Pisilyum bitkisi nedir, faydası nedir?

Küçük beyaz çiçekleri minik ve parlak tohumlar verir. Pisilyum çabuk çoğalır, tek bir bitki 15000 civarında tohum verebilir. P.ovata’nın Hindistan’daki geleneksel adı isabgol’dur, bu kelime Persçe’de “at kulağı” anlamına gelen isap ve ghol kelimelerinden gelir. Bu ad, pisilyum tohumlarının özgü şekline ithafen verilmiştir. “Pisilyum” kelimesi ise Yunanca’da pire anlamına gelmektedir ve bitkinin çok küçük tohumlarından dolayı bu isim konulmuştur.

Pisilyum tohumunun kabuğu bol miktarda çözülebilir lif içerir; ıslakken kayganlaşır ve zamk gibi olur, suyu emdiğinde
normal büyüklüğünün 10 katına ulaşır. Hazmı zor olan kabuklar kabızlık ve sindirim borusu için kullanılır. Bir şifalı bitki olarak pisilyumun uzun bir tarihi vardır, yüzyıllar boyunca Hindistan’daki Ayurveda tıbbında ve Asya ve Avrupa geleneksel tıbbında kullanılmıştır. Daha yakın zamanlarda pisilyum Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da kabızlık giderici olarak kullanılmıştır.
Birleşik Devletler dünyanın en çok pisilyum kabuğu ithal eden ülkesidir. İthal edilen ürünün büyük kısmı reçetesiz kabızlık giderici ilaç (örneğin Metamucil) olarak kullanılmakta ya da yüksek lif oranına sahip mısır gevreklerine eklenmektedir.Pisilyum bitkisel tıp ve geleneksel tıp uygulayıcıları tarafından kabızlık için tavsiye edilmektedir.

Suyla karıştırıldığında pisilyum kabuğu kaygan bir karışım oluşturur ve bu karışım bağırsak kasılmalarını dengeler ve sindirim borusundaki hareketleri hızlandırır. Yakın zamanda pisilyumun hafif ve orta ölçekli enflamatuar bağırsak hastalığı, basur ve diğer bağırsak hastalıklarına iyi geldiği anlaşılmıştır. Pisilyum düşük kolesterol diyetine eklendiğinde kandaki kolesterol, özellikle “kötü” kolesterol de denilen düşük yoğunluklu lipoprotein-(LDL) seviyesini azaltır.

HANGİ YILLARDA NASIL KULLANILDI

1934; G.D. Searle şirketi aktif maddesi pisilyum kabuğu olan Metamucil’i piyasaya sundu.

1990'lar Almanya kandaki kolesterol seviyesini düşürmek için pisilyum kullanımını onayladı.

1997; Gıda ve İlaç Yönetimi mısır gevreği üreticilerine pisilyum kabuğu kullanma hakkı verdi.

1998; Astronot John Glenn uzay mekiği Discovery’ye pisilyumdan yapılmış yiyecekler götürdü.

Plantago cinsine ait 270 türün çoğunun tohumları kullanılır. Yüksek miktarda polisakkarit içeren Plantago türleri, kabızlık giderici etkisi olan pisilyum tohumu ve pisilyum tohumu kabuğu kaynağı olarak kullanılır. Plantago ovata yaprakları mızrak şeklinde çok yıllık bir bitkidir. Çiçek sapları, 2,5 cm’lik sert dikenler oluşturan yapraklardan biraz daha uzundur.
Küçük çiçekler uçlarda birikir. Plantago afra ve P. arenaria’nın yaprakları sap üzerinde karşılıklıdır ve bu türler tek yıllıktır.

Yetişme Alışkanlıkları

Çok yıllık P.ovata İspanya’nın güneydoğusunda, Kuzey Afrika ve Güneybatı Asya’da, kuru ve yarı kurak topraklarda yetişir. Güney Kaliforniya ve Arizona’da, dağınık popülasyonlar halinde Utah ve Nevada’da ve Teksas’ın batısında yetişir. Plantago afra Güney Avrupa’nın kuru topraklarında görülür. Plantago arenaria Avrupa’nın doğu, güney ve ortasındaki verimsiz topraklara yayılmıştır. Kuzey Avrupa’da yerlileştirilmiştir. Kuzey Amerika’da Quebec’ten New England’a, Minnesota’ya geniş bir bölgede yetişir. Kuzey Amerika’nın batısında Britanya Kolumbiyası’ndan Kaliforniya’ya kadar bulunabilir. Kuzey Amerika’da geniş bir coğrafyada yetişmesine rağmen çoğu eyalette bir iki kentte dağınık halde bulunur.

