Osmanlı’nın kamera arkası

Güncelleme Tarihi:

Osmanlı’nın kamera arkası
Oluşturulma Tarihi: Ocak 10, 2011 00:00

Osmanlı sultan ve hanedan üyelerinin fotoğrafa karşı ilgisi Sultan Abdülaziz ile başlıyor. Bir fotoğraf meraklısı olan Abdülaziz’in himaye ettiği Ermeni asıllı Abdullah Biraderler ile portre fotoğrafçılığı teknik ve sanatsal açıdan üst düzeye çıkıyor.

Sultan Abdülhamid zamanında ise, “Saray Fotoğrafçısı” olarak atanan Rum asıllı Vasilaki Kargopulo’nun becerisi sayesinde zirveye ulaşıyor. Bir fotoğrafçının kendi portre fotoğrafına rastlamak çok zor olsa da, sergide Abdülhamid’in çok sevdiği ve ani bir kalp krizi sonucu ölen Vasilaki Kargopulo’ya ait bir fotoğraf da bulunuyor. 20. yüzyıl başından itibaren giderek yaygınlaşan amatör fotoğraf kameralarını kullanmaktan hanedan üyeleri de geri kalmıyorlar. Böylece özel mekânlarda aile içi fotoğrafların çekimleri de büyük ölçüde artıyor.

Hanedan’ın önemli geleneği

Abdülaziz’in pek çok portre fotoğrafı bulunurken, Abdülhamid ise hayatı boyunca 2 veya 3 portre fotoğrafı çektirmiş. Kendi portre fotoğrafının çekilmesinden hoşlanmayan Abdülhamid, başkalarına ait fotoğrafları görmeye ise bayılıyormuş.
Sergi, 19. yüzyılda Osmanlı hanedan üyeleri arasında portre fotoğraflarına duyulan özel ilgiyi ve portre fotoğrafçılığının teknik ve sanatsal açıdan eriştiği yüksek seviyeye dikkat çekiyor. Osmanlı’da portre fotoğrafları ve fotoğraf albümlerine verilen önemi, hanedanın, özellikle sürgün yıllarında, imzalı ve ithaflı portrelerini karşılıklı hediye etme geleneğini uzun yıllar boyunca sürdürmelerinden anlıyoruz. Küratör Öztuncay’ın anlattığına göre, donanma cemiyeti adına düzenlenen bir piyangoda en büyük ikramiye yine portre fotoğraflarıymış.

24 Nisan’a kadar açık

Osmanlı’nın bilinmeyen yüzü, Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi’nde açılan “Hanedan ve Kamera - Osmanlı Sarayından Portreler” adlı sergiyle gün yüzüne çıkıyor. Küratörlüğünü Bahattin Öztuncay’ın yaptığı, Ömer M. Koç’un kişisel koleksiyonundan seçilen fotoğraflardan oluşan sergide, Osmanlı sultan ve hanedan üyelerinin saray fotoğrafçıları tarafından çekilmiş portre fotoğrafları yer alıyor. Birçoğu imzalı ve ithaflı portre fotoğraflarından oluşan sergi, 24 Nisan Pazar tarihine kadar gezilebilir.

İmzalı ve ithaflı portreler

“Hanedan ve Kamera” sergisinde göreceğiniz tüm fotoğraflar orijinal, pek çoğu imzalı ve ithaflı. Ömer M. Koç’un kişisel koleksiyonu, 15 - 20 senelik bir birikimin sonucu oluşmuş. Birçoğu yurt dışı müzayedeler ve özel koleksiyonlardan toplanmış. Sergideki 200 kadar fotoğrafın 3’te 2’si ilk kez görülüyor. Portre fotoğrafları ve fotoğraf albümlerinin yanı sıra, fotoğrafa destek veren sultanlara ait 3 adet yağlı boya tablo da bulunuyor. En dikkat çekeni, iki asır boyunca Fransız Ressam Henri Guillaume Schlesinger’ın vârislerinde kaldıktan sonra Ömer Koç’a ulaşan ve bir Osmanlı sultanını ilk kez Batılı askerî kıyafetler içinde gördüğümüz, 1836 tarihli II. Murad tablosu. Bunun dışında, tahtta kaldığı süre sadece 93 gün olan V. Murad’ın tahta çıkışı anısına özel olarak sipariş edilmiş porselen çay servis takımı ve özellikle II. Meşrutiyet’ten sonra hanedan üyelerine olan ilgiyi arttırması beklenen portre kartpostalları koleksiyon parçaları arasında.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!