Özel askerler

Onların öyküsüyle ilk kez James Bond romanlarında karşılaştık. Daha sonra özellikle Amerikan kökenli birçok macera filminde onların yaptıklarını ağzımız açık seyrettik. ‘‘Özel güçler’’ deniyordu onlara. Sonra birden beyazperdenen zıplayıp hayatımızakatıldılar. Entebe baskınında, Panama'da General Noriega'nın yakalanmasında, Körfez savaşında ortaya çıktılar. Türkiye'nin en çok okunan bilim dergilerinden Focus, büyük bir gizlilik

duvarı ardındaki özel güçler, araştırdı.

Seçme insanlardan kurulu vurucu timler, genellikle birlikte yiyip içiyorlar ve büyük bir gizlilik içinde çalışıyorlar. Ama bu gizlilik, zaman içinde bir kavram karışıklıklığına yol açtı. Bu yanlış anlaşılmaların başında, ‘‘özel güçler’’in ülke içinde faaliyet gösteren ‘‘özel timler’’le karıştırılması geliyordu.

Hemen hemen her ülkenin polis teşkilatında var olan ‘‘vurucu timler’’ ya da ‘‘özel timler’’le ‘‘özel güçler’’ arasındaki temel fark, birincilerin ülke sınırları içinde, ikincilerin ise ülke sınırlarının dışında faaliyet göstermeleri... İkinci olarak ‘‘özel tim’’ anti-terörizm, uyuşturucu ve örgütlü cinayet çeteleri gibi konularla ilgilenirken, ‘‘özel güçler’’ genellikle ‘‘ulusal çıkarlar’’ için harekete geçiyorlar. Her iki organizasyonu ayıran bir üçüncü özellik ise, ‘‘özel tim’’lerin polis içinden seçilmeleri, ‘‘özel güçler’’ ise askerlerden seçiliyor. Üstelik bu güçler için paralı askerlerden de yararlanılmıyor. ‘‘Özel güçler’’in elemanları ordunun en mükemmel ve elit subay ve askerlerinden seçiliyor, bu kişilerden hem fizik üstünlükler, hem de entelektüel birikim isteniyor. Bu nedenle ‘‘özel güç’’ elemanlarının büyük bir çoğunluğu birkaç yabancı dili çok iyi konuşuyor.

KÜÇÜK ÇATIŞMALAR

Özel güçler, gerek ordu, gerekse ulusal güvenlik için vazgeçilmez bir kurum haline gelmiş durumda. Üstelik, Berlin Duvarı'nın yıkılmasından bu yana ‘‘özel güçler’’e olan ihtiyaç daha da arttı. Berlin Duvarı'nın yıkılmasından beri artık hiç kimse bir global 3. Dünya Savaşı ya da nükleer tehlikeden söz etmiyor. Bunun yerine küçük ve orta ölçekli bölgesel çatışmalar bekleniyor. Körfez Savaşı, Somali'deki çatışmalar ve Eski Yugoslavya'daki etnik kavgalar bunun en somut kanıtları. İşte, çatışmaların boyutu küçüldükçe olaya ‘‘özel güçler’’le bir an önce müdahale etmenin önemi de kendiliğinden ortaya çıkıyor. Çünkü, çok iyi eğitilmiş küçük bir grup, bu tür çatışmalardan bazen yüzlerce askerden daha yararlı ve etkili olabiliyor.

Özel güçlerin asıl kullanımının sömürge imparatorluklarının yıkıldığı 60'lı yıllarda gerçekleştiği görülüyor. Sömürgeci güçlerin ellerinden çıkardıkları bu eski kolonilerde, kendilerine bağlı bazı isimleri iktidara getirmek için gerektiğinde kimliğini yadsıyacak ‘‘özel güçler’’e ihtiyaç duydukları artık bir sır değil.

Geçmiş yıllarda ‘‘özel güçler’’in eylemlerinin yasallığı zaman zaman gündeme gelmiş ve bu güçlerin etkili olup olmadıkları da tartışma masasına yatırılmıştı. 80'li yıllardan sonra art arda gelen bazı başarısızlıklar ve talihsiz açıklamalar, bu birliklerin geleceğini sıkıntıya soktu. Örneğin, İngiliz SAS güçlerinin Londra'daki İran Elçiliği'ndeki rehineleri kurtarmak için yaptığı operasyon tam bir fiyasko ile sonuçlanmıştı. Yine yakın geçmişte Greenpeace Örgütü'ne bağlı ‘‘Rainbow Worrior’’ gemisine Fransız özel güçlerinin düzenlediği operasyon, bir anda tüm çevreci güçlerin tepkisini çekmişti. Bu arada bazı eski üyelerinin yaptıkları açıklamalar da ‘‘özel güçler’’i sıkıntıya soktu.

