Organ naklinde, evlilikte 2 yıl şartı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 11, 2010 11:50
Sağlık Bakanlığı'nın Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği'nde değişiklik yaparak, eşler arası organ nakline 2 yıllık evli olma şartının getirmesi, sağlık dünyasında tartışma yarattı.
Uzmanların bir bölümü süreyi uygun bulurken, bazıları ise 1 yıl olabileceğini söyledi.
Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, geçen 5 Mart'ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik değişikliğiyle akraba dışı canlıdan organ nakli ile ilgili düzenlemeler yapıldı. Buna göre, canlıdan organ nakli, alıcının en az 2 yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi, dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilecek. Söz konusu canlı verici olabileceklerin haricinde canlıdan nakil yapılabilmesi için; naklin yapılacağı ilde oluşturulacak etik komisyonunun verici ile alıcı arasında, bu yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması gerekecek.
Etik kurallar dışında bağış yapılmasının önüne geçilmesi için yapılan değişikliklerin nakil sayılarına etki edip etmeyeceği tartışılırken, uzmanlar yeni bir düzenlemeyle getirilen 2 yıl evli olma şartı süresinin kısaltılabileceğini açıkladı. Nakillere, hastane dışında oluşturulacak özel bir komisyonun karar vermesine yönelik uygulamaya ise tam destek veren uzmanlar, bu uygulamanın organ ticaretine ağır darbe vuracağını belirtti.
ORGAN MAFYASINA DARBE
Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Organ Nakli Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof.Dr. Gültekin Süleymanlar, yeni yönetmeliğin nakil sistemine etkilerinin zamanla ortaya çıkacağını söyledi. Kadavradan organ bağışının talepleri karşılamadığını belirten Prof.Dr. Süleymanlar, bu nedenle canlı organ bağışçısının öneminin artığını vurgulayarak, “Ortaya çıkan yetersizlik, organ naklini ticarete dönüştürüp bundan rant elde eden birtakım mafyavari oluşumları tetikledi. Yönetmelikteki yeni düzenlemeler bu durumu ortadan kaldırmaya yönelik” dedi.
KARAR O İLDE ALINACAK
Yeni yönetmeliğe göre organ nakillerine ilişkin kararları sağlık müdürlükleri bünyesinde oluşturulan özel bir komisyonun vereceğini açıklayan Prof.Dr. Süleymanlar, bu sistemin organ ticaretinin önlenmesinde önemli bir etken olacağını kaydetti. Prof.Dr. Süleymanlar, “Organ naklinde akraba dışı kaynakları kullanmanın çok tehlikeli yanları var.
Çünkü bazı boşlukları değerlendiren kişiler organ naklini ticarete dönüştürüp, bundan rant elde etme çabası içinde. Bu durum insan hayatı için çok önemli olan organ nakli tedavisini kirletebiliyor. Yeni sistem rant hesabı yapan kişilerin ayrılmasında çok daha etkili olacak, alıcı ve verici arasında denge oluşturacak. Ayrıca nakil kararı için hiç bir hasta Sağlık Bakanlığı'na gitmek zorunda kalmayacak. Bütün kararlar il bazında verilecek” diye konuştu.
EVLİLİK SÜRESİ TARTIŞILIR
Yeni yönetmelikle eşler arası organ nakline 2 yıