Pıhtı her yıl 30 bin kişiyi öldürüyor

Bilgisayar veya masa başında, yolculuklarda hareketsiz geçirilen saatler pıhtı (tromboz) sorununa zemin hazırlıyor. Her yıl dünyada 3 milyon, Türkiye’de 30 bin kişi buna bağlı yaşamını kaybediyor. Dünya rakamı meme ve akciğer kanserinin toplamından daha yüksek.

Pıhtılaşma her yaştan bin kişiden birinin başına gelen bir sorun. Atar veya toplardamar sistemlerinde gelişip kan akışını engelliyor. Atardamarlarda pıhtılar kalp krizi veya inmeyle (felç) sonuçlanabiliyor. Daha az bilineni olan toplardamardaki (bacaklar, kollar, karın ve göğüsteki) kan pıhtılarıysa bulunduğu yerden koparak akciğere ulaşabiliyor. Ölüm veya kronik (kalıcı) hastalıklara yol açabiliyor. 

Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği ile Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği 13 Ekim Dünya Tromboz Günü nedeniyle pıhtıya dikkat çekiyor. İki dernek, “Pıhtı Küçük, Riski Büyük” sloganıyla pıhtının oluşmaması için hareketli yaşama çağrısında bulunuyor.

HER YAŞTA GÖRÜLÜYOR

Kalp ve damar hastalıklarından kaynaklı ölümlerin dörtte birinin pıhtılar nedeniyle meydana geldiğini belirten Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Rüçhan Akar, “Her yaşta görülebilse de 60 yaşın üstünde ciddi oranda pıhtılaşma riski artıyor. Kadınlarda hamilelikte ve hamilelik sonrası emzirme döneminde sıklıkla karşılaşabiliyoruz. Doğum kontrol hapı kullananlarda daha yüksek oranlarda görülüyor. Sigara içimi, obezite, büyük ameliyatlardan (bilhassa ortopedi, cerrahi ameliyatları) sonra hareketsizlik (önleyici ilaç alınmamışsa) pıhtı oluşumuna zemin hazırlıyor” diyor.

HASTALARIN YARISINA SESSİZ GELİYOR

Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “21’inci ve gelecek yüzyılın en büyük sorunu hareketsizlik olacak. Beyaz yakalı popülasyonumuz çok fazla. Bilgisayar oyunları nedeniyle çocuklarımız saatlerce bilgisayar başında, bacaklarını sarkıtmış şekilde hareketsiz duruyorlar. Hal böyleyken dünyada her 37 saniyede bir kişi bacaklarına oturan pıhtı ve bunun akciğerlere gitmesi nedeniyle hayatını kaybediyor. Sorun gerçekten büyük” dedi. Pıhtı atan hastaların yarısı hiçbir belirti hissetmiyor. Özellikle pıhtı miktarı az ya da küçük damarlardaysa fark edilmeyebiliyor. En sık görülen belirtilerse, etkilenen bacakta ağrı, şişme ve yürümeyle bu şikâyetlerin artması. Baldırı avucunuzla sıkınca hassasiyet artabiliyor. Prof. Dr. Köksal, “Bu belirtilere nefes darlığı, göğüs ağrısı ve derin nefes alırken ağrı eşlik ediyorsa oluşan pıhtı akciğerlere atmış olabilir” diyor.

AKCİĞER TANSİYONU YAPIYOR

Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Pulmoner Hipertansiyon ve Pulmoner Tromboemboli Tedavileri Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Gökçen Orhan, akciğerdeki pıhtıların ani tıkanmalara neden olabildiği gibi tedavi edilmezse kronikleşerek akciğer tansiyonunu yükseltip, kalp yetmezliği ve ölüme yol açabileceğini söyledi. Prof. Dr. Orhan, “Akciğerdeki embolilerde ya ani ölümle yaşamınızı yitirirsiniz ya da doğru ve düzgün tedaviyle pıhtı eriyebilir, toparlayabilirsiniz. Belli bir oran da ki bu oran hiç az olmayan bir oran kronikleşerek kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyona neden olabilir. Bu hastalık hızla ilerleyerek kalp yetersizliğine neden olur” dedi.