Paranın ne önemi var mühim olan eşitlik

İyi maaş, sosyal haklar, eşitlik, serbestlik... Bunlar, bir şirketin cazibesini artıran en önemli özellikler... Fortune dergisi, son sayısında bu özellikler kapsamında seçilen, çalışılabilecek en iyi 10 Avrupa şirketine yer verdi.

Bu firmalarda çalışanların bağlılığını sağlayan öncelikli neden iyi maaş ve yan ödemeler değil. Örneğin İsviçre'nin bir kasabasında bulunan Nestle'de çalışanlar başka bir şirkette çalışsalar daha fazla para kazanma imkanına sahipler. Ücret dışındaki en önemli etken eşitlik.

Intel'de yöneticiler için ayrı yemekhaneler, park yerleri gibi ayrıcalıklar yok. Mondragon firmasında bu tür uygulamalar çok daha ileri boyutta. En üst yönetici ile en alt kademede çalışan arasındaki gelir farkı çok az. Çalışanlar işin nasıl işleyeceğinden, CEO'nun (icra kurulu başkanı) seçimine kadar bir çok konuda söz sahibi. Fortune'un listesinde ilk 10'a giren bu firmaların diğer bir ayırt edici özelliği ise, uluslararası olmaları. Nestle üretiminin yüzde 98'ini, H&M yüzde 88'ini, Lafarge ise yüzde 70'ini ülke dışına satıyor.

Fortune yetkilileri, bu listede yer alan şirketleri belirlemek için, birçok kişi ile görüşmüş. Gazeteciler, güvenlik analistleri, profesörler, sosyal yatırım uzmanları ve danışmanların bilgilerinden yararlanmışlar. Bu 10 şirketi mükemmel kılan özellikler şöyle:

H&M

İsveç merkezli şirket, perakende giyim üzerine faaliyet gösteriyor. Çalışanlar, kendi başlarına karar verebilme hakkına sahipler. Bir gün 10 saat çalışan, ertesi gün dört saat çalışıp evine gidebiliyor. Satış personelinin başlangıç maaşı bin 400 dolar. Şirkette hiyerarşi, abartılı yönetici ofisleri yok. Herkese ilk ismiyle hitap ediliyor. Kartlarda unvan yazmıyor.

INTEL

Dünyanın en büyük mikro işlemci üreticisi. Merkezi İrlanda'da. Üç bin 200 kişi çalışıyor. Açık iletişim, ucuz ve kocaman kafeteryalar seviliyor. Şirketin hisse senetleri çalışanlara veriliyor. Şirkette açık kapı politikası hakim. Esneklik diğer önemli bir özellik. Çalışanlar şirket içinde farklı bölümlere geçebiliyor.

LAFARGE

Fransa merkezli şirket, dünyanın en büyük çimento üreticisi. Müdürlerle çalışanlar arasında dostluk ilişkisi var. Şirketin pek çok çalışanı Lafarge'ın hisse senetlerine sahip. Müdürlerin çalışanların gelişimini takip etmeleri isteniyor. Genç mühendisler için altı ile sekiz ay arasında eğitim programı uygulanıyor.

BACARDI MARTINI

İngiltere'de, içki sektöründe faaliyet gösteriyor. 550 çalışanı var. Şirkette öğlen yemekleri bir ziyafet şeklinde. Yemek servisi, gündüz ve gece boyunca ücretsiz olarak sürüyor. İnternet kafede, çalışanlar ücretsiz sörf yapabiliyor. Çalışanlar şirketteki esneklikten memnun. Dünya Kupası'nı işyerinde izleyebilme fırsatı elde etmişler. Müdürün kapısı herkese açık ve isteyen istediği anda ona ulaşabiliyor. Satışlar çok iyi olduğunda bütün çalışanlara maaşlarının üçte biri kadar prim veriliyor.

NESTLE

İşviçreli gıda şirketi Nestle'nin 84 ülkede 237 bin çalışanı bulunuyor. Şirkette müdürler alçak gönüllü olmaları için teşvik ediliyor. Şirketin büyüklüğüne karşın, çalışanlar Nestle ailesinin içinde olduklarını hissediyorlar. Kendilerine verilen fırsatlardan memnunlar. Şirketin merkezi dışında diğer ülkelerdeki birimlerinde çalışma şansları var. Şirket ömür boyu çalışmayı garanti etmemesine karşın 27 yıl çalışılarak emekli olunuyor.

SCHERING

Alman ilaç firması Schering'in 70 ülkede 27 bin çalışanı bulunuyor. Şirkette eşitlik esası var. Bilimin eğlenceli olması gerektiği düşünülüyor. Şirket içinde çalışanlar takımlara ayrılıyor. Her takım işleri nasıl yapması gerektiğine kendisi karar veriyor. Şirket içinde iş değiştirme olanaklarından memnunlar. Farklı pozisyonlara geçebiliyorlar. Açıklık anlayışı var.

GRUNDFOS

Danimarka merkezli şirket, su pompası üretiyor. Şirketin anahtar kelimesi 'özgürlük'. Esnek çalışma saatleri bulunuyor. Çalışanlar işleri kendi istedikleri şekilde yapma özgürlüğüne sahip. Dört bin 100 çalışanının 100 tanesi engellilerden oluşuyor. Engelliler için özel çalışma alanları var. Şirket psikolojik sorunları olanları çalıştırmak için özel programlar hazırlıyor. Çalışanların eğitilerek, istedikleri işi yapmalarına olanak sağlanıyor.

UNES

İtalyan süpermarket zinciri. Şirkette, dört kurum değeri var: Müşteriyi sev, çalışanlara arkadaş gibi davran, geleceğe pozitif yaklaş, hayal kırıklığına müsaade et. Şirket felsefesi çalışanlara eğitim ve seminerlerle aktarılıyor. Yönetim, çalışanların işle ilgili fikirlerine açık. Uygun fikirler hemen uygulamaya konuluyor. Çalışanlar yaratıcı olmak için teşvik ediliyor. Yönetimle çalışanlar arasında şeffaf bir iletişim var.

FERRARI

İtalyan otomotiv firması olan Ferrari'de, iki bin 500 kişi çalışıyor. Çalışanlar fabrikanın birinci sınıf iş atmosferinden hoşlanıyor. Yan gelirler yanında, spor merkezi, müthiş kafeterya, ücretsiz yıllık fiziksel tedavi merkezi, eğitim merkezi olanakları var. Evlerinde İngilizce öğrenmelerini sağlayan internet eğitim programlarına sahipler. Çalışanlardan biri olan makine mühendisi Benedetto Orvietani, ‘‘Burada her yaptığımız işte bir tutku var‘‘ diyor.

MONDRAGON

İspanyol, kooperatif şirketi. Soba ve ısıtıcı yapmak üzere kuruldu. Zamanla farklı sektörlere girdi. Finans, endüstri ve dağıtım olmak üzere üç alanda faaliyet gösteriyor. 44 ülkede 66 bin 500 çalışanı var. Çalışanlar karar verme gücüne sahip. Mondragon’da demokratik bir sistem var. Çalışanlar CEO'yu belirleyen genel meclisteki temsilcilerini kendileri seçiyor. Şirkette güç mücadelesi yok. Çalışanlar şirketin kárı, zararı, sorunları gibi her konuda bilgi alma hakkına sahip. İnsanlarla ilişkiler açık ve doğrudan. Şirket çalışanları diğer şirketlerdeki meslektaşlarından daha iyi para kazanıyor. İşten atma olayı çok nadir oluyor.