Oy verirken dikkat

22. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için 41 milyon 414 bin 793 seçmen yarın sandık başına gidecek. Seçmenler, 85 seçim çevresinde 172 bin 193 sandıkta oy kullanacak.

Oy verme işlemi, Türkiye'nin doğusundaki 32 ilde saat 06.00'da başlayıp saat 15.00'te sona erecek. Batıdaki 49 ilde ise saat 07.00'de başlayacak oy verme işlemi, saat 16.00'da son bulacak.

Ceza infaz kurumlarındaki tutuklular için ise oy verme saat 08.00'de başlayıp, o yer için belirlenen saatte sona erecek.

Oyların 06.00-15.00 saatleri arasında kullanılacağı iller şunlar:

Adıyaman, AÄŸrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, KahramanmaraÅŸ, Mardin, MuÅŸ, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Åžanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, IÄŸdır ve Kilis.Â

Oy verme işleminin 07.00-16.00 saatleri arasında gerçekleştirileceği iller ise şöyle:

Adana, Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, Eskişehir, Hatay, Isparta, İçel, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Nevşehir, Niğde, Sakarya, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Yalova, Karabük, Osmaniye, Düzce.

18 SÄ°YASÄ° PARTÄ° KATILIYOR

Milletvekili genel seçimine 18 siyasi parti katılıyor. Seçimde, 10 binin üzerinde milletvekili adayı yarışacak.   Â

Seçime katılmaya hak kazanan 18 siyasi partiden 17'si tüm seçim bölgelerinde aday gösterdi. Seçime katılan partilerden sadece ÖDP, Erzurum'da liste çıkarmadı.Â

Başında DSP, sonunda YTP'nin yer aldığı oy pusulalarında siyasi partiler şöyle sıralanıyor:

''DSP, DEHAP, YP, MHP, DYP, Millet Partisi, BBP, ANAP, LDP, SP, BTP, ÖDP, TKP, Genç Parti, İP, CHP, AK Parti, YTP.''

OY PUSULALARI

Seçimde, üzerinde ''Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu'' filigranı bulunan ve her seçim çevresi için ayrı ayrı bastırılan birleşik oy pusulaları kullanılacak.

Seçim için YSK tarafından bastırılan beyaz renkteki birleşik oy pusulalarının en üst kısmında ''22. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Siyasi Partiler Birleşik Oy Pusulası'' ibaresi bulunuyor ve bunun altında hangi ilin kaç numaralı seçim çevresine ait olduğunu belirten yazı yer alıyor.

Bu yazı altında en baÅŸta ve ortada partinin özel iÅŸareti, altında kısaltılmış adı, onun altında da tam yazı halinde adı bulunuyor. Bu yazının altında ise siyasi parti genel baÅŸkanının adı basılı bulunuyor. Bunun altını kapayan çizgiden sonra çapı 2 santimetre olan bir boÅŸ daire yer alıyor. Oy pusulalarında o seçim çevresinde seçime katılan milletvekili adaylarının isimleri de yazılı bulunuyor.Â

KÄ°MLÄ°K TESPÄ°TÄ°

Vatandaşlar, seçmen bilgi kağıdı ve kimliklerini göstererek oylarını kullanacaklar.

Nüfus cüzdanı, resmi daireler veya KİT'lerden verilen kimlik kartları, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgeler kimlik olarak gösterilebilecek.

Belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik bilgileri geçerli olmayacak.

Bu belgelerden birini ibraz edemeyen seçmen oyunu kullanamayacak.Â

Seçmen bilgi kağıdı bulunmayanlardan seçmen kütüğünde adı olanlar da oylarını kimliklerini göstermek suretiyle kullanabilecekler.

GEBE, HASTA, ÖZÜRLÜ VE YAŞLILARA ÖNCELİK

Seçim günü, sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne kurul başkanı tarafından sıra ile birer birer alınacaklar.

Gebeler, hastalar, özürlüler ve yaşlılar sırada bekletilmeden oylarını kullanabilecekler.

Sandık başında, seçmene vereceği oy hakkında hiçbir kimse müdahale, telkin veya tavsiyede bulunamayacak. Hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalmayacak.

Oyunu kullandıktan sonra sandık başından ayrılmayan seçmene sandık kurulu başkanı uzaklaşması gerektiğini hatırlatacak. Seçmen yine oradakalırsa, güvenlik kuvvetlerince uzaklaştırılacak.

Yardıma muhtaç ve özürlü olanlar ise oylarını birinin yardımıyla kullanacaklar. Ancak bir seçmen birden fazla kişiye yardım yapamayacak.

Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık alanında yardım edilemeyecek. Bu durumdakikişilere sormaları halinde sandık kurulu başkanı tarafından belirlenen çerçeve içerisinde açıklamalarda bulunulabilecek.

''EVET'' VEYA ''TERCİH'' MÜHRÜ BASILACAK

Seçmenler, sandık kurulu baÅŸkanından alacakları birleÅŸik oy pusulası ve mühürle kapalı oy verme yerine girecekler. Burada oyunu vereceÄŸi partinin ambleminin altındaki yuvarlak içerisine ''Evet'' veya ''Tercih'' mühürünü basacak olan seçmenler, pusulayı zarfa koyarak sandığa atacaklar.   Â

Seçmenler, oylarını sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesindeki isimlerinin karşısını imzalayacaklar.

Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin sol işaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak.

Sandık kurulu baÅŸkanı oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek.Â

Seçmen kütüklerinde ismi bulunduÄŸu halde mazaretsiz olarak oy kullanmayanlar 5 milyon lira para cezası ödeyecekler.Â

BAĞIMSIZ ADAYLAR İÇİN OY KULLANMA

Seçmen oyunu bağımsız adaya verecekse, kapalı oy verme yerinde sözkonusu bağımsız adaya ilişkin oy pusulasını, üzerine herhangi bir mühür basmaksızın ve işaret koymaksızın zarfa yerleştirip sandığa atarak gerçekleştirebilecek.

Bu durumdaki seçmenler sandık kurulu başkanından alacakları birleşik oy pusulasını ise kapalı oy verme yerinde ceplerine koyacaklar.
   Â
YASAKLAR

Propaganda dönemi, siyasi partilerin radyo ve televizyonda yarın yapacakları son konuÅŸmalarla saat 18.00'de sona erecek. Bu saatten oy verme günü olan 3 Kasım Pazar günü saat 21.00'e kadar yayın yasağı uygulanacak.Â

3 Kasım Pazar günü saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılmayacak. Saat 18.00 ile 21.00 arasında, ancak YSK tarafından seçimle ilgili olarak verilecek haber ve tebliÄŸler yayımlanabilecek. Saat 21.00'den sonra bütün yayınlar serbest olacak. YSK, gerek görmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verebilecek.Â

İÇKİ VE SİLAH YASAK

3 Kasım Pazar günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satışı yasak olacak. İçkili yerlerde içki verilmeyecek.Â

Umumi eÄŸlence yerleri kapalı kalacak. EÄŸlence niteliÄŸi taşıyan lokantalarda yalnız yemek verilecek.Â

Saat 06.00'dan 24.00'e kadar, emniyet güçleri dışındakiler silah taşıyamayacak.Â

OY VERÄ°RKEN DÄ°KKAT

Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a göre, oy verme günü seçmenler belirlenen yasaklara uymamaları durumunda alacakları cezalar şöyle:Â

- Haksız oy temin edenlere 1 yıldan 3 yıla hapis cezası,Â

- Seçmenin oyunu kullanmasına engel olanlara 1 yıldan 4 yıla hapis cezası,Â

- Sandık başında oy verme yönünden kendisine yükletilen ödevleri ihtara raÄŸmen yapmayan seçmenler 500 liradan bin liraya kadar hafif para cezası,Â

- Oyunu kullandıktan sonra ihtara raÄŸmen sandık başından ayrılmayanveya herhangi bir müdahale, telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlarateÅŸebbüs edenler 3 aydan 1 yıla hapis cezası,Â

- Oy verme sırasında seçme yeterliÄŸi olmadığını bildiÄŸi halde oy vermeye teÅŸebbüs edenler veya verenler 2 yıldan 5 yıla  hapis cezası,Â

- BaÅŸkasının adını taşıyarak oy vermeye teÅŸebbüs eden veya verenlere 3 yıldan 5 yıla hapis cezası,Â

- Bir sandıkta oy verdikten sonra başka bir sandıkta oy vermeye teşebbüs eden veya veren kimselere 3 yıldan 5 yıla hapis cezası.''