Ekim ve Hasat

Plantago cinsi dünyanın birçok yerinde bulunabilir ve genellikle tohumlarına önem verilir. Tohumla başka bitkilerin sevmediği topraklarda kolaylıkla çoğalabilir. Plantago ovata, tohumları diğer türlerden daha büyük olduğundan en çok yetiştirilen pisilyum kaynağıdır. Hindistan’da sulamanın kısmen yapılabildiği yarı kurak bölgelerde bir kış tek yıllığı olarak yetiştirilir. Hafif, iyi drene edilmiş kumlu ve az da olsa bazik özellik gösteren az verimli toprağı sever. Bu kısa ömürlü ürünün yaşam çemberi tohumlanmadan hasada kadar 120 gündür.

Dünyadaki ticari üretimin büyük kısmı Hindistan ve Pakistan’da yapılır. Bitki küçük olduğundan mekanik hasat zordur ve yoğun bir emek ister. Tohumlar olgunlaştığında tüm bitki hasat edilir, bitkiler toplanır ve tarlada 2-3 gün kurutulur. Sonrasında tohumlar kurutulmuş bitkiden ayrılır.

Tedavi Amaçlı Kullanımı
✚✚
Lif
✚✚
Kabızlık giderici
✚✚
Kalp sağlığı

Pisilyum tohumunun kabuğu mükemmel bir lif kaynağıdır. 100 gram pisilyumda 71 gram çözülebilir lif vardır. Aynı miktarda yulafsa yalnızca 5 gram çözülebilir lif içerir. Pisilyum suyla birleştiğinde normal boyutunun 10 katı büyüklüğe ulaşır, bu özellik neden Metamucil ve Serutan gibi kabızlık gidericilerde kullanıldığını açıklar. Bir haftalık süre boyunca alındığında pisilyum besinin sindirim borusundaki hızını arttırır. Pisilyum aynı zamanda ishal için de etkilidir.

Çözülebilir lif, toplam ve düşük yoğunluklu lipoprotein, diğer adıyla “kötü” kolesterol, seviyesinin düşürülmesiyle; kilo vermeyle; tansiyonun düşürülmesiyle; insülin direncini arttırıp diyabet riskini azaltmakla ilişkilendirilebilir. ABD Gıda ve İlaç Yönetimi pisilyumun içerdiği lifle kandaki kolesterol seviyesini düşürdüğünü resmen kabul etmiştir. Kellogg’s Heartwise ve Bran Buds gibi pisilyum içeren mısır gevrekleri marketlerde yerini almış kolesterol düşürücü ve kalp dostu olarak tanıtılmıştır. Yüksek lifli diyetlerin kalp hastalıklarına karşı koruma sağladığına dair güçlü araştırmalar vardır ve Ulusal Kolesterol Eğitim Programı günde 5-10 gram çözülebilir lif alınmasını tavsiye etmektedir.

Kullanım Şekli

YETİŞKİNLER İÇİN: Günde 2-3 yemek kaşığı alınmalı, doz kahvaltıdan önce ve akşam yemeğinden önce olmak üzere ikiye bölünmelidir. Her dozu büyük bir bardak suya katın, iyice karıştırıp için. Ardından bir bardak daha su için.

ÇOCUKLAR İÇİN (18 YAŞINDAN KÜÇÜKLER): Yaşa ve çocuğun bedensel gelişimine göre 1 çay kaşığı ile 1-2 yemek kaşığı arasında tüketin.

Uyarılar
pisilyum lifi bazı ilaçların emilimini azaltır, bu ilaçlar ya pisilyum alınmadan 1 saat önce ya da pisilyum alındıktan birkaç saat sonra kullanılmalıdır. Pisilyum lifi, özellikle önceden bağırsak ameliyatı olan veya pisilyumu yeterli miktarda suyla tüketmeyen insanlarda, sindirim borusunda tıkanmaya yol açabilir. Yutma sorunu yaşayanlar da pisilyum tüketmemelidir.