin karşı karşıya olduğu en önemli görev, bütçe açığının kapatılması bu arada 2012’de oynanacak Avrupa Futbol Şampiyonası’nın hazırlık masrafları için de kaynak yaratılması” dedi. Polonya, komşusu Ukrayna’yla birlikte ev sahipliği yapacağı kupa için hazırlıklara şimdiden başladı.
PriceWaterhouseCoopers’ın ekonomisti Vitold Orlovski de Christensen’in analizine destek verdi: “Kaçinski başkan olsaydı, önümüzdeki aylarda, Sivil Platform’un ülkeyi yönetmesi daha kolay olacaktı çünkü böylece ellerinde gerekli reformları uygulamaya koymamak için bir bahane olacaktı.”
Polonya’da bu yıl sonbaharda yerel seçimler, 2011 sonbaharında da parlamenter seçimler yapılacak. Harcamaları kontrol altında tutmak için en tartışmalı yollar, emekli maaş sistemini değiştirip çiftçiler için yeni uygulamalar gündeme getirilmesi ve sağlık sektörünün gözden geçirilmesi yatıyor.
AFP’ye konuşan Sivil Platform milletvekili Pavel Olszevski, “Kamu finansmanında, vergilerde ve sağlık sektöründe yapılacak reformlar önceliğimiz” derken bir sonraki genel seçimlerden önce reformların tamamlanması gerektiğini ifade etti.
Olszevski, “Reformların yapılmasının gereği muhakkak ve ben başarabileceğimize inanıyorum” dedi.
Polonya 2009 yılında 27 üyeli Avrupa Birliği içinde büyüme kaydeden tek ülke oldu ancak yine de ekonomik krizin etkisi ülkede hissedildi. Polonya’nın kamu borcu gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 7.2’sine ulaşırken Brüksel, 2012 itibariyle bu oranın yeniden yüzde 3 bandının altına çekilmesini talep etti.
Komorovski Haziran sonunda yaptığı bir açıklamada ülkede yaşanan borç krizine dikkat çekerek, “Hukuk ve Adalet Partisi’nin daha yüksek harcama taleplerini kabul etmiş olsaydık ne olacaktı? O zaman Polonya Yunanistan gibi olacaktı” dedi.
Kaçinski cephesinde ise bu iddialar reddediliyor. Kaçinski’nin kampanya şefi ve eski Ekonomi Bakan Yardımcısı Pavel Ponsilius, “Gelirimizi artırmadan, harcamalarımızı artırmamız söz konusu değil. Dahası Polonya’da hiç kimse vergi artışına sıcak bakmıyor” dedi. Ponsilius, “Kamu finansmanı reformuyla ilgili ciddi bir tartışmayla karşı karşıya” olduklarını söyledi.
Ekonomik göstergelerin Kaçinski’nin hedefleri arasında yer almadığını belirten Ponsilius, “Ortalama bir Polonyalı, kemer sıkmak politikaları yerine yaşanan ekonomik büyüme sayesinde daha iyi bir hayata kavuştu” dedi.
Bir başka faktör de Sosyal Demokrat Parti’nin (SLD) lideri Gregor Napieralski’nin, 20 Haziran’daki ilk tur seçimlerde elde ettiği sürpriz desteğin ardından sol görüşlü seçmenin gönlünü alma ihtiyacı. Christensen, “Bence, SLD’nin geri dönüşü önümüzdeki yıl için önemli bir siyasi faktör ve reformların önünde ciddi bir zorluk yaratacak” dedi.
Orlovski de “Başkanlık seçimlerinde kim zafere ulaşırsa ulaşsın, Sosyal Demokratların desteğini almadan reform paketini geçiremez” dedi.