Osmanlı Devleti'nin kurucusu kimdir?

Yüzyıllarca farklı kıtalarda hükmeden Osmanlı'nın kurucusunun kim olduğu, özellikle eğitim hayatına devam eden öğrenciler tarafından merak ediliyor. İşte, 'Osmanlı Devleti'nin kurucusu kimdir?' sorusunun yanıtı...

Yüzyıllar boyunca gerçekleştirilen fetihlerle Türk-İslam medeniyetinin dünyaya yayılmasında atılan ilk adımlar Osmanlı'nın kuruluşu ile atıldı. Osmanlı'nın temellerini atan kurucusu ise Osman Gazi'dir. İşte, Osman Gazi'nin hayatına ilişkin ayrıntılar...

Ertuğrul Gazi'nin en küçük oğlu olmasına rağmen kahramanlığı ve atikliğiyle beyliğe seçilen Osman Gazi, küçük bir uç beyliğiyken zamanla cihan devletlerinden biri haline gelen, büyük bir coğrafya üzerinde yüzyıllar boyunca devamlılık gösteren Osmanlı Devleti'nin temellerini attı.

Gerçekleştirdiği fetihlerle Türk-İslam medeniyetinin dünyaya yayılmasında atılan ilk adımların mimarı olan Osman Gazi, Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda etkin rol aldı. Savaş dehası, öz güvenli kişiliği ve adaletli yapısıyla ön plana çıkan Osman Gazi, Osmanlı Devleti'nin kurucusu olarak tarihteki eşsiz yerini aldı.

Osman Gazi, 1258 yılında Söğüt'te dünyaya gelmiştir. Ertuğrul Gazi'nin üzerine titrediği üç oğlundan birisi olan Osman Gazi, 27 sene saltanatta kalmıştır.

Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve adını devletine ve soyuna vermiş bulunan ilk Osmanlı Sultânıdır. Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’înüddin de denmiştir. Osman Gâzî, hayatının sonuna kadar emîr yani bey olarak anılmıştır; vefâtından sonra Hân ve Sultân denmiştir. Çünkü hayatının sonlarına doğru uc beyi olmuştur.

24 YAŞINDAYKEN BABASININ YERİNE GEÇTİ

Osman Bey, 1258 tarihinde Söğüt’te veya Osmancık’ta dünyaya geldi. Babası Ertuğrul Gâzî ve annesi Halîme Hâtun’dur. 24 yaşındayken babasının yerine geçti. Osman Gâzî, önce Kastamonu’daki Çobanoğullarına, sonra da Kütahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi. Onlar da Selçuklu Sultânına bağlıydılar. İlk evliliği, 1280 civarında, Sultân Orhan’ın annesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Beyin kızı olan Mâl Hâtun iledir. 1289 yılına doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabî’a Bâlâ Hâtun ile evlenince, nüfuzu ve kudreti arttı. Bu hanımından da Şehzâde Alâ’addin dünyaya geldi.

1281 yılında babasının yerine aşiret beyi olan Osman Bey, bir görüşe göre, Selçuklu Sultânı II. Gıyâseddin Mes’ûd’un 1284’de Söğüd ve çevresinin kendisine tahsis edildiğine dair olan fermanı ve yanında hediye ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhâne ile uc beyi olmuştur. 1288 veya 1291 tarihinde Karacahisâr’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendi adına hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklâlini kazanması demektir.

67 YAŞINDA VEFAT ETTİ

Osman Gâzi’nin Bizans sınır şehirlerini birer birer fethetmesi üzerine telâşa düşen Bizanslılar onu ortadan kaldırmak için bir düğün vesilesiyle bir baskın hazırlarlar. Baskına baskınla cevap veren Osman Bey, 1299 yılında Yarhisâr ve Bilecik’i fethetti ve beylik merkezini Bilecik’e nakletti ve fitneye sebep olan Yarhisâr Tekfurunun kızı Nilüfer’i (Holofura’yı) oğlu Orhan ile evlendirdi.

Bu tarih, daha önce açıklanan sebeplerle Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılı kabul edildi. 27 Ocak 1300’de Selçuklu Sultânı III. Alâ’addin Keykubad’ın saltanat alâmeti olan tabl, alem ve tuğu Osman Beye bir ferman ile göndermesi ile artık Osman Bey müstakil bir uc beyi olmuştu. 1301 yılında Bursa’ya yakın bir yerde Yenişehir’i kurdu ve saltanat merkezini buraya nakletti. Bu arada bütün bu fetihlerde kendisine yardım edenleri de unutmadı ve kardeşi Gündüz Bey’e Eskişehir’i; oğlu Orhan Bey’e Sultânönü’nü; Hasan Alp’a Yarhisâr’ı; Şeyh Edebalı’ya Bilecik’i ve Turgut Alp’e İnegöl’ü verdi ve Edebalı’nın torunu Alâ’addin’i yanında götürdü.

1308 yılında İlhanlı Hükümdarı Ahmed Gazan tarafından Selçuklu Devletine son verilince Osmanlı Devleti tamamen müstakil hale geldi. 1313’de Harmankaya Hâkimi Köse Mihal Bey’in Müslüman olmasıyla Mekece, Akhisâr ve Gölpazarı Osmanlının eline geçti. 1320 yılından itibaren çevrede fazla görünmeyen Osman Bey, 1324 yılında beyliği oğlu Orhan Bey’e devretti. 1324 yılı Şubat ayında Bursa’nın fethini görmeden 67 yaşında vefat etti.

NAAŞI GÜMÜŞLÜ KÜMBET'TE

Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin naaşı, vasiyeti üzerine oğlu Orhan Gazi'nin Bursa'yı teslim almasının ardından "Gümüşlü Kümbet" olarak tanınan ve sonradan türbeye çevrilen eski Doğu Roma şapeline defnedildi.

Bursa'nın merkez Osmangazi ilçesinde kent surlarını içine alan, tarihi saat kulesi ve İstiklal Savaşı şehitlerinin mezarlarının da bulunduğu Tophane Parkı'ndaki Osmangazi Türbesi, kentin önemli tarihi yapıları arasında yer alıyor.

Sekizgen planlı olan, üzeri kubbeyle örtülü türbenin ortasındaki Osman Gazi'ye ait ahşap sandukanın etrafı sedef kakmalı, pirinç parmaklıklarla çevrili ve sandukanın üzeri sırma işlemeli kadifeyle örtülü. Türbede 17 sanduka arasında Osman Gazi'nin oğlu Alaaddin Bey, Orhan Bey'in eşi Asporça Hatun ve oğlu İbrahim Bey, I. Murad'ın oğlu Savcı Bey'e ait sandukalar bulunuyor.

Değişik tarihlerde bakım ve onarım gören ve 2014 yılında Dünya Miras Listesi'ne alınan "Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu" miras alanının bileşenleri arasında bulunan türbe, yerli ve yabancılar tarafından yoğun ilgi görüyor.