Özgürlük hapı 40 yaşında

İlk doğum kontrol hapı eczane raflarında yerini aldığında yıl 1961'di. Avrupa'nın ilk doğum kontrol hapı Anovlar, aslında adet kanamalarını düzenlemek amacıyla üretilmişti. Yumurtlamayı engellemesi ise yan etkisiydi. Bu yan etki Anovlar'ı yüzyılın buluşlarından biri yaptı. 60'lı yılların sonlarına doğru alevlenen kadın özgürlüğü hareketi böylece müthiş bir dayanak bulmuş oldu. Schering'in Avrupa pazarındaki ilk doğum kontrol hapı Anovlar geçtiğimiz hafta Berlin'de bütün ülkelerden doktorların katıldığı büyük bir parti ile doğum gününü kutladı.

Doğum kontrol hapları sadece evli kadınlar için düşünülmüştü. O tarihlerde bekar kadınların evlilik dışı cinsel ilişkiye girmeleri büyük bir sosyal baskı ve cezalandırmaya neden oluyordu. Buna rağmen sağlıksız koşullarda yapılan gizli saklı kürtajlarda bekar kadınlar hayatlarını kaybediyor ya da düşük yapıyorlardı. Jinekologlar baskılar nedeniyle bekar hastaları kabul etmekte zorlanıyordu. Haplar ise sadece evli çiftlere tavsiye ediliyordu.

Doğum kontrol hapının ilk adımları 20. yüzyıl başlarında atıldı. Avusturyalı bilimadamı Ludwig Haberlandt regl kanamalarının hormonlar tarafından yönetildiğini ortaya çıkardı. Ardından hayvanlar üzerinde yaptığı çalışmalar ile hapın işleyişini buldu. 1929'da Adolf Butenandt ilk kadın hormonu östrojen izole etmeyi başardı. 1936'da Amerikalı bilimadamları progesterone adlı hormonun yumurtlamayı düzenlediğini buldu. Amerikan Bilinçli Ebeveynlik Federasyonu kurucusu Margeret Sanger, bilimadamlarını hormonel doğum kontrolü araştırması için ikna etti ve 50 bin dolar toplayıp bağışladı. Gönüllüler ile yapılan çalışmalar olumlu sonuçlar verdi ve 1 Haziran 1961'de Schering tarafından üretilen Anovlar piyasaya sürüldü.

YALNIZCA EVLİLERE!

Ancak muhafazakar tutum nedeniyle 1968'e kadar hap, adet kanamalarını düzenlemesi için yalnızca evli kadınlara tavsiye edildi. 1968'de başlayan öğrenci hareketleri ile doğum kontrol hapı da batıda önem kazanmaya başladı. Cinsellik ve korunma ilk defa toplumda tartışılmaya başladı. Hap özgür cinselliği vaadediyordu. Böylece kadınlar istenmeyen gebelikler yaşamayacak, kariyer veya çocuk sahibi olmaya kendileri karar verecekti.

Bugün artık haplar ve diğer doğum kontrol araçları günlük hayatın bir parçası. Hap sayesinde istenmeyen gebeliklerin, düşüklerin ve kürtajların sayısında büyük gerileme kaydedildi. Hatta artık Avrupa hap yüzünden genç nüfusun azaldığından şikayet etmeye başladı. Ancak hapın gelişimi hala sürüyor. Hormon miktarları azaltılarak yan etkiler ortadan kaldırılıyor. Doğum kontrol hapı kullanım oranı dünya genelinde yüzde 20 civarında seyrediyor. Bu oran Türkiye'de ise yüzde sadece 4.

Hap hakkında doğru-yanlış

Kilo yapar: İçinde östrojen hormonu bulunuyor. Eskiden haplar yüksek oranda östrojen içerdiğinden kadınlarda iştahın açılmasına ve dolayısıyla kiloya neden oluyordu. Artık östrojen miktarı 20 mcg'a kadar düşürüldü. Alınan hormon miktarı azaldığı için bu tür etkileri yok denecek kadar az.

Kanser yapar: Hapların tam tersine rahim ve yumurtalık kanseri riskini azalttığı uzmanlar tarafından tespit edildi.

Kısırlık yapar: Her ay 21 gün boyunca aynı saatte düzenli olarak kullanılması gereken haplar bir gün bile unutulduğunda hamile kalınabiliyor.

Tüylenme yapar: Aksine doktorlar tarafından aşırı tüylenmesi olan kadınlarda tedavi amacıyla kullanılan doğum kontrol hapları var.

Ara vermek gerekir: Doğum kontrol hapları ilk adet kanamasından menapoza kadar hiç ara vermeden kullanılabilir.

Düzensiz kanama yapar: Kullanmaya başladıktan sonraki ilk 3 aylık dönemde kanama görülebilir. Çünkü vücut kendine yeni bir sistem oturtuyor. Hap kullanımına devam edildiğinde kanamalar düzene giriyor. Ayrıca adet düzensizliklerinin tedavisinde de doğum kontrol hapı kullanılıyor.