Hayri ÇETİNKAYA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 18, 2008 00:00
Türkiye’nin uluslararası ham elmas ticaretinin kontrol altında tutulabilmesi amacıyla Güney Afrika Cumhuriyeti’nin öncülüğünde başlatılan 46 ülkenin üye olduğu Kimberley Süreci Sertifika Sistemi üyeliğine kabul edilmesinin ardından çalışmalar tamamlandı.
İstanbul Altın Borsası (İAB) bünyesinde, elmas ve pırlanta gibi kıymetli taşların alınıp satılabileceği Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından bugün yapılması beklenen açılışı son anda ertelendi. Bu arada piyasanın işleyişi açısından yüzde 20’lik ÖTV’nin kaldırılması istenirken, pazarın 4-5 kat büyüyebileceği savunuluyor.
PAZAR İSRAİL’E KAPTIRILABİLİR: Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası ile ilgili bilgi veren İstanbul Altın Borsası Başkan Vekili Osman Saraç, Türkiye’de standardı olmayan elmasın borsada kaydedilerek sisteme entegre edilmesinin amaçlandığını söyledi. Uluslararası alanda rekabetin de hedeflendiğini belirten Saraç, dünyada bu alanda yıkıcı bir rekabet olduğunu hatırlatarak, "Eğer bu işi İstanbul’da iyi organize edemezsek maalesef pazarı İsrail ve Dubai’ye kaptırırız" dedi. Dünyada bu alanda kurulmuş 27’nci borsa olacağımızı da belirten Saraç, "Eğer sistemi sağlıklı bir şekilde kurgulayabilirsek ekonomiye ciddi katkı sağlayacak. İstanbul pırlantada kesinlikle bir marka olmayı hedefliyor" diye konuştu.
5 MİLYAR DOLARLIK POTANSİYEL: Osman Saraç, yeni açılacak elmas piyasası ile sektörün genişleyeceğini ve yeni iş olanaklarının doğacağını söylerken, sektör temsilcileri de bu piyasanın sağlıklı işleyebilmesi için dünyanın hiç bir yerinde olmayan vergi engelinin kaldırılması gerektiğine dikkat çekkiyor. Bu piyasanın sağlıklı işleyebilmesi için işlenmemiş pırlantadaki yüzde 20 oranındaki ÖTV’nin kaldırılmasını isteyen İstanbul Kuyumcular Odası Başkan Yardımcısı Levent Eriş, bu engel kalkarsa, şu anda 1 milyar dolar civarında olan pazarın 4-5 kat büyüyerek, 5 milyar dolarlık bir hacme çıkacabileceği görüşünde.
LÜKS TÜKETİM KABUL EDİLİYOR: Yüksek ÖTV yüzünden pazarın kayıtdışına kaydığını vurgulayan Eriş, "Altın, gümüş ve külçe altının hammadde olarak gelişinde KDV alınmıyor ama pırlanta sanki alınıp işlenmeden doğrudan tüketiliyormuş gibi lüks tüketim olarak kabul ediliyor" dedi. İstanbul Maden ve Metal İhracatçıları Birliği (İMMİB) Başkan Yardımcısı İmam Altınbaş da, Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası’nın açılmasının, Türkiye’de sadece çıplak pırlanta ticaretinin gelişmesine katkı sağlamayacağını, Türkiye’ye gelenlerin buradan işlenmiş ürün de alıp gitmelerinin yolunu açacağına dikkat çekti. Şu an pırlantanın yurda "cepte" girdiğini söyleyen yetkililer, "Artık kaçakcı olmak istemiyoruz" dedi. Vergi Konseyi’nin hazırlattığı etki analizine göre, eğer ÖTV kaldırılırsa devletin oluşacak 1.5 milyon dolarlık vergi kaybına karşılık, 150-200 milyon dolarlık bir katma değer ortaya çıkması hesaplanıyor.
Türkiye, ikinci Belçika olabilir
İAB Başkan Vekili Osman Saraç, elmasla ilgili piyasanın açılması halinde gemolog (değerli taş uzmanı) istihdam etmeleri gerektiğini, Türkiye’de bu alanda iyi-kötü yetişmiş eleman olduğunu ve birkaç üniversitede eğitim verildiğini söyledi. Saraç, "Türkiye’de altının kültürü çok eski. Elmasta böyle bir şey yok. Türkiye’de bu işi yapanların önemli bir bölümü ya vefat etti ya da yurt dışına gitti. Dolayısıyla bizim bu uzmanlığı tekrar tesis etmemiz lazım. Türkiye, bu alandaki uzmanlığını tesis edebilirse elmas ticareti ve işlemeciliğinde ilk sıralarda yer alan Belçika ve İsrail’i mutlak suretle geçecektir ya da en az onlar kadar bir katma değeri yurt dışına taşıyacaktır" diye konuştu. Saraç, ham elmas işlemeciliğinde tarihi merkez olan Belçika’yı, İsrail ve Rusya’nın izlediğini, Rusya’daki büyüme potansiyelini bilmediklerini, ancak Belçika’daki büyümenin küçüldüğünü ve İsrail’e taşındığını söyledi. Saraç, "Bu konuda kaynaklarımıza ve dinamiklerimize bağlı olarak atılım yapabileceğimizi düşünüyorum. Türkiye, ikinci bir Belçika da olabilir" dedi.