Otomobilde geçmişe dönüş ‘moda’ oldu
Güncelleme Tarihi:
Emre ÖZPEYNİRCİ
Oluşturulma Tarihi: Mart 24, 2004 00:29
Otomotiv dünyasının ünlü tasarımcıları ‘‘geçmişe dönüş modasını’’ tartışıyor. Mini, Beetle ve Mustang'le hız kazanan ve İngilizcesi ‘‘retro’’ olan geçmişe dönüş modası, geçtiğimiz günlerde Kanada Otomobil Fuarı'nda düzenlenen bir forumda masaya yatırıldı.
Foruma BMW Group'un Tasarım Direktörü Chris Bangle, Mitsubishi Motors Tasarım Başkanı Olivier Boulay, Ford'un Kuzey Amerika Tasarım Direktörü Ed Golden, GM'nin Tasarım Direktörü David Lyon, DaimlerChrysler'in Tasarımdan sorumlu Başkan Yardımcısı David McKinno ile Nissan'ın Tasarım Direktörü Shiro Nakamura katıldı.
Sizi bilmem ama ben tarihe damgasını vurmuş otomobillerin günümüzde yeni teknolojilerle tekrar hayat bulmasını çok başarılı bir yöntem olduğunu düşünüyorum. Bu durum bir çok kişi tarafından da bu şekilde düşünülüyor ki, satış rakamlarında kendini gösteriyor.
Geçmişte başarılı olmuş bir çok ürün, bunu sadece otomobil olarak değil, herhangi bir ürün olarak değerlendirebiliriz, geliştirilip yeniden önümüze koyulduğu zaman büyük heyecan yaratıyor. İnsanoğlu, geçmişte kendinden bir şey bulduğu ürünlerin, yıllar sonra yeniden önüne gelmesini ilgiyle karşılıyor. Bugüne kadar bu durum çoğunlukla giyim alanında kendini göstermiş, belli dönemlerde hep eski ürünler yeniden moda olmuştur. Bunu iyi değerlendiren uluslarası otomotiv firmaları da, geçmişte başarılı olmuş modellerini yenileyerek yeniden tüketiciye sunmayı bir fırsat olarak görerek, yoğun rekabette bir adım öne geçmeyi başardı.
MODA MİNİ İLE BAŞLADI
Kuşkusuz günümüzde otomotiv sektöründe yaşanan yoğun rekabet kendini tasarım alanında gösteriyor ve iyi tasarımcılar otomotiv firmalarının belki de en tepesine oturmuş durumdalar. Bir çok firma birbirinden yeni ve evrimsel nitelikteki tasarımlar ve yeniliklerle pazarda güç kazanmak için uğraşırken, bir çoğu eski moda otomobilleri yenileyerek günümüze taşıyor. Son yıllarda geçmişte büyük başarılara imza atmış modellerinin, tasarımcılar tarafından günümüze uyarlanması ‘moda’ haline geldi. New Beetle ile başlayan ve büyük başarı kazanan bu moda, Mini’nin yenilenmesiyle hız kazandı. Son dönemde bu başarıların ardından Ford'da yine efsanevi modeli Mustang'i orjinaline sadık kalarak yenileyerek ‘Bu akımda ben de varım’ dedi.
Otomotiv sektöründe moda olan bu durumu geçtiğimiz günlerde biraraya gelen dünyanın en iyi otomotiv tasarımcıları da değerlendirdi. İngilizcesi ‘Retro’ yani eski modaların canlandırılması olan kavram günümüzde otomotiv tasarımının en popüler konularından biri haline geldi. Ancak, her ne kadar bu durum moda olsa da, akıllara ‘‘hayal gücü ne oldu’’ sorularını da getiriyor. Renault'un Tasarım Direktörü Patrick LeQuement, otomotiv dünyasında Retro akımına karşı gelenlerin başında yer alıyor. LeQuement, Retro'nun gerilediğini ve yozlaştığını düşünüyor.
BMW Group'un Tasarım Direktörü Chris Bangle, Mitsubishi Motors Tasarım Başkanı Olivier Boulay, Ford'un Kuzey Amerika Tasarım Direktörü Ed Golden, GM'nin Tasarım Direktörü David Lyon, DaimlerChrysler'in Tasarımdan sorumlu Başkan Yardımcısı David McKinno ile Nissan'in Başkan Yardımcısı ve Tasarım Direktörü Shiro Nakamura geçtiğimiz günlerde Kanada Otomobil Fuarı’nda düzenlenen bir forumda bu konuyu tartıştı.
Tartışmanın moderatörlüğünü yapan Automobile dergisi Yayın Yönetmeni Jean Jennings, ‘Retro’ya daha çok zor durumdaki şirketlerin odaklandığını ileri sürerek tartışmayı başlattı.
Chris Bangle forumda ilk sözü alarak Jennings'in yorumu üzerine, Retro'nun Hamlet'i izlemek gibi bir şey olduğunu söyledi. Bangle, ‘‘Hamlet'in nasıl son bulacağını bilirsiniz ama yine de bir daha seyretmek istersiniz’’yorumunu yapıyor.
GEÇMİŞE DÖNÜŞ MİRAS DEĞİL
Ünlü tasarımcıların tartışmasından çıkardığım bir sonuç ise günümüzde ‘Retro’nun tanımı hakkında bir çok farklı görüş olduğu şeklinde. Birçok tasarımcı Retro yani geçmişe dönüş ile mirasın aynı şey olduğunu düşünürken, birçoğu bunların farklı kavramlar olduğunu dile getiriyor. Shiro Nakamura, geçmişe dönük bir tasarımla (Retro) aracın hangi temellere dayandığının anlaşıldığını belirterek, ‘‘Retro tasarımın en iyi en iyi örneğini New Bettle ve yeni Mustang ortaya koyuyor. Miras tasarım ise daha çok tasarım ruhunun evrimini gösteriyor. Bu alana örnek Nissan'ın 350 Z modelini gösterebiliriz. Bu araç açıkça ‘Z' dir ama açıkça yeni ‘Z'dir eski ‘Z' değildir’’dedi.
Bangle, Mini'yi de aynı kategoriye sokarak, ‘‘Yeni Mini orjinal Mini'nin modern bir yorumudur. Orjinaliylle aynı tadı verir. Orjinalini hiç bilmeyenler içinde bu geçerlidir’’dedi. Ed Golden ise yeni Mustang'i bu kapsamdan çıkartarak, ‘‘Yeni Mustang'de tasarım konusunda bir çok yenilik var’’dedi.
Orjinaline sadık kalanlar başarılı
Olivier Boulay bir otomobilin orjinalliğinin korunmasının başarı getirdiğini belirterek, ‘‘Porsche 911 başarısını orjinaline bağlı kalarak sağladığı evrimle yakaladı. Ama Mustang bu evrimi yakalayamadı. Neden yeni Mustang'in orjinaline benzetildiğini anlıyorum. Çünkü daha öncelikler işe yaramazdı’’ açıklamasını yapıyor. David McKinnon, ise retro tasarımın sadece şirketin geçmişindeki bir otomobile dayanmayabileceğini belirterek, ‘‘Örnek olarak PT Cruiser geçmiş tasarımları hatırlattığı için retro olarak görülüyor. Ama bağlantısı olan bir otomobil yok’’ dedi.
Geçmişe dönüş risk almamak için önemli
Retro'nun tasarımcılar tarafından kolay anlaşılabilir olarak tanımlandığını belirten Boulay, ‘‘Milyarlarca dolarlık riske girdiğiniz bir iş yaptığınız zaman, bilinmeyen bir şey yerine güvenli olduğu kanıtlanmış bir şey yaparsınız’’yorumunu yaparken, Lyon, Boulay'ın sözlerine ekleme yaparak, ‘‘Eski otomobillerin çekiciliği sayesinde biz tasarımcı olduk. Evet, parasal durumlar da buna vesile oluyor’’diye konuşuyor.
Sizi bilmem ama ben tarihe damgasını vurmuş otomobillerin günümüzde yeni teknolojilerle tekrar hayat bulmasını çok başarılı bir yöntem olduğunu düşünüyorum. Bu durum bir çok kişi tarafından da bu şekilde düşünülüyor ki, satış rakamlarında kendini gösteriyor.
Geçmişte başarılı olmuş bir çok ürün, bunu sadece otomobil olarak değil, herhangi bir ürün olarak değerlendirebiliriz, geliştirilip yeniden önümüze koyulduğu zaman büyük heyecan yaratıyor. İnsanoğlu, geçmişte kendinden bir şey bulduğu ürünlerin, yıllar sonra yeniden önüne gelmesini ilgiyle karşılıyor. Bugüne kadar bu durum çoğunlukla giyim alanında kendini göstermiş, belli dönemlerde hep eski ürünler yeniden moda olmuştur. Bunu iyi değerlendiren uluslarası otomotiv firmaları da, geçmişte başarılı olmuş modellerini yenileyerek yeniden tüketiciye sunmayı bir fırsat olarak görerek, yoğun rekabette bir adım öne geçmeyi başardı.
MODA MİNİ İLE BAŞLADI
Kuşkusuz günümüzde otomotiv sektöründe yaşanan yoğun rekabet kendini tasarım alanında gösteriyor ve iyi tasarımcılar otomotiv firmalarının belki de en tepesine oturmuş durumdalar. Bir çok firma birbirinden yeni ve evrimsel nitelikteki tasarımlar ve yeniliklerle pazarda güç kazanmak için uğraşırken, bir çoğu eski moda otomobilleri yenileyerek günümüze taşıyor. Son yıllarda geçmişte büyük başarılara imza atmış modellerinin, tasarımcılar tarafından günümüze uyarlanması ‘moda’ haline geldi. New Beetle ile başlayan ve büyük başarı kazanan bu moda, Mini’nin yenilenmesiyle hız kazandı. Son dönemde bu başarıların ardından Ford'da yine efsanevi modeli Mustang'i orjinaline sadık kalarak yenileyerek ‘Bu akımda ben de varım’ dedi.
Otomotiv sektöründe moda olan bu durumu geçtiğimiz günlerde biraraya gelen dünyanın en iyi otomotiv tasarımcıları da değerlendirdi. İngilizcesi ‘Retro’ yani eski modaların canlandırılması olan kavram günümüzde otomotiv tasarımının en popüler konularından biri haline geldi. Ancak, her ne kadar bu durum moda olsa da, akıllara ‘‘hayal gücü ne oldu’’ sorularını da getiriyor. Renault'un Tasarım Direktörü Patrick LeQuement, otomotiv dünyasında Retro akımına karşı gelenlerin başında yer alıyor. LeQuement, Retro'nun gerilediğini ve yozlaştığını düşünüyor.
BMW Group'un Tasarım Direktörü Chris Bangle, Mitsubishi Motors Tasarım Başkanı Olivier Boulay, Ford'un Kuzey Amerika Tasarım Direktörü Ed Golden, GM'nin Tasarım Direktörü David Lyon, DaimlerChrysler'in Tasarımdan sorumlu Başkan Yardımcısı David McKinno ile Nissan'in Başkan Yardımcısı ve Tasarım Direktörü Shiro Nakamura geçtiğimiz günlerde Kanada Otomobil Fuarı’nda düzenlenen bir forumda bu konuyu tartıştı.
Tartışmanın moderatörlüğünü yapan Automobile dergisi Yayın Yönetmeni Jean Jennings, ‘Retro’ya daha çok zor durumdaki şirketlerin odaklandığını ileri sürerek tartışmayı başlattı.
Chris Bangle forumda ilk sözü alarak Jennings'in yorumu üzerine, Retro'nun Hamlet'i izlemek gibi bir şey olduğunu söyledi. Bangle, ‘‘Hamlet'in nasıl son bulacağını bilirsiniz ama yine de bir daha seyretmek istersiniz’’yorumunu yapıyor.
GEÇMİŞE DÖNÜŞ MİRAS DEĞİL
Ünlü tasarımcıların tartışmasından çıkardığım bir sonuç ise günümüzde ‘Retro’nun tanımı hakkında bir çok farklı görüş olduğu şeklinde. Birçok tasarımcı Retro yani geçmişe dönüş ile mirasın aynı şey olduğunu düşünürken, birçoğu bunların farklı kavramlar olduğunu dile getiriyor. Shiro Nakamura, geçmişe dönük bir tasarımla (Retro) aracın hangi temellere dayandığının anlaşıldığını belirterek, ‘‘Retro tasarımın en iyi en iyi örneğini New Bettle ve yeni Mustang ortaya koyuyor. Miras tasarım ise daha çok tasarım ruhunun evrimini gösteriyor. Bu alana örnek Nissan'ın 350 Z modelini gösterebiliriz. Bu araç açıkça ‘Z' dir ama açıkça yeni ‘Z'dir eski ‘Z' değildir’’dedi.
Bangle, Mini'yi de aynı kategoriye sokarak, ‘‘Yeni Mini orjinal Mini'nin modern bir yorumudur. Orjinaliylle aynı tadı verir. Orjinalini hiç bilmeyenler içinde bu geçerlidir’’dedi. Ed Golden ise yeni Mustang'i bu kapsamdan çıkartarak, ‘‘Yeni Mustang'de tasarım konusunda bir çok yenilik var’’dedi.
Orjinaline sadık kalanlar başarılı
Olivier Boulay bir otomobilin orjinalliğinin korunmasının başarı getirdiğini belirterek, ‘‘Porsche 911 başarısını orjinaline bağlı kalarak sağladığı evrimle yakaladı. Ama Mustang bu evrimi yakalayamadı. Neden yeni Mustang'in orjinaline benzetildiğini anlıyorum. Çünkü daha öncelikler işe yaramazdı’’ açıklamasını yapıyor. David McKinnon, ise retro tasarımın sadece şirketin geçmişindeki bir otomobile dayanmayabileceğini belirterek, ‘‘Örnek olarak PT Cruiser geçmiş tasarımları hatırlattığı için retro olarak görülüyor. Ama bağlantısı olan bir otomobil yok’’ dedi.
Geçmişe dönüş risk almamak için önemli
Retro'nun tasarımcılar tarafından kolay anlaşılabilir olarak tanımlandığını belirten Boulay, ‘‘Milyarlarca dolarlık riske girdiğiniz bir iş yaptığınız zaman, bilinmeyen bir şey yerine güvenli olduğu kanıtlanmış bir şey yaparsınız’’yorumunu yaparken, Lyon, Boulay'ın sözlerine ekleme yaparak, ‘‘Eski otomobillerin çekiciliği sayesinde biz tasarımcı olduk. Evet, parasal durumlar da buna vesile oluyor’’diye konuşuyor.