Petkim'de perde arkası: Karar Ermeni bağlantısı yüzünden alındı

Diaspora bağlantılı ortak bulunması nedeniyle şirketin devre dışı bırakıldığı, alıcının finansal sorun yaşadığı için ihalenin verilmediği iddialarının ise doğru olmadığı bildirildi.

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) iradesini yansıtan, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) Petkim İhale Komisyonu’nun kararının perde arkasında finansal sorun değil bütünüyle Ermeni Diasporası bağlantısı bulunuyor.

Petkim kararının perde arkasında şu gelişmelerin yaşandığı öğrenildi:

İDDİALAR DOĞRU BULUNDU

Alıcı içinde ortak olarak Ermenistan kökenli Ruben Vardanyan’ın bulunması ve Vardanyan’ın Diaspora ile bağlantılı olduğu iddiaları ilk etapta seçim nedeniyle ihalenin beklemeye alınmasına neden oldu. Ardından ÖİB, alıcı ile ilgili olarak bilgi topladı. Çeşitli kurumlardan bazı bilgi ve belgeler geldi. Bunun sonucunda iddiaların doğru olduğu sonucuna varıldı.

Alıcının Petkim’e verdiği 2 milyar 50 milyon dolarlık teklifi ödeme konusunda sıkıntı yaşadığı ve bu nedenle ihalenin ikinciye verileceği iddialarının ise doğru olmadığı belirtildi. Buna göre; bekleme sürecinde alıcının finansal zorluğuna ilişkin bir tespit ÖİB’ye ulaşmadı.

TRANSCENTRALASIA 20 MİLYON DOLARINI GERİ ALACAK

ÖİB, ancak devir sürecini başlattıktan sonra, verilen süre tamamlanıp alıcı ödemeyi yapamazsa sıkıntı olduğunu görecek, bu gerekçeyle de ikinci şirkete geçecekti. Bu durumda birinci şirketin 20 milyon dolarlık geçici teminatı gelir kaydedilecekti. Ancak bu sürece girilmediğinden idare açısından TransCentralAsia’nın finansman sıkıntısı olup olmadığı tespiti yapılmadı. Doğrudan ikinci şirkete geçildiği için de 20 milyon dolar gelir kaydedilmeyerek, teminat mektubu şirkete geri verilecek.

DIŞARIYA KARŞI KAZAK DEDİLER AMA İÇLERİNE SİNMEDİ

Yaşanan süreçte hükümet ve idarenin en büyük sıkıntısı Ermeni Diasporası bağlantısı oldu. Yönetim kamuoyu önünde, “Ermeni değil Kazak” açıklaması yapsa da içerde sıkıntı yaşadılar. Petkim’in bu yapıya satılamayacağı üzerinde görüş birliğine varıldı. Hükümetin kurulması, kuruluştan sonraki öncelikli çalışmalar, eylem planının hazırlanması gibi projeler Petkim kararını bir süre daha erteledi.

ABD KARARI ÜZERİNE OTURDU

Kararın, ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nce Ermeni Soykırım Tasarısının kabul edilmesi ile aynı zamana rastlaması kasıtlı olarak gerçekleştirilmedi. Ancak hükümet, karar ile tasarının kabulünün aynı zamana denk gelmesinde sakınca görmeyerek, bu konuda mesaj görüntüsü verilmesinden de kaçınmadı.

Karar ÖİB İhale Komisyonu’nun kararı olarak görünmekle birlikte aslında Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) iradesini yansıtıyor. ÖYK Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren, Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’dan oluşuyor. Birinci ya da ikinciye satışın yapılmasının yasal dayanağı bulunduğundan, bu konuda yetkili olan ÖİB, karar nedeniyle yasal sorun yaşamayacak.

SOCAR-TURCAS-INJAZ TEKLİFİ YÜKSELTEMEYECEK

Birinci ile ikinci teklif arasındaki 10 milyon dolarlık farkın Socar-Turcas-Injaz’dan alınması ise gündeme gelmeyecek. İhale 5 Temmuz günü teknik olarak sonuçlandığından, sonradan teklifin artırılması mümkün olmuyor. Bundan sonra Socar-Turcas-Injaz’ın 2 milyar 40 milyon dolarlık teklifine ilişkin tek değerlendirme peşin ya da vadeli ödeme konusunda yaşanabilecek. İhale şartnamesine göre şirketin her iki yöntemi de kullanma hakkı bulunuyor. Ancak ÖİB’nin vadeli ödeme için istediği faizi yüksek bulan bazı yatırımcılar son dönemde peşin ödemeyi tercih ediyorlar.

Bundan sonraki süreçte Rekabet Kurulu en geç 30 gün içinde hisselerin Socar-Turcas-Injaz’a devrinin rekabet açısından sıkıntı yaratıp yaratmayacağını karara bağlayacak. Ardından ÖYK nihai satış kararını alacak ve alıcıya peşin ya da taksitli ödemenin ilk bölümünü ödemesi için süre verilecek. Ödemenin yapılması ile satış sözleşmesi imzalanacak. Bu süreç nedeniyle Petkim’in yüzde 51 hissesi ancak 2008 yılı başında elden çıkmış olacak.