'Özel Öğretim Kurumları Kanunu' yürürlükte

Kanun, azınlık okullarını, “Rum, Ermeni ve Musevi azınlıklar tarafından kurulan, Lozan Antlaşması ile güvence altına alınan ve kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrencilerin devam ettiği okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim özel okulları” şeklinde tanımlıyor. “Yabancı okullar” da yabancılar tarafından açılan özel okulları kapsayacak.

Kanunda, dershane, çeşitli kurslar, özel eğitim okulu, motorlu taşıt sürücüleri kursu, öğrenci etüt eğitim merkezi, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, milletlerarası özel öğretim kurumları ile uzaktan öğretim kurumları da ayrı ayrı tanımlanıyor.

23 Ağustos 1923 tarihli ve 340 sayılı kanuna bağlı Lozan Antlaşması ile ilgisi bulunan azınlık okullarının “özellik göstermesi gereken konular”, yönetmelikle tespit edilecek. Bu yönetmelik, ilgili ülkelerin bu konulardaki karşılıklı mevzuat ve uygulamaları dikkate alınarak hazırlanacak. Yönetmelikte belirtilmeyen konularda, resmi okullar mevzuatı uygulanacak.

Bu okullarda, yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çocukları okuyabilecek.

MİLLETLERARASI OKULLAR

Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri yükseköğretim dışındaki milletlerarası özel öğretim kurumu; yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişiler tarafından veya Türk vatandaşlarıyla ortaklık yoluyla Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu çerçevesinde, Bakanlar Kurulunun izniyle açılabilecek.

Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler de kendi adlarına aynı amaçla milletlerarası özellikte özel öğretim kurumu açabilecekler.

Bu öğretim kurumlarında, Türk devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, güvenliğine ve menfaatlerine aykırı, Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerleri aleyhinde eğitim-öğretim yapılamayacak.

YABANCI OKULLAR

Yabancı okullar, Bakanlar Kurulunun izniyle yeni arazi edinebilecekler ve kapasitelerini en fazla 5 misline kadar artırabilecekler.

Üzerinde kuruldukları araziler genişletilmemek şartı ve Bakanlığın izniyle, mevcut arazi üzerindeki bina, öğrenci ve donanım kapasitelerini, en çok bir katını geçmemek üzere artırabilecekler veya yenileyebilecekler.

Bu izinler dışında, yabancı okullar binalarını genişletemeyecek, şube açamayacak, mevcut binalarının yerine yeni bina inşa edemeyecek, bu amaçla herhangi bir mülk edinemeyecekler veya kiralayamayacaklar. Binalarda, ihtiyaç halinde valiliğin izniyle tadilat yapılabilecek.

Yabancı okulların taşınmaz malları, kurucularının veya yetkililerinin önerisiyle, Bakanlığa ya da kuruluş amaçları eğitim vermek olan, Türk Medeni Kanunu'na göre kurulan vakıflara, Bakanlar Kurulunun izniyle devredilebilecek.

YABANCI OKULLARIN BAŞMÜDÜR YARDIMCILARI

Türkçe dışındaki dillerde öğretim yapan ve yabancıların açtıkları okullarda görev yapacak müdür başyardımcıları, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu olacak, Türkçe veya Türkçe kültür dersleri öğretmenliği yapma niteliği taşıyacak ve öğretim dilini bilecek. Bu şartları taşıyacak kişinin bulunmaması halinde, okulun öğretim dilinde özel alan eğitimi görmüş, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğretmenlere de bu görev verilebilecek.

ÖĞRETMENLERE EK İŞ İMKANI

İhtiyaç halinde, resmi okullarda görevli öğretmenler, haftada 30 saati geçmemek üzere, özel okullarda ders verebilecekler. Bu öğretmenler, asıl görevlerini aksatmamak ve okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izniyle, sadece okullarda görev alabilecekler. Bu öğretmenler, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saatinin yarısı kadar ücretli ders verebilecekler.

