Papa seçimiyle ilgili, fuzuli ama epey eğlenceli bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Papa’nın ölüm haberi beklenirken ve ölümünden beri, gazeteler, televizyonlar, dergiler kamuoyunu bilgi bombardımanına tuttu. İtiraf edeyim ki, ben böyle ‘dökme haberleri’ okuyamıyorum.
Bir defa ben, ortalama okurdan farklı, çok gazete görüyorum, günde yaklaşık 15-16 gazete... Öyle olunca afaganlar basıyor... Bazen 15 kere aynı haber çıkıyor karşıma. Öğğ halleri biraz bundandır.
Ama, bir konu gündeme geldi mi, gazeteler olarak biz, işin b.kunu çıkarıyoruz. Papa mı öldü, konu gündemde kaldıkça, sidik yarışı halinde, her gün 3 sayfa, 5 sayfa Papa haberi veriyoruz. Artık içini nasıl doldurabilirsen, Allah ne verdiyse, daha doğrusu yabancı ajanslar ne geçtiyse, yabancı dergilerden ne makaslayabildinse... Lüzumlu lüzumsuz, DÖKME haberler...
Mizanpaj da beni rahatsız ediyor. ‘Kolay okunsun’ diye haberleri ‘parça pöcük’ etme merakı türedi ya hanidir... Orada bir parçası, burada bir kutusu, Arabistan’daki gibi sayfanın sağından başlayan yazılar, ana haberden ‘arabaşlık’ olsun diye koparıldığından lafa ‘langadanak’ giren parçalar... ‘Kolay okunsun’ diye okunmaz hale getirmenin yolları yani...
Neyse, meslek içi şikayetleri uzatmayalım.
Ayıptır söylemesi, Papa’nın ölümü ve yeni Papa’nın seçimi konusunda kendi gazetem de dahil tek bir haber okumadım. Derli toplu, başı kıçı belli haber gibi haberleri genelde Le Monde’dan aldım.
Bu arada, benim durumumda olanlar vardır diye, ‘LÜZUMSUZ AMA İLGİ ÇEKİCİ’ bazı detayların altını çizdim, sizin için. Benim gibi lüzumsuz bilgilerden hazzeden varsa.
YENİ PAPA SEÇİMİ - KURALLAR
* 117 seçmen-kardinalden oluşan Konklav, 18 Nisan’da Vatikan’da yeni Papa’yı seçmek üzere toplanacaklar.
* Konklav, Latince ‘cum clave’den geliyor, yani ‘anahtarla kapalı’ çünkü seçim bitene kadar kardinallerin dış dünyayla ilişkileri kesilecek. (Bu kuralı 1274’te Papa 10.Gregorius koymuş, ama kardinaller 2.Jean-Paul sayesinde seçim süresince eskisi gibi hapis hayatı yaşamayacaklar, adam gibi bir tesiste kalıp, otobüsle gidip gelecek, adam gibi yiyecek, içecekler...)
* Seçmen-kardinal sayısı 120’yi geçemiyor. Papa, her iki üç yılda bir Konsistatuvar denilen kardinaller meclisini toplayarak, yeni kardinaller ‘yaratıyor’.
* İkinci kural: Konklava katılmak ve oy hakkına sahip olmak için, kardinallerin 80 yaşını geçmemiş olması gerekiyor. Bu da (120 sayısı gibi) Papa 6.Paulus’un koyduğu bir sınır. Yine 6.Paulus’un getirdiği bir kurala göre Küri (Vatikan Hükümeti) üyeleri de 75 yaşında istifa etmek zorunda.
* Son Papa bu kurallara sadık kaldı ama 80 yaşın üzerindeki kardinallerin, oy vermeksizin, Konklav’ı izlemesine ve çalışmalarına ‘dualarıyla katılmalarına’ izin verdi. Yaşayan 183 kardinalden 66’sı sadece ... dua edebilecek!