İTİBAR KAZANDILAR

Ne var ki, son günlerdeki bazı gelişmeler özel güçlerin önemini yeniden gündeme getirdi. Fransız ‘‘özel güç’’ elemanlarının çok gizli bir operasyonla ‘‘Çakal’’ adıyla bilinen terörist Carlos'u Sudan'da yakalayıp Paris'e getirmeleri ve yine Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı ‘‘Bordo Bereliler’’in PKK örgütünün başı Abdullah Öcalan'ı Kenya'dan Türkiye'ye getirmeleri, özel güçlerin başarısının kanıtı ve vazgeçilmez olduklarının birer delili.

Bordo Bereliler

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde bulunan Özel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı ‘‘Bordo Bereliler’’in adı, geçtiğimiz yıl nisan ayında PKK'nın ikinci adamlarından Şemdin Sakık'ın Kuzey Irak'ta bir operasyonla canlı yakalanıp Türkiye'ye getirilmesiyle gündeme geldi. Ama onlar, şöhretlerinin zirvesine geçtiğimiz ay PKK'nın lideri Abdullah Öcalan'ı Kenya'da yakalayıp Türkiye'ye getirmeleriyle çıktılar. Silahlı Kuvvetler'in yeniden yapılanmasıyla 1992 yılında teşkilanlandırılan Özel Kuvvetler Komutanlığı personeli, Sualtı Taarruz (SAT), Sualtı Savunma (SAS), Eğridir Dağ Komando Okulu, 1. ve 2. Komando Tugayı, Bolu Dağ Komando Tugayı, Midyat 3. Komando Tugayı ve Foça Jandarma Okulu'nda başarı gösteren subay, astsubay, uzman er ve erbaşlar arasından titizlikle seçiliyor.

SEALS ve Delta Foce

ABD'nin operasyonlarda kullandığı iki özel gücü bulunuyor. SEALS, yani Amerikan Deniz Komandoları ve Delta Force... 1962 yılından beri faaliyet gösteren SEALS üyeleri, Deniz Kuvvetleri bünyesinden seçiliyorlar. SEALS birimi Vietnam'daki operasyonları sırasında tam 2000 Vietkong gerillasını öldürmüş ve hiç kayıp vermemişti. Bu güçler son olarak, Körfez Savaşı sırasında Saddam Hüseyin'in ateşe vermekle tehdit ettiği petrol kuyularını güvenlik altına aldılar.

GIS

İtalyanların askeri bünye içinde oluşturulmuş özel kuvvetleri yok. Buna karşın iç terör ve mafyaya karşı ordu mensuplarından oluşan GIS örgütü var. 1978 yılında kurulan GIS, yoğun olarak Kızıl Tugaylar ve Sicilya mafyasına karşı kullanıldı. Birlik içindeki 100 kişilik tim, ‘‘Carabinieri’’ (İtalyan jandarması) içinde önemli askeri başarıları olan askerlerden seçiliyor. Tabii bu kadar değiel. Seçilenler, psikiyatrist soruşturmasından fiziksel testlere kadar pek çok alanda sınavdan geçiyorlar.

DGSE

Fransa'da özel güç kavamı oldukça geniş. Bazı lejyon ve paraşüt birlikleriyle DGSE, özel güçlerden sayılıyorlar. Ama tüm farklı özel güçler, Özel Operasyonlar Komutanlığı adlı birime bağlı. Fransa'da tüm özel güç elemanlarının sayısı 40 bini buluyor. Körfez savaşı sırasında faaliyet gösteren Fransız özel gücü Jaubert ve Hubert Komandoları, tüm müttefik güçlerin beğenisini kazanmıştı.

Spetsnaz

Rusya'da özel güçlerin varlığı ilk kez 1980'de üst düzey bir subayın yaptığı açıklamayla ortaya çıktı. ‘‘Spetsnaz’’ adı verilen bu özel güce ordunun fizik açıdan en güçlü, en yetenekli subay ve askerleri alınıyor. Spetsnaz'ın Afganistan savaşında çok önemli görevler gördüğü, son zamanlarda da Rus mafyasına karşı büyük operasyonlar düzenlediği belirtiliyor.

SAS

İngilizlerin özel gücü, bugün dünyanın en mükemmel özel gücü olarak kabul ediliyor. SAS, askeri literatürde kararlılık, tutarlılık, orijinal taktik ve anında starteji geliştirmenin en güzel örneği olarak kabul ediliyor. İngiliz Genelkurlayı, SAS'lardan Falkland krizi sırasında en iyi biçimde yararlandı. 1982 yılında, daha savaş çıkmadan sivil giyihmiş SAS'lar, turist olarak adaya gitmiş ve son derece önemli bilgiler toplamıştı.

GSG-9

Alman özel güçleri, Yeşil bereliler olarak da anılıyor. Münih Olimpiyatları sırasında İsrailli sporcuların kurtarılmasının fiyaskoyla sonuçlanması üzerine, 1972 yılında özel bir yasayla kuruldular. GSG-9, 1977 yılında Mogadişu'ya yapılan baskında kendini kanıtladı. Havaalanında rehin tutulan Lufthansa uçağı, birkaç saniye içinde kurtarıldı....