Peribacasına ‘hava yastığı’
Güncelleme Tarihi:
Kapadokya’da boynu çok inceldiği için şapkası düşmek üzere olan peribacasına önlem alındı. Simülüsyon ile şapkanın düşeceği yer belirlenerek zemine ‘hava yastığı’ işlevi görecek yumuşak ponza taşları döşendi. Şimdi şapkanın güvenli bir şekilde düşmesi bekleniyor.
KAPADOKYA Alan Başkanlığı, geçen eylül ayında bir toplantı düzenleyerek KAPADOKYA Paşabağları’nda Aziz Simeon Kilisesi’nin önünde bulunan ve boynu oldukça inceldiği için şapkası düşmek üzere olan bir peribacasına nasıl müdahale edilmesi gerektiğini tartışmaya açtı. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu üyelerinin de katıldığı toplantıda, Alan Başkanlığı peribacasının şapkasının düşmesini engellemek için katılımcılardan çözüm önerilerini sıralamalarını istedi.
ŞAPKA DÜŞMEDEN...
“Şapka düşmeden alıp peribacasının yanına koyalım”, “Güçlendirelim”, “Cam fanus ile kapatalım”, “Şapkayı hafif tıraşlayalım” gibi öneriler getirildi. Komisyon üyeleri, peribacasının bir doğal oluşum olduğunu, doğası gereği oluşup zamanla yıprandığını, bir süre sonra da şapkalarının düşerek varlığını kaybettiğini belirterek, bu doğal seleksiyonun korunmasının da önemli olduğunu ifade etti. Bu doğrultuda şapkanın düşme ihtimaline karşı gerekli tedbirleri alarak, şapkanın doğal yolla düşmesi gerektiğini savundular. Bu öneriye toplantının sonuç bildirgesinde yer verilerek imzalandı.
7/24 İZLENİYOR
Alan Başkanlığı, aradan geçen altı ayın sonunda, uzmanların tavsiyesi sonrası peribacasının şapkasına yönelik güvenlik önlemlerini tamamladı. Nevşehir’de görüştüğümüz Alan Başkanı Birol İnceciköz, yapılan müdahaleyi Hürriyet’e şöyle anlattı: “Bu süreçte bilime başvurduk. ‘Peribacaları da tıpkı bir canlı gibi doğar, büyür ve bir süre sonra ölürler. Bu doğal bir dönüşümün sonuç ürünüdür’ dediler. Önce bunun üç boyutlu modelleme işlemini yaptık, ortofotolarını aldık peribacasının. Zemine sönümleyici bir ponza malzeme serdik. Bunun her türlü varyasyonunu hesapladık. Kaya düştüğünde hangi noktaya ulaşabilir. Bütün bu hesaplamalar sonunda maksimum güvenlik seviyesi sağlayacak şekilde tedbirimizi aldık. Şu anda da orada bir kamera yerleştirdik ki tarihte bu şapkanın düşme eyleminin de bilimsel anlamda görüntülenmesini sağlamak üzere.”
4 PERİBACASINA RESTORASYON
- Başkan İnceciköz, tehlike arz eden, kentin içerisinde kalmış peribacaları olduğunu vurgulayarak, “Yaklaşık iki yıldır Göreme’deki iki peribacasının restorasyonu ile uğraşıyoruz. Her bir kılcal çatlağından tutun, statik anlamda dayanımına kadar birçok noktasının tespitlerini yaptık ve restorasyon müdahalelerini gerçekleştirdik. Restorasyon müdahalelerimiz tamamen doğal malzemeye uygun ve o peribacasının ömrünü uzatıcı nitelikte oldu. Dört peribacasında daha böyle bir dizi restorasyona başlayacağız” dedi.
ŞAPELE DOĞAL ENJEKSİYON
- UNESCO Türkiye Milli Komisyonu üyelerinin de incelediği, dünyanın önemli fresklerini bünyesinde bulunduran Göreme Açık Hava Müzesi’ndeki Azize Barbara Şapeli’ndeki çatlaklara yönelik ürettikleri çözümü de Başkan İnceciköz şöyle aktardı: “Restorasyon konservasyon laboratuvarımız ve akademik grubumuz buranın müdahalesinin ne olacağıyla ilgili uygulama yöntemlerini netleştiriyorlar. Şu anda en baskın olanı yeni bir kaplama yapmamak. O kaplamaları sökeceğiz muhtemelen. Kılcal çatlakları, doğal enjeksiyonla kapatacağız ve gözlem yapacağız. Bunun için de iklimin biraz daha ısınmasını bekliyoruz. İnanın biz cerrah hassasiyetinde davranıyoruz. Doğru müdahaleler yapmamız lazım ki bizden sonraki nesiller de aynı keyfi sürebilsinler.”
