Pierre Loti'den mektup var

30 bin dolara Türkiye'de

Türk dostu yazar Pierre Loti'nin 1906-1920 yılları arasında Fransa'daki siyasetçilere yazdığı mektupları Kültür Bakanlığı 30 bin dolara satın aldı. Paris'teki müzayedede alınan mektuplar, Türkçe ve Fransızca olarak kitaplaştırılacak.

ERMENİ soykırımı iddialarının Fransa'da tekrar gündeme geldiği son günlerde, bu iddiayı savunanlara en iyi cevabı Türk dostu yazar Pierre Loti verdi. Kültür Bakanlığı, ünlü yazarın 1906-1920 yılları arasında devrin siyaset adamı Louis Barthou'ya yazdığı 525 mektubu, bir müzayededen satın aldı. Mektuplar için 30 bin dolar ödendi. Bakanlık, Pierre Loti'nin Ermeni soykırım iddialarına karşı Türkiye'yi savunduğu bu mektupları Fransızca ve Türkçe olarak yayınlayacak. Mektupların Kültür Bakanlığı tarafından satın alınması da Fransa'da olay oldu. Bu mektupları Fransa'daki Pierre Loti Derneği almak istiyordu.

23 Ocak 1920

Size nasıl teşekkür etmeliyim arkadaşım ve sizden, başka bir yığın ve daha önemli sorunumuz varken bir de ben sıkıntı yarattığım için nasıl özür dilemeliyim! Her zamanki gibi en iyisini başarabilmek için elinizden geleni yaptınız. Bu korkunç Ermeniler üzerindeki küçük komplo için üzgünüm, ancak beklemek için

hiçbir şey yapamayacaklar.

Le Matin, L'Oeuvre'deki makalemden geniş bir kesit yayınlandı. Le Matin'in yöneticisi, Ermeniler hakkındaki bölüm için 'asi' diyor. Bu satılmış asıl kendisi asi! Ne hıyarağası!

Benim zavallı İstanbul'um için bana umut veriyorsunuz.

Tüm kalbimle sizinim.

Pierre Loti

Hendaye, 1 Mayıs

Çok Sevgili Arkadaşım,

Ekteki küçük kupür, bu mutsuz Türkiyemizin İngiliz arkadaşlarımızın yararı için bunalmaktan kurtulması için belki de hálá herşeyin bitmediği umudu veriyor bana. Sizden bir kez daha, mektubumun bay Millanad'a ulaşması için elimizden geleni yapmanızı rica edeceğim için beni affedin.

Urfa'da yaşanan olaylar konusunda ise tüm Fransız gazetelerinde, -sadece edepsiz Yunanların Ermenilere sattıkları hariç- yayınlandığına, ancak hiçkimsenin dikkat etmediğine ilginizi çekmeme izin verin. Eğer bizim Fransız birlikleri Urfa'yı terk etmeye zorlandıysa, bunun sebebi, kendilerini korumak için oraya gittiğimiz bu korkunç Ermenilerin bize yiyecek ve askeri malzeme sağlamayı ve su kaynaklarımızı aniden kesmelerinden kaynaklanmıştır. Bu durumun dile getirilmesi gerektiğini düşündüm.

Tüm kalbimle Sizin Pierre Loti

Pierre Loti:

İstanbul sevdalısı Fransız

DOĞU ülkelerine yaptığı gezileri konu alan yapıtlarıyla tanınan Fransız yazar Pierre Loti, 1850 Rochefort doğumlu. Asıl adı Louis Maria Julien Viaud. Kitaplarında kullandığı Pierre Loti adı ise okyanus adalarında açan bir çiçekten geliyor.

Paris Denizcilik Okulu'ndan sonra donanmaya giren Loti, Akdeniz, Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus'a düzenlenen seferlere katıldı. 1910'da emekli olmasına rağmen Birinci Dünya Savaşı sırasında tekrar donanmaya katıldı.

Birçok kez subay ve ateşe olarak İstanbul'a gelen ve uzun süre kalan Pierre Loti, hem bu kentten hem de Osmanlı yaşam biçiminden çok etkilendi. Osmanlı aydınlarının Batılılaşma özlemini tepkiyle karşılayan Loti, bunu çeşitli yapıtlarında da dile getirdi.

Loti'nin ilk romanı Aziyade, Selanik'te aşık olduğu bir cariyenin öyküsünü anlatır. Naşad Kızlar (Les Desenchantees) ile özgürlük mücadelesi veren Osmanlı kadınının öyküsüdür. Ankara Hükemetini Avrupa'da savunmaya çalışan Pierre Loti, bu konudaki düşüncelerini de Supremes Visions d'Orient adlı yapıtında topladı.

1923'te Hendaye'de yaşama veda eden Pierre Loti'nin adı Divanyolu Semti’nde bir cadde ile Eyüp'te çok sevdiği çay bahçesine verildi. Ölümünden üç yıl önce 1920'de de Pierre Loti Cemiyeti kuruldu.

Patrik: İddiaları tarihçilere bırakalım

TÜRKİYE Ermenileri Patriği Mesrob Mutafyan, Ermeni soykırımı iddialarının politikacıların gündeminden çıkarılıp, belgelere dayalı bilimsel çalışmalar yapan tarihçilere bırakılmasını istedi.

Patrik Mutafyan şunları söyledi:

‘‘Türk Devleti bizim devletimiz, vatanımız. Ama Ermenistan Ermenileri ile bizim soy bağımız var. Biz de hem Türküz, hem de Ermeniyiz. Bu olayların bitmesi en çok bizim işimize gelir. Camiamızın isteği, her iki taraf arasında diyaloğun başlaması. Bu konuyu en iyi tarihçiler ve belgeler ortaya koyar.’’