Peru'de teröre 20 yılda 70 bin kurban

Peru'da DoÄŸruluk ve UzlaÅŸma Komisyonu, Maocu Aydınlık Yol gerillalarına karşı yürütülen savaÅŸta, 1980-2000 yılları arasında 70 bine yakın kiÅŸinin öldüğünü açıkladı. Mayıs 1980 ila Kasım 2000'de hükümet güçleri, solcu gerillalar ve milis güçler arasındaki savaÅŸta yapılan katliamları aydınlatmak amacıyla 2001 yılında kurulan 12 kiÅŸilik komisyon, hükümete sunduÄŸu raporda, katliamın çoÄŸundan gerillaları sorumlu tutarken, güvenlik güçlerinin de bazı ihlallerde bulunduÄŸunu belirtti.  Komisyon BaÅŸkanı Salomon Lerner, raporun 20 yılda yaÅŸanan trajedinin iki yönünü: cinayet, kayıplar ve iÅŸkencelerle bu insani felaketi durdurabilecek, ancak durdurmayan kiÅŸilerin bu konudaki tembellikleri, yeteneksizlikleri ve görüş ayrılıklarını ortaya koyduÄŸunu söyledi.  Komisyonun, ÅŸiddet olaylarında ölenlerden 32 bin kadarının kimliÄŸini belirlediÄŸi, ancak ölen ya da kaybolanların 69 bin 280 olarak açıklanan sayısının, daha önceki tahminlerin iki katı olduÄŸu kaydedildi.  Raporda Aydınlık Yol'un ölümlerin yüzde 54'ünden, Tupac Amaru Devrim Hareketi'nin ise yüzde 1,5'inden sorumlu olduÄŸu belirtildi.  Katliamın 1983 ve 1984'te arttığı, bu dönemde 20 bine yakın kiÅŸinin öldürüldüğü bildirildi.  Ä°ki yıl süren çalışma boyunca, komisyon, ülkede 4 bin 644 gizli toplu mezar bulunduÄŸunu da ortaya çıkardı.  Ãœlkedeki karışıklığın, özünde, ırkçılık ve daÄŸlık kesimlerdeki yerli halkı anlamamaktan kaynaklandığı ifade edilirken, ölenlerin 4'te3'ünün, anadili Kızılderili dili Kueçua olan ve nüfusun geniÅŸ kesiminin göz ardı ettiÄŸi, hatta kentlilerin ve devletin alay konusu yaptığı köylü kesimi olduÄŸu belirtildi.  Aydınlık Yol, Mayıs 1980'de, hükümeti devirme amacını desteklemesiiçin köylüleri terörize etmeye baÅŸlamıştı. Aydınlık Yol'un stratejisine yabancı olan ordu, gerillaları desteklediÄŸinden şüphelendiÄŸi daÄŸlık bölgelerdeki köylüleri de gerillalarla ayrı kefeyekoyuyordu.  Bir zamanlar 10 bin civarında militanı bulunan Maocu Aydınlık Yol örgütü, 1992 yılında lideri Abimael Guzman'ın yakalanması ve hükümet güçlerinin yoÄŸun operasyonlarıyla çökertildi. Örgüt, daha sonra eylemlerini baÅŸkent Lima'ya kaydırarak, bombalı saldırılar düzenlemeyebaÅŸlamıştı.  Â