Pasaporttaki 31 rakamı Yahudilere özgü deÄŸil

Ãœzeyir Garih cinayetinden sonra çok ÅŸeyler yazılıp çizildi. Garih'in NakÅŸi olduÄŸunu söyleyenler kadar, Fevzi Çakmak'ın Yahudileri soykırımdan kurtardığını savunanlar da ilgi ile dinlendi.Yeni Åžafak gazetesi yazarı KürÅŸat Bumin, Garih'in bir konuÅŸmasından hareketle Yahudiler'in pasaportunda özel bir iÅŸaret bulunup bulunmadığını sordu ısrarla. Kendisi de bir Türkiye Yahudisi olan ve Türkiye Yahudileri'nin tarihiyle ilgili pekçok karanlık noktayı gün ışığına çıkartan araÅŸtırmacı Rifat N. Bali, kafaları kurcalayan soruları cevaplandırdı. Ãœzeyir Garih cinayeti dolayısıyla Türkiye Yahudileri yeniden geldi gündeme. Siz bu cinayeti nasıl yorumluyorsunuz?- Gazetelerden okuduÄŸum kadarıyla bu adi bir cinayet. Bunun gerisinde ideolojik, siyasi ve ticari bir sebep yok. Adi bir cinayete kurban giden kiÅŸinin ünlü birisi olması, böyle sıradan bir durumun kabul edilmesini güçleÅŸtiriyor. Ama baÅŸka bir neden aramak, en azından ÅŸu aÅŸamada anlamsız. Ãœzeyir Garih her kesimden herkesle iyi geçinen bir insandı. Ticari açıdan herhangi bir sorunu yoktu. Dinsel kimliÄŸinden dolayı da ÅŸimdiye kadar birtakım çevreleri sinirlendirecek hiçbir ÅŸey yapmamıştı. Bir de komplo teorisi var. Ä°srail'deki Filistin sorununa atıfta bulunularak deniliyor ki: ‘‘Garih barış yanlısıydı, Åžaron ise ÅŸahindir. Nasıl Rabin'i barış yanlışı olduÄŸu için öldürdülerse, Garih'i de aynı sebeple öldürdüler.’’ Bu tür bir yorum tamamiyle abesle iÅŸtigal etmektir. Ãœzeyir Garih önemli bir insan, varlıklı bir insan, bütün bunlar doÄŸru ama Ä°srail dış politikasını etkileyecek kadar da deÄŸil. Bırakın Garih'i, ABD'deki büyük Yahudi lobileri bile etkileyemez Ä°srail dış politikasını. Sıradan bir cinayet iÅŸte. GARÄ°H DÄ°NDAR DEĞİLDÄ° Ãœzeyir Garih'in cesedinin bulunduÄŸu yer konusunda da spekülasyonlar var. Siz ne düşünüyorsunuz bu konuda?- Fevzi Çakmak'ın mezarına yakın bir yerde bulunduÄŸu için yapılan yorumlar var. Çakmak'la ilgili olarak azınlıkların ortak belleÄŸinde yer etmiÅŸ bir efsane mevcut. Azınlıklar, Fevzi Çakmak'ın kendilerini büyük bir kıyımdan kurtardığına inanırlar.Sadece Yahudiler mi yoksa bütün azınlıklar mı?- Gazetelerde sadece Yahudiler'miÅŸ gibi yazılıyor ama doÄŸru deÄŸil. Bütün azınlıklar söz konusudur. Ä°nönü kötü, Fevzi Çakmak iyi türünden bir kutuplaÅŸmanın ürünü bence bu. Çakmak'a şükranlarını sunmak gibi bir ÅŸey olsa, bütün azınlıklar için Çakmak'ın mezarı bir türbe olurdu. Ãœzeyir Garih cemaat içinde nasıl tanınan bir insandı?- Ãœzeyir Garih, cemaatin ‘‘ákil’’ insanlarındandı. Maddi ve pragmatik nedenlerden ötürü deÄŸil, baÅŸta devlet olmak üzere her tarafla iyi iliÅŸkileri olduÄŸu için ‘‘ákil’’ bir insandı. Lobi faaliyetlerinde yer almıştı ve Türkiye'nin çıkarlarını savunmak için elinden geleni yapmıştı. DUL KADIN MESELESÄ°Garih'in cebinde Tevrat'la birlikte cevÅŸen taşımasını nasıl açıklıyorsunuz?- Ãœzeyir Garih, benim bildiÄŸim kadarıyla dindar bir insan deÄŸildi. Bence popüler din duygusuyla yaptığı bir ÅŸey bu. Kendimden bir örnek vereyim. Bana büyükbabamdan miras kalan küçük madeni mahfazası içinde bir Kur'an var. Küçükken yatağımda, yastığımın altında dururdu. Halen de baÅŸucumda durur. Neden derseniz bilmem. Ben dindar bir insan deÄŸilim. Hiçbir zaman da olmadım. Dolayısıyla merhum Garih'i cebinde cevÅŸen hangi sebeple bulunuyorsa, benim başımın ucunda küçük Kur'an da aynı sebeple bulunuyor. Bir de, ailesi NakÅŸi ÅŸeyhiyle olan iliÅŸkisini yalanlamadığına göre doÄŸru kabul etmek gerekiyor. Peki bu ‘‘Dul Kadın'a yardım, imdat tehlikedeyim’’ v.b. haberlere ne diyorsunuz?