* Konklav, geleneklere uygun olarak, Sikstin Kilisesi’nde toplanacak. Seçim celseleri süresinde kapılar mühürlenecek, içte ve dışta görevliler bekleyecek. Cep telefonu, ses kaydı, dış dünyayla ‘görevliler hariç’ temas yasak. Daha önce kaçaklar olmuş da...
* ‘Ani ilham’ veya delegasyon gibi eski ama kullanılmayan usulleri iptal eden 2.Jean-Paul, seçimlerin yine gizli oyla yapılması kararı almıştı. Sabah 2 tur, öğleden sonra 2 tur olmak üzere, bir ‘kupaya’ oy atarak.
* Papa, bir adayın diğerini yenmesiyle seçilemez tabii ki, teorik olarak ‘herkesin Papası’ olmak, en geniş konsensüsle seçilmek zorunda. Bu yüzden 3’te 2 çoğunluk gerekiyor. Ancak, inatçı bir azınlığın seçimi kitlemesini önlemek için, bu işin de bir sınırı var. Papa 2.Jean-Paul’ün getirdiği kural gereği, eğer Konklav’ın çoğunluğu uygun görürse, 34’üncü turda hâlâ Papa (2/3 çoğunlukla) seçilememişse, bundan sonra çoğunluk (1/2 + 1) yeterli olacak. Bu durumda, yarış en çok oy alan 2 aday arasında sürecek.
* Ancak seçimin bu kadar uzamayacağı tahmin ediliyor. 1831’den beri 4 günü aşan Konklav vaki değil. ’15 gün sürmez, çünkü beklentiler çok güçlü, ayrıca kardinallerin kaldığı Aziz Martha adlı tesis de o kadar konforlu değil’ diyor uzmanlar.
* Her seçim turundan sonra, oy pusulaları sayılıyor ve bir sobada yakılıyor. Eğer oylama sonuç vermemiş ve yeni Papa seçilememişse, oy pusulaları yakılırken sobaya bir tutam da ıslak saman atılıyor, duman daha kesif ve siyah olsun diye... Dışarıda seçimi izleyenler, koyu siyah dumanı görünce, bu turda da Papa’nın seçilemediğini anlıyorlar. Papa’nın belirlendiği turdan sonra, oy pusulaları ‘ıslak samansız’ yakıldığından, bacadan çıkan beyaz duman, yeni Papa’nın belirlendiği müjdesini veriyor. (Dumanın rengi iyi görülmeyebilir diye, aynı anda Vatikan’ın bütün çanları da çalmaya başlıyor...)
* Seçim sonunda, ‘Kamerleng’ Kardinal (Papa’nın ölümünden yenisinin seçimine kadar Vatikan’ı yöneten kardinal), yeni seçilene ‘Papalık görevini kabul ediyor musun?’ diye soruyor, olumlu cevap verirse, söz konusu kardinal, başka törene gerek kalmaksızın Papa ilan ediliyor. (Delikli koltuk, yeni seçilenin testislerinin ellenerek erkekliğinin kontrol edilmesi filan asla ispat edilememiş efsaneler...)
* Bundan sonra adaya soruluyor: ‘Hangi isim altında görev yapacaksın?’ Yeni Papa kendine Latince bir görev adı seçiyor. Bundan sonra konklava katılan kardinaller tek tek önüne gelip bağlılıklarını bildiriyorlar. Ve müjde, San Pietro Meydanı’nda bekleyen halka duyuruluyor, yeni Papa’nın adı açıklanıyor. (Habemus Papam)
* Yeni Papa, özel giysisiyle Vatikan’ın balkonundan kalabalığa sesleniyor ve ilk mesajını veriyor.
Bunlar, Konklav’ın işleyiş kuralları.
Hani belki izlerken bilmek istersiniz diye...
Eğer, ‘Papa-2004 Seçimleri’ ile ilgili özel tüyolar, dedikodular, perde arkası bilgiler sizi ilgilendirirse... AZ SONRA!
Meraklılar yarınki yazımı beklesin o takdirde...