PCR testi nedir, nasıl yapılır?... İşte detaylar
Güncelleme Tarihi:
Sağlık Bakanı Koca, yan yana oturulması gereken yerlerde aşı olmayan kişilerden PCR testi istenebileceğini söyledi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, PCR testiyle ilgili yakında yeni kararlar alınabileceğine işaret etti. Bu açıklama ardından PCR testi bir kez daha gündeme geldi. Peki, PCR testi nedir, nasıl yapılır?
PCR bir tanı testi olarak bilinmektedir ve koronavirüste de virüse ait RNA'yı göstermektedir. Yani koronavirüs sürecinde, vücuttaki virüsün kimliğini göstermek için yapılan bir testtir.
Farklı hastalıklar için de kullanılan PCR, vücuttaki çok az sayıdaki mikrobu bile tespit edebilmektedir. PCR testine moleküler tanı testi de denebilmektedir. Test, vücutta virüsün varlığını, ayrıca vücudun enfeksiyona yanıt olarak ürettiği antikorları belirleyebilmektedir.
PCR testinin adı son dönemlerde Covid 19 yani koronavirüsün taranması için duyuldu. Ancak bu test sadece koronavirüste değil, vücuttaki pek çok virüs, parazit, mikrop ya da bakterinin tespitinde, genetik sorunlarda, babalık testlerinde de yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
ANTİKOR TESTİNİN PCR TESTİNDEN FARKLARI NELERDİR?
PCR, COVID-19 için altın standart “tanı testi”dir. Antikor testi ise daha çok “tarama” amacıyla kullanılmaktadır. Kan örneği kullanılarak yapılan antikor testinde IgM bandının pozitif çıkması hastalığın geçirilmekte olduğunu, IgG bandının pozitif çıkması ise hastalığın daha önce geçirilmiș olduğunu gösterir. Bir kișide halihazırda COVID-19 enfeksiyonunun bulunup bulunmadığı gösteren en iyi (duyarlıve özgül) test, ağız-burun sürüntü örneği kullanılarak yapılan PCR testidir.
PCR TESTİ NASIL YAPILIR?
PCR testlerinde, burun ve boğazdan ucu pamuklu ince bir çubuk vasıtasıyla sürüntü örneği alınmaktadır. Bunun yanında öksürdükten sonra çıkan balgam da örnek olarak alınabilmektedir. Koronavirüs için kullanılıyorsa, hastalığın ilk dönemlerinde bu test için boğaz ya da burundan örnek alınması daha uygundur. Ancak ilerleyen dönemde havayollarından örnek alınmalıdır. Çünkü hastalığın ilerleyen aşamalarında boğaz ya da burun kısmında virüsten örnek kalmamış olabilir. Doğru zamanda ve doğru bir şekilde sağlık görevlisi tarafından alınan örnek özel bir kaba konulmaktadır ve bu örnek laboratuvarda test kartuşuna aktarılmaktadır. Bu aşamadan sonra örnek otomatik olarak filtre edilmektedir. Daha sonra ultrasonik dalgalarla virüsün DNA'sı salınır. Bu aşamada PCR ajanlarıyla DNA molekülleri karışır. Sonrasında reaksiyon tüpünde gerçek zamanlı çoğalma ve tanımlama yapılır. Ve sonrasında da sonuç aşamasına gelinir. PCR; 94°C-98 °C aralığında gerçekleştirilen denatürasyon yani yüksek ısıya maruz kalan DNA'nın iki zincirinin ayrılması, 37 °C-65 °C aralığında gerçekleştirilen tavlama yani sentetik oligonükleotidlerin hedef DNA'ya bağlanması (hibridizasyon) ve 72 °C'de gerçekleştirilen uzama aşamaları olmak üzere 3 aşamadan meydana gelir. Test bu aşamaların belirli bir döngüde ve sayıda tekrarlanması ile gerçekleştirilmektedir. PCR testlerinde iki tür uygulama vardır. Bunlar gerçek zamanlı PCR yani real time PCR ve hızlı sonuç veren PCR'dir. Gerçek zamanlı PCR sonucu 1-3 saat içinde çıkarken, hızlı sonuçlu olanlarda 15 dakikadan 1,5 saate kadar sürede sonuç alınabilir.