- Bunlar zorlama yorumlardır. Ä°nsanların aklı, Garih'in bu kadar basit bir sebepten öldürüleceÄŸini almadığı için bu tür yorumlara baÅŸvuruyorlar. Çakmak efsanesi, Ä°nönü husumetinin sonucu Fevzi Çakmak'la ilgili efsane nedir?- 1941 Mayıs ayında Naziler Trakya sınırına dayanıyorlar. Ä°ÅŸte bu günlerde, herhangi bir resmi açıklama olmadan, yolda yürüyen insanların nüfuslarına bakılıyor ve gayrı-müslimler alınıp Sirkeci'de bir yere yollanıyor. Bir nevi toplama kampı gibi burası ve buradan Anadolu'ya sevkedilmeleri amaçlanıyor. Kimin emriyle bu iÅŸin yapıldığı hálá meçhûldür. Benim dayandığım kaynaklar, bunu yaÅŸamış insanların anılarıydı. Bunun sebebi ne olabilirdi? Birincisi, o fantastik senaryoda olduÄŸu gibi, azınlıklar kıyıma uÄŸratılmak isteniyordu. Bunun için bir araya toplanıp sevkedildiler. Bu gerçeklerle baÄŸdaÅŸmıyor. Ä°kincisi, azınlıkları uzunca bir süre iÅŸlerinden alıkoymak düşüncesi olabilir. Böylece sermayenin Müslüman Türkler'in elinde toplanması amaçlanmış olabilir. Üçüncüsü de, Türkiye'de azınlıkların beÅŸinci kol olduÄŸu yönünde endiÅŸeler vardır öteden beri. Dolayısıyla, Hitler Türkiye'yi iÅŸgal ederse, bunlar da Almanlar'la iÅŸbirliÄŸine gidip Türkler'i arkadan vurabilirlerdi. Burada Yahudiler'e deÄŸil, Ermeniler'e yönelik bir güvensizlik söz konusu elbette. Böylece Türkiye'deki azınlıklar çalışma kamplarına yollanmış oldu. Peki kamp koÅŸulları hakkında herhangi bir fikriniz var mı?- Kampların koÅŸulları öyle aÄŸlanacak gibi deÄŸildi. Asıl problem ÅŸuydu: Bu insanlara askeri elbise ve silah verilmeyerek haysiyetleriyle oynanıyordu. Bir teftiÅŸ sırasında MareÅŸal Fevzi Çakmak bunları görüp neden sivil olduklarını soruyor. ‘‘Böyle ÅŸey olmaz, bunlara elbise verin’’ diyor. Askeri elbise veriliyor ama silah yine verilmiyor. Bu, zamanla ‘‘Fevzi Çakmak müdahale etmeseydi biz öldürülecektik. Çakmak bizi kurtardı,’’ ÅŸeklinde bir efsaneye dönüşüyor. Aslında Ä°nönü'ye duyulan husumetin bir yansıması bu. Bu insanlar 1942 Temmuzu'nda terhis ediliyorlar. Bu en çok Yahudiler'i etkiliyor. Çünkü Avrupa'da soykırım olduÄŸunu biliyorlar ve bunun endiÅŸesi içindeler. Bu cinayet, cemaat içinde herhangi bir tedirginliÄŸe sebep oldu mu?- Elbette hayır, ama unutmayın ki bu ne ilk, ne de son cinayet. Daha önce Nesim Malki öldürüldü mesela. Ondan önce, çek iÅŸleri yapan bir Yahudi öldürülüp yakıldı ve katiller de yakalanıp mahkum edildi. Bu üçüncü adi cinayet. Ama burada isim büyük. Siyasi bir nedeni olmadığı sürece, insanları paniÄŸe sevkedip göçe zorlaması için bir neden yok. Bakanlığın açıklamasını doÄŸru kabul ediyorumPasaportlara dikkat ederseniz iki numara olduÄŸunu görürsünüz. Yukarıda matbu bir numara vardır, bir de altta bilgisayarla yazılmış ‘‘31/...’’ diye bir numara vardır. Bütün gayrı-müslimler, bunun azınlıkları ayırt etmek için konulmuÅŸ bir kod olduÄŸunu söylerler. Ãœzeyir Garih, bunu iki sene önce TGRT'deki bir açık oturumda söyledi. Hakkı Devrim de kendi köşesinde bunu yazdı. Ama kimse üzerine alınmadı. Belki bir dönem için aslı vardı ama bugün niye fiÅŸlesinler ki? Tek Parti dönemindeki gibi bir azınlıklar meselesi söz konusu deÄŸil artık. FiÅŸlemek için hiçbir sebep yok. Bu nedenle, İçiÅŸleri Bakanlığı'nın Yeni Åžafak'ta KürÅŸat Bumin'e yaptığı açıklamayı tamamen doÄŸru kabul ediyorum ve doÄŸru olarak kabul etmek gerektiÄŸine de inanıyorum.BAKANLIK NE DEMÄ°ÅžTÄ° İçiÅŸleri Bakanlığı’nın gönderdiÄŸi açıklama şöyleydi: ‘...Söz konusu uygulama, yalnızca Ãœzeyir Garih’in pasaportuna tatbik edilen bir uygulama deÄŸildir. ‘31’ ibaresi, Ä°stanbul Emniyet Müdürlüğü’nden pasaport almak için müracaat eden bütün vatandaÅŸlarımızın pasaportlarının birinci sayfasında yer almaktadır.Â