Plasebo aşı ve plasebo nedir? Plasebonun iyileşme sürecindeki etkisi gündemde

Plasebo aşısı, son dakika açıklamalar ile takip ediliyor. Bilim Kurulu toplantısıyla gündeme gelen Plasebo kelimesi merak konusu oldu. Aslında plasebonun fiziksel anlamda tedaviye yönelik bir gücü olmayan Plasebo etkisi, insanların istemeleri halinde kendi kendilerini iyileştirme gücüne yönelik uygulanabilir.

PLASEBO ETKİSİ NEDİR?

Plasebo etkisi, farmakodinamik etkisi veya tedaviye yönelik özgül bir özelliği olmayan fakat hastanın etkisine inandığı bir tedavi ile elde edilen sonuç için kullanılan bir kavramdır.

Plasebo, hoşnutluk durumuna yol açmakta, tıpkı bir ilacın etkisi gibi vücuttaki yolaklar aracılığıyla etkisini göstermektedir.

Teorik olarak plasebonun bu etkileri klasik koşullanma, beklenti ve ödül modeli gibi kuramlarla açıklanmaya çalışılmıştır. Hastanın ve hekimin beklentilerinden, verilen ilaçların rengine, sayısına ve şekline, hekimin tutumundan, hastanın özelliklerine kadar birçok faktörün plasebo etkisinden sorumlu olduğu öne sürülmüştür. İnsanların hayatta karşılaştıkları uyaranlara fazla veya az olarak cevap üretme özellikleri kişisel olarak değişmektedir. Bu durum üzerinde öğrenilmiş durumlar ile klinik görünüm ve kişilerin biyolojik yapıları arasındaki ilişki rol oynamaktadır. Plasebo yanıtında duygu durumda, motivasyonda veya bilişsel işlevlerde değişiklik gibi daha karmaşık süreçler rol oynamaktadır.

Plasebo fenomeni ilk olarak ağrı alanındaki çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır. Günümüzde de halen ağrıda plasebo ile ilgili çalışmalar çoğunluktadır. Nörogörüntüleme yöntemlerinin gelişmesi sonrası ağrının hissedilmesi ve kontrolünde yeri olan birçok beyin bölgesi tanımlanmıştır.

PLASEBO AŞISI NEDİR?

Plasebo, "gerçek" bir tıbbi tedavi gibi görünen ama gerçek olmayan her şeydir. Hap, iğne veya başka bir tür "sahte" tedavi olabilir. Tüm plaseboların ortak noktası, sağlığı etkileyecek aktif bir madde içermemesidir.

Bazen bir kişi bir plaseboya tepki verebilir. Yanıt olumlu veya olumsuz olabilir. Örneğin kişinin semptomları iyileşebilir. Veya kişi tedavinin yan etkileri gibi görünen şeylere sahip olabilir. Bu tepkiler "plasebo etkisi" olarak bilinir.

BİLİM KURULU ÜYESİNDEN PLASEBO ETKİSİ AÇIKLAMASI

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, Plasebo ile ilgili şunları söyledi;

Çin'in SinoVac firması tarafından üretilen CoronaVac adlı inaktif virüs aşısı faz-3 çalışmaları 14 Eylül'de ülkemizde başlatıldı.

900'dan fazla çalışmaya alınan kişinin güvenlik datası incelenip ikinci kısımda vatandaşlarımıza yapmaya başladık, o da 18 Kasım tarihidir.

Yüzde 95 güven aralığı bu tür çalışmalarda standarttır. DSÖ bunun yüzde 50 olmasını yeterli görüyor. Yüzde 91 önümüzdeki günlerde daha da artacaktır.

Kırmızılar aşı kolundaki hasta sayısı, maviler plasebo kolundaki hasta sayısı olmak üzere. 21. günden itibaren fark ortaya çıkıyor.

Plasebo kolunda olan 26 vakanın 6'sı ciddi vaka olarak tedavi edildi. Buna karşılık aşı kolunda olan 3 kişi, 3'ü de sağlık personeli, bunların hiçbirinde bırakın hastaneye yatışı, bir vakada hafif bir burun akıntısı haricinde hiçbir semptom olmadı.