Pandemi ne demek? Pandemi ne zaman biter? Pandemi kurulu nedir?

Pandemi ve pandemi kurulu Corona virüsüyle birlikte hayatımıza giren kavramlar oldu. Çin'de ortaya çıkan ve pek çok ülkeye yayılan Corona virüsü, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmişti. Bir hastalığın pandemi ilan edilmesi istikrarlı bir şekilde devam etmesi ve dünyanın farklı noktalarında görülmeye başlaması gerekiyor.

En basit tanımıyla dünyada eşzamanlı olarak çok yaygın bir şekilde çok fazla sayıda insanı tehdit eden bulaşıcı hastalıklara verilen isim. En basit tanımıyla dünyada eşzamanlı olarak çok yaygın bir şekilde çok fazla sayıda insanı tehdit eden bulaşıcı hastalıklara verilen isim. 2009 yılında domuz gribi, pandemik hastalık ilan edilmişti. Uzmanlar, domuz gribi nedeniyle yüz binlerce kişinin hayatını kaybetmiş olabileceğini söylüyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) tanımlamasına göre, bir hastalığın pandemi olabilmesi için kabaca üç kriter aranıyor:

Yeni bir virüs olması

İnsanlara kolayca geçebilmesi

İnsandan insana kolay ve sürekli bir şekilde bulaşması

PANDEMİ KURULU NEDİR?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla oluşturulan pandemi kurullarının başkanlığını illerin valiler yapıyor. Pandemi kurullarında koronavirüs salgını kapsamında alınan tedbirlerin en etkili şekilde uygulanması, bugüne kadar alınan tedbirlere vatandaşların en üst düzeyde riayet etmeleri ve vatandaşların zorunlu haller dışında evlerinden çıkmamalarının sağlanmasına yönelik konular görüşülüyor. 

İl pandemi kurullarının toplantılarında, 30 büyükşehir başta olmak üzere sosyal izolasyon ve iller bazında sosyal mesafeyi en üst seviyeye taşıyacak her türlü ilave tedbir karara bağlanacak. Alınan bu kararlar valilerce vakit kaybetmeksizin uygulamaya geçirilecek.

Valiler tarafından illerin özel durumları göz önünde bulundurularak il pandemi kurulu tarafından alınacak ilave tedbirler, gerekli koordinasyonun sağlanması için başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılacak. Tüm illerimizde valilerin başkanlığında pandemi kurulu oluşturularak gerektiğinde ilave tedbirler kararlaştıracaktır. 

PANDEMİ NASIL BİTER?

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, aşı çalışmaları ve yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) pandemisinin (salgın) seyri hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 11 Mart'ta pandemi ilan ettiği koronavirüs kaynaklı Kovid-19'dan korunmada ilk kuralın hijyen olduğunu belirten Ceyhan, herkesin bireysel olarak başta el temizliği olmak üzere sağlık görevlilerince belirtilen kurallara uygun davranmasının önem taşıdığını söyledi.

Yeni tip koronavirüsün kuluçka döneminde, hastalarda hiçbir belirti göstermediği süreçte insandan insana bulaşabildiğine dikkati çeken Ceyhan, "Hastalığın kuluçka süresi 2 ila 14 gün arasında değişiyor. Bu virüs, grip, menenjit, zatürre, suçiçeği, kızamık gibi damlacık yoluyla bulaşıyor. SARS ve MERS'te ise hastalık, bulgular başladıktan sonra bulaşabiliyordu ama Kovid-19'da kuluçka döneminde hastalık bulaşıyor. Bu nedenle tedbirli olmak, sosyal izolasyona ve hijyene dikkat etmek hayati öneme sahip." dedi.

"Aşı çalışmaları ne kadar başarılı olacak bilmiyoruz"

Prof. Dr. Ceyhan, Kovid-19'un koronavirüs ailesinde yer alan MERS ve SARS'tan daha hızlı yayılım gösterdiğine dikkati çekti.

Yeni tip koronavirüsün SARS ve MERS ile kıyasladığında daha bulaşıcı olduğuna işaret eden Ceyhan, "MERS'in bulaşıcılık katsayısı 2 idi, SARS'ın 1,8. Oysa Kovid-19'un yaklaşık 3." ifadesini kullandı.

Grip ve pnömokok aşılarının yeni tip koronavirüse karşı bir koruyuculuğu olmadığına değinen Ceyhan, aşı çalışmalarının sürdüğünü hatırlattı.

"Aşı bulunacak mı, aşı çalışmaları ne kadar başarılı olacak bilmiyoruz. Bir garantisi yok." diyen Prof. Dr. Ceyhan, ABD'nin başlattığı aşı çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi:

"ABD'nin çalıştığı aşı farklı. Daha önce SARS için geliştirdikleri ve kullanılamayan aşının Kovid-19 için etkili olup olmadığına bakıyorlar. Çünkü, Kovid-19 ile SARS genetik olarak yüzde 85 benzerlik gösteriyor. Bu nedenle etkili olup olmayacağını inceliyorlar."

"SARS'ta virüs muhtemelen mutasyona uğradı ve bitti"

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Kovid-19'un farklı kıtalarda görülmesinin pandemik bir hastalık olduğunu gösterdiğine işaret etti.

Pandeminin 3 yolla bitmesinin mümkün olduğunu anlatan Ceyhan, şunları kaydetti:

"Ya insanların önemli bir kısmı bağışık hale gelecek ve virüs artık yayılamayacak ya da aşı bulunacak ve aşı ile insanlar bağışık hale getirilecek. Üçüncü olarak virüs mutasyona uğrayacak ve insandan insana bulaş özelliğini kaybedecek. Pandemi ancak bu üç yoldan biriyle bitecek. Örneğin, SARS'ta virüs muhtemelen mutasyona uğradı ve o şekilde bitti."