Özel öğretim kurumlarında, uzman öğretici, usta öğretici ve öğretmenlik yapma nitelik ve şartlarını taşıyan diğer devlet memurlarına, ilgili birimlerin izniyle, haftada 10 saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebilecek.

Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni verilecek. Çalışma izninin iptali, yine valilikçe yapılacak.

ÖĞRETMEN ÜCRETLERİ, RESMİ OKULLARDAN AZ OLAMAYACAK

Özel okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmi okullarda ödenen aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret verilemeyecek.

Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenecek. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmeyecek.

Bu kurumlardaki ek ders ücreti miktarı, resmi okullar için tespit edilen miktardan az olamayacak. Özel öğretim kurumları, ancak amaçlarına uygun tanıtıcı içerikli reklam ve ilan verebilecekler. Bu kurumlar, reklam ve ilanlarında gerçeğe aykırı beyanlarda bulunamayacaklar, televizyonda reklam ve ilan yapamayacaklar.

Okulların su, doğal gaz ve elektrik ücretlendirilmesi ise resmi okullara uygulanan tarife üzerinden uygulanacak.

DİN EĞİTİMİ

Askeri okullar, emniyet teşkilatına bağlı okullar ve din eğitimi-öğretimi yapan kurumların aynı veya benzeri özel öğretim kurumları açılamayacak.

Özel öğretim kurumu açacak veya devralacak kişilerde, affa uğramış olsalar bile, yüz kızartıcı bir suçtan ya da kasti bir suçtan dolayı 6 ay veya daha fazla hapis cezasıyla mahkum edilmemiş olma şartı aranacak.

Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklıkta bulunması zorunluluğu aranacak.

ÖĞRENİM ÜCRETLERİ

Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek, ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilan edilecek.

Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilan ve tahsil edileceği, yönetmelikle belirlenecek. Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde 3'ünden az olmamak üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlü olacaklar. Bakanlıkça bu oran yüzde 10'a kadar artırılabilecek. Ücretsiz okutulacak öğrencilerin yüzdesi, seçimi ve kurumlara kabul şartlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek. Kurumlar ayrıca, öğrenim bursu da verebilecekler.

Bir okula alınabilecek yabancı uyruklu öğrenci sayısı, o okulda okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrenci sayısının yüzde 30'unu aşamayacak.

KURUM AÇMA İZNİ

Bir kurumda öğretime başlayabilmek için kurum açma izni alınması zorunlu olacak. İzin başvuruları, ilgili milli eğitim müdürlüğüne yapılacak. Valilikçe yapılan inceleme sonunda açılması uygun görülen okullar dışındaki kurumlara izin verilebilecek. Okullara ilişkin başvurular ise kurum açma izni verilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Kurum açma talebinin valilikçe reddedilmesi halinde, kurucu veya kurucu temsilcisi, taleplerinin reddine ilişkin işlemin tebliğinden itibaren 15 iş günü içinde Bakanlığa itirazda bulunulabilecek.

Özel öğretim kurumlarında uygulanacak öğretim programları ve haftalık ders çizelgesi, resmi kurumlarda uygulanan usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek. Bakanlıkça uygun bulunması halinde, farklı öğretim programları ve haftalık ders çizelgeleri de uygulanabilecek.

Özel öğretim kurumu açma izni verilen kurumlarda, 2 yıl içinde öğretime başlanılmaması halinde, verilen izin iptal edilecek.

Mevzuatta belirlenen sayıda personel çalıştırılmaması, mevzuata aykırı personel çalıştırılması halinde, 15 günden az olmamak kaydıyla 3 aya kadar geçici olarak, Milli Eğitim Temel Kanunu'nun genel ve özel amaçları ile temel ilkelerine uymayan, kurumunu mevzuata uygun kapatmayan, geçici kapatma cezası alan ve aynı fiili yeniden işleyen kurumlar ise sürekli kapatılacak.