Osmanlı Sarayı'nın resmi fotoğrafçısı

Vasilaki Kargopulo 1850 yılından itibaren Tünel'de bir fotoğrafçı dükkanı açarak fotoğrafçılık yaptı. 1879 yılında Saray Fotoğrafçısı oldu. İstanbul manzaraları ve aileleri, Osmanlı hanedanı, elçiler, memurlar ve İstanbul portrelerinden oluşan çalışması Koç Holding'e bağlı Birleşik Oksijen Sanayii'nin kültür hizmeti olarak yayımlandı. Kitap, Bahattin Öztuncay, 3.5 yıl süren çalışması sonunda yayımlandı.

Vasilaki Kargopulo, Osmanlı fotoğrafçılığının en ünlü isimlerinden biri. Kendisini fotoğrafa adayan ve 1850'den itibaren önce Beyoğlu'nda Rus elçiliğinin yanında, sonra da Tünel'de, fotoğraf stüdyosu açan Kargopulo'un asıl adı Vasilios. Ancak sarayda çok sevildiği için kendisi gibi Rum asıllı olanların isimlerinde yapılan ‘aki’ değişikliğiyle ‘Vasilaki’ olarak tanınmış. 1826 doğumlu Vasilaki Kargopulo, 2. Abdülhamid tarafından 1879 yılında ‘Mabeyn-i Hümayun Fotoğraflığı Memuriyeti’ne yani saray fotoğrafçılığına atanmış.

Osmanlı hanedanının portre fotoğraflarına imzasını atan bu ünlü fotoğraf sanatçısının adı neredeyse unutulmaya yüz tutmuş. Tarihçiler ile fotoğraf tarihine merak salanlar dışında adını bilen pek kalmamış. Oysa Vasilaki'nin objektifine takılanlar arasında kimler yok ki? Son padişah Vahidettin, Abdülaziz, İstanbul'daki şekerci ve ayı oynatcısı, bomboş kıyılarıyla Boğaziçi panaroması, bunlardan sadece birkaçı.

Vasilaki Kargopulo'nun çeşitli kolleksiyonlarından derlenen fotoğrafları, yaşamının da anlatıldığı ‘Vasilaki Kargopulo, Hazret-i Padişah'inin Serfotoğrafı’ adlı kitapla, yeniden günışığına çıktı. Koç Holdinge bağlı BOS'un (Birleşik Oksijen Sanayii) kültür hizmeti olarak yayımladığı kitabı hazırlayan Bahattin Öztuncay, 3.5 yıl boyunca Türkiye, Fransa, İngiltere, İsveç, Avusturya ve Yunanistan'da sürdürdüğü çalışmayla, ‘yurt içinde ve yurt dışında referans olarak kullanılabilecek’ bir kitaba imza atmak istediğini söylüyor.

Vasilaki Kargopulo, 1879 yılında getirildiği saray fotoğrafçılığı görevini, kalp krizi sonucu öldüğü 1886 yılına kadar sürdürüyor. 2.Abdülhamid, Vasilaki'ye olan sevgisini yerine oğlu Konstantin'i atayarak sürdürüyor. Ancak oğul Kargopulo, bu görevde sadece 2 yıl kalabiliyor ve görevden alındıktan sonra mesleğini Aydın'da sürdürüyor. Nüfusunun büyük kısmı Türklerden oluşan Aydın'da ‘Rum fotoğrafçı Kosti’ olarak biliniyor. Ancak aileye ilişkin bilgiler 1922 yılında tıkanıp kalıyor.

KİTAPTAKİ FOTOĞRAFLAR

Maliyeti 100 bin dolar olan ve bin 500 Türkçe, bin 500 İngilizce olmak üzere 3 bin tane basılan kitap, Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Ömer Koç'un önsözüyle yayımlandı.

Kitabın ilk bölümünde ‘İstanbul'da Fotoğrafçılığın ilk yılları’ anlatılıyor. ‘Stüdyo Fotoğrafçılığının Altın Dönemi’ başlıklı bölümde 1860-1878 yıllarında Kargopulo tarafından çekilen kartvizit portreler, meslek ve kıyafet serilerine yer veriliyor. Vasilaki Kargopulo'nun saray fotoğrafçılığı dönemini anlatan bölümde ise Osmanlı hanedanı ve devlet adamlarının portrelerinin yanısıra manzara fotoğrafları da bulunuyor. Kargopulo'nun ölümü ve oğlu Konstantin'in yerine atanması da kitapta ayrıntılarıyla anlatılıyor. Kitabın ‘Fotoğraflar’ bölümünde ‘Kargopulo Ailesi’, ‘Osmanlı Hanedanı’, ‘Devlet Adamları, Saray Görevlileri, Elçiler ve Yabancı Misafirler’, ‘Kıyafetler ve Meslekler’, ‘İstanbul Manzaraları’ ve ‘Panorama Fotoğraflar’ altbaşlıklarıyla, fotoğraflar yer alıyor. Kitabı hazırlayan Öztuncay, bir bölümde de 19'uncu yüzyılın fotoğrafçılık tekniklerini anlatıyor. En ilginç fotoğraflardan birini ise 1880'lerde ‘kısmi ay tutulması’nın objektife takıldığı an oluşturuyor.

11 Nisan 1886'da resmi olarak saray fotoğrafçısı unvanını alan oğul Konstantin Kargopulo, babasının aldığı bütün nişan ve madalyaları kullandığı bir kart bastırdı.