Politik karikatür bitkisel hayatta

Bu yıl 20'ncisi gerçekleÅŸtirilen Tüyap Kitap Fuarı'nın 'Onur Çizeri' olarak ünlü karikatürist Semih BalcıoÄŸlu seçildi. 58 yıldır karikatür çizen BalcıoÄŸlu albümleri, açtığı sergileri, seramik karikatürleri ile bu alanda hep öncü olmuÅŸ biri. Hayat dolu, neÅŸeli kiÅŸiliÄŸi, esprileri, fıkraları ile insana sanki baÅŸka bir iÅŸ yapamazmış gibi geliyor. Zaten öyle bir aile ortamında yetiÅŸmiÅŸ ki, büyüyünce ne olacaksın diyenlere doktor falan deÄŸil direkt karikatürcü diye cevap verirmiÅŸ. Semih BalcıoÄŸlu denilince akla karikatürcülüğü kadar fıkraları da geliyor. Fıkra anlatmayı da, dinlemeyi de çok sevdiÄŸini söyleyen BalcıoÄŸlu'yu en çok kızdıran ÅŸeylerden biri de yersiz ve kötü anlatılanlar. 3-11 Kasım arasındaki Tüyap Kitap Fuarı'nda BalcıoÄŸlu'nun eski albümleri kadar yeni çalışmalarıyla da tanışacak kitapseverler. Tam anlamıyla bir Semih BalcıoÄŸlu haftası yaÅŸanacak.Bu yıl Tüyap Kitap Fuarı'nın 'Onur Çizeri' olarak siz seçildiniz. Önce bu konuda düşüncelerinizi alalım?Kitap Fuarı'nın bu yılki teması 'Mizah ve Karikatür'. Bu tema çerçevesinde onur konuÄŸu olarak da bir karikatüristi düşünmüşler ve beni seçtiler. Ben de mutluyum tabii ki. Ben zaten 25 yıldır herhangi bir yarışmaya katılmıyorum. Ama bir ödül verirlerse de, 'almam' demiyorum. Size özel neler göreceÄŸiz Kitap Fuarı'nda?Her yıl onur konuÄŸu olarak seçilenlere yapıldığı gibi bir kitap hazırlanıyor. Benim için düşünülen kitabı Alpay Kabacalı hazırlıyor. Fuar'da bir stand verecekler. Orada eserlerimi sergileyip kitaplarımı imzalayacağım. Tüyap bana, konusu kitap olan bir albüm ısmarladı. Bunun için yeni karikatürler hazırladım. Åžimdi o kitap yayınlanacak. Yapı Kredi Yayınları'nda da yeni bir kitabım çıkacak. Onun konusu da kırmızı. Her karikatürün odak noktası kırmızıdır. Bu albüm de bu konuyu iÅŸleyen karikatürlerden oluÅŸuyor. Ankara'da Bilgi Yayınevi'nden de bir kitabım çıkacak. Anılarımın da ikinci baskısı yapılıyor. Anılarımın gördüğü bu ilgiye ÅŸaşırmadım desem yalan olur. Çünkü benim dünyada sevmediÄŸim ÅŸey yazı yazmaktı. Adres bile tarif ettiÄŸim zaman bunu yazarak deÄŸil çizerek yapardım. Enis Batur anılarımı yazmamı isteyince baÅŸta çok zorlanmıştım. Fena da olmadı sanırım.Sizin siyasi karikatürlerden oluÅŸan albümleriniz var. Kısa bir süre önce gazetelerin yeterince siyasi karikatüre yer vermediÄŸi ve siyasi karikatürün artık öldüğü yolunda bir tartışma yaÅŸandı. Siz de bu görüşe katılmıştınız. Neden öldü siyasi karikatür?- Öldü, demiyorum da, bitkisel hayatta diyorum. GeçmiÅŸe, ya da bugün dış basına baktığımızda siyasi karikatür çok ön planda. Åžimdi bakıyorum mesela yabancı gazetelere, bu Amerika'da ikiz kulelere yapılan terör saldırısıyla ilgili neler çiziliyor. Bize bakıyorum hiç bir ÅŸey yok. Türkiye'de bir karikatürcü için önemli bir ortam var. Ama bunları bulamıyorum. Gazetelerdeki karikatürlerin boyutları ufaldı her ÅŸeyden önce. Belki uÄŸraÅŸmak istemiyor arkadaÅŸlarım. Siyasi karikatür yumruk vurmaktır, bizde yumruk vurulmuyor pansuman yapılıyor. Pansumanla siyasi karikatür yapılmaz. Siyasi karikatür tokat da atar, yumruk da. Ama pansuman yapmaz. Bugünkü siyasi karikatür ortamının karşılığı pansuman yapmaktır. Mahkemeye verilecekse verilsin. Türkiye'de bir dönem en sert muhalefeti karikatür yapardı. Bu ÅŸekle nasıl geldi sizce? Ne deÄŸiÅŸti...Tek taraflı deÄŸiÅŸme olmaz. Ä°ki taraflıdır bu iÅŸ. Burada yalnız karikatürcüyü suçlamamak lazım. Gazetelerin yönetimleri de suçludur. Karikatüre eskisi kadar önem verilmiyor gibi geliyor bana.Bugün yayınlanan mizah dergilerini nasıl buluyorsunuz?Bir kere okur olarak genç kuÅŸağı elde tutmak için cinselliÄŸe fazla giriyorlar. O da eskidi artık. Çünkü o kuÅŸak cinselliÄŸi bizden ve onlardan daha iyi biliyor. Bunun mizahını yapmak artık gereksiz. BaÅŸka konulara girmeleri gerekiyor.Karikatürün geleceÄŸini nasıl görüyorsunuz?Karikatür o kadar fonksiyonel bir sanat ki, hayatın her alanında kendine yer buluyor. Arabanıza, çocuÄŸunuzun okul çantasına koyduÄŸunuz bir çıkartma bile karikatürdür. Çizgi film yapıyorsunuz, televizyonlarda yayınlanıyor. Bir heykeli alıp arabanın üstüne ya da çocuÄŸun çantasına koyamazsınız. O bakımdan sanat dalları arasında en fonksiyonel olan karikatürdür. Resim, heykel koleksiyonu oluÅŸturmak hem zor hem pahalı bir uÄŸraÅŸ. Åžimdi artık yavaÅŸ yavaÅŸ karikatür koleksiyonları oluÅŸmaya baÅŸladı. Benim inancıma göre dünyanın her tarafında 21. yüzyılın sanatı karikatür olacak. Bunun iÅŸaretlerini de görüyorum.Semih BalcıoÄŸlu (1928) Ä°stanbul'da doÄŸdu. Işık Lisesi ve Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (Mimar Sinan Ãœniversitesi) Grafik Bölümü'nü bitirdi. Ä°lk karikatürü, mizah dergisi Akbaba'nın 'Genç Fırçalar' sayfasında çıktı (1943). Åžaka, Amcabey, KöroÄŸlu gibi gazete ve dergilerde, AkÅŸam, Vatan, Hürriyet, Dünya, Tercüman, Politika, Yeni Yüzyıl gibi günlük gazetelerde çizdi. 1958'de TaÅŸ adlı mizah ve karikatür dergisini yayımlamaya baÅŸladı. Hürriyet gazetesinin yayımladığı ÇarÅŸaf (1975) daha sonra da Çivi adlı dergileri yönetti. Yurtiçi ve yurdışında toplam 67 kiÅŸisel sergi açtı. Yapıtları Tolentino, Gabrovo, Basel ve VarÅŸova'daki karikatür müzelerinde yer aldı, Almanya'da Wilhelm-Busch Karikatür Müzesi'nde sergilendi. Meslek yaÅŸamında yurtiçi ve yurtıdışından 41 ödül kazandı. 1952'den bu yana 19 albüm-kitap yayımladı. SEMÄ°H BALCIOÄžLU'NDAN BÄ°R FIKRACennetin kapısındaHayli yorgun, kıyafetleri hırpalanmış bir kaç adam cennetin kapısını çalmışlar. Görevliler kapıyı açmışlar ki arkalarında da uzunca bir kuyruk, aynı hırpanilikte bir dizi adam. Hayırdır demiÅŸler, ne istiyorsunuz? Adamlar, biz cennete girmek istiyoruz, demiÅŸler. Görevli kızmış, Dingonun ahırı mı burası, öyle her isteyen girsin? Yok demiÅŸler, biz savaÅŸtan geliyoruz, ÅŸehit düştük. Allah Allah demiÅŸ görevli, bugünlerde öyle büyük savaÅŸ falan olmadı ki, siz hangi savaÅŸtan geliyorsunuz? Biz Viyana kuÅŸatmasından geliyoruz, demiÅŸler. Görevli ÅŸaşırmış. Yahu kaç yüz yıl oldu o savaÅŸ biteli! Adamlar cevap vermiÅŸ: Biz mehter takımıydık da...KIRMIZI KARÄ°KATÃœRLERBalcıoÄŸlu'nun TÃœYAP Kitap Fuarı için hazırladığı kitaplardan biri, Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkacak olan kırmızı karikatürler. Bu siyah-beyaz karikatürlerin odak noktasında hep kırmızı var. ÖrneÄŸin yukarıdaki karikatür: Kırmızı halının üzerinden ayağını kesmek istemeyen politikacının bütün ÅŸiÅŸmanlığına raÄŸmen ustaca sıçraması, iktidara hırsla sarılan siyasetçileri hicvediyor. Fuarda BalcıoÄŸlu'nun ‘‘kitap’’ konulu karikatür albümüyle, Bilgi'den çıkan bir baÅŸka kitabı daha okuyucularla buluÅŸacak.KÃœLLÃœKLER, KUPALAR, FÄ°NCANLARBalcıoÄŸlu sadece karikatür çizmekle yetinmedi, baÅŸka sanat dallarına da sıçradı. Bir dönem seramik karikatürleri yapmaya karar verdi ve Eczacıbaşı fabrikasında çalışarak üç yıl boyunca 250 seramik yaptı. Åžimdi ise, sanat sitesi lebriz.com için karikatürlü kupalar, küllükler, fincanlar yapıyor. Bunlar 22 Ekim'den itibaren Lebriz'in sitesinden satışa sunulacak.Â