Parmak izinden yetenek tespiti

Mustafa Yılmaz Yozgat Fatma Temel Turhan Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM)’de rehber öğretmen olarak görev yapıyor. Arkadaşı Hacı İsmail Çıngı ile birlikte ‘bireylerin parmak izlerinden yetenek tespit edebilir miyiz’ sorusunun peşine takılan Yılmaz, 6 yıllık çalışmanın sonucunda öğrencilerin farklı alanlardaki yeteneklerini parmak izini analiz ederek tespit eden PAPBİL yazılımını geliştirdi. 3 yaş itibarıyla genetik zeka ve yetenek türünü belirleyen söz konusu yazılım zeka türüne göre öğrenme yöntemleri ve öğrenme araçlarını belirleyebiliyor. Ayrıca yetenek türüne göre spor, sanat ve mesleki kariyer planı üretebiliyor. 10 dakika gibi kısa bir sürede yapılan analiz çocuğun ‘kilit becerilerini’ de ortaya koyuyor. Böylece bireysel yetenekler erkenden keşfedilmiş oluyor ve zaman kaybetmeden gelişim süreci başlatılabiliyor.

PARMAK İZİ VE YETENEK KORELASYONU
Rehber öğretmen Mustafa Yılmaz, PAPBİL’in ortaya çıkış hikayesini şöyle anlatıyor;
“Parmak izi de yetenekler gibi insana doğuştan gelir. Her şey ‘bu ikisi arasında bir bağ olabilir mi?’ sorusuyla başladı. 2016’da parmak izi uzmanı arkadaşım Hacı İsmail Çıngı ile çalışmaya başladık. Parmak izi hesaplanabilen ve formülü olan bir argüman. Biz bu hesaplama sistemindeki matematik formülünü yeteneklere uyarladık. Başlangıçta belli başlı ‘yeteneklerden’ başladık. Müzik, matematik gibi alanlarda yeteneği kanıtlanmış bireylerin parmak izlerine baktık. Anlamlı bir korelasyon aradık ve gerçekten de bunun var olduğunu gördük.

YETENEKLERİ DERİNLEMESİNE TESPİT
Bu araştırma için doneleri yeteneği kanıtlanmış bireylerden, BİLSEM’i kazanan çocuklardan, halk arasından elde ederek geniş bir havuz oluşturduk. Parmak izinden matematik ve mantık ayrıca sosyal ve sözel zekanın anlatım temelli mi yoksa yazım temelli mi olduğunu da tespit edip ayrıştırabiliyoruz. İşitsel yetenek ile üst düzey görsel yetenekleri de analiz edebiliyoruz. Şu anda en yüksek başarı oranımız eğitim üzerine.

ÇOCUĞUM HANGİ SPORA YATKIN?
Bedensel yetenekler için de parmak izi incelemesi yapıyor ve bireylerin hangi spor branşına yatkın olduğunu raporlayabiliyoruz. Spor alanında 3 üniversitenin ilgili fakülteleriyle çalışma hazırlığı içindeyiz. Bu konuda çalışmalarımız ve bilimsel yayınlarımız var. Doğuştan gelen, kalp rahatsızlıkları gibi genetik hastalıkların da parmak izlerinden tespit edileceği hipotezimiz var. Ancak henüz 156 örnekleme sahibiz, bunu artırmak için çalışıyoruz.

RAPOR SONUCU ÇOCUKLARDAN GİZLENİYOR
Rapor doğrultusunda aileye neler yapması, nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda psikolojik danışmanlık veren bir ekibimiz var. Çocuğa 15 yaşından önce raporun detaylarının anlatılmasını tavsiye etmiyoruz. Çünkü çocukları kısıtlamak doğru değil. Yani matematik yeteneği çıkan bir bireye Türkçeyi nasıl öğreteceğimizi de anlatıyoruz. Çocuk sonuçları bilirse ‘ben matematiğe yetenekliyim Türkçeyi zaten yapamıyorum’ diyebilir. Çocukları kısıtlamaktansa yeteneklerine uygun eğitim öğretim ortamlarının canlandırılmasını istiyoruz.

SİSTEMİN TEMELİ NASIL KURULDU?
Hacı İsmail Çıngı PAPBİL AR-GE sorumlusu: “İnsanların parmak izleri 1830’larda oluşturulan bir sistemle analiz edilmeye başlandı. Parmak izi tasnif sistemine son şeklini veren Henry Galton buna ‘Galton Hattı’ adını vererek 1900 yılında Henry Folds ile birlikte bir kitap yayımladı. Galton kitabında, insanların 10 parmak izindeki desenleri rakam ve harflerle formülleyen bir sistemi anlatıyordu. Biz de bu analiz tekniğine dayanan bir sistem geliştirdik. PAPBİL adını verdiğimiz sistemimiz 1400 parmak izi varyantı üzerinden bütün insanların parmak izlerinin formüllerini içerebilecek potansiyelde bir yazılıma sahip.

KABUL GÖRMÜŞ TESTLERE BENZER SONUÇLAR
Ulusal ve uluslararası kabul gören başka yetenek testleri ve ölçekleri var. Sistemimizi bu testlerde elde edilen verilerle karşılaştırarak teyit ettik. Aynı örneklem grubuna güvenilirliği yüksek olan Hacettepe Kişilik Envanteri ve farklı yetenek testleri uyguladık. O sonuçlarla PAPBİL verilerini karşılaştırdığımızda yüzde 80 ila yüzde 94,6 arası tutarlılık tespit ettik. Standart testler 160- 200 sorudan oluşup saatler sürebiliyor. Biz ise birkaç dakikada bu analizi yapıyoruz.

PARMAK İZİ VERİLERİ SAKLANMIYOR
Parmak izleri formüllerle yazılıma entegre edildiği için saklanmıyor. Burada veri güvenliği konusunda da titiz çalışıyoruz. 9 aylık bir bakanlık incelemesine tabi tutulduk. Parmak izlerinin saklanmadığına dair raporumuz var.

TEKNOFEST’TE BÜYÜK BAŞARI
Gelişimine devam eden PAPBİL, TEKNOFEST 2022 Eğitim Teknolojileri kategorisinde Türkiye üçünlüğü, 2023’te yine Türkiye üçüncülüğü ve ‘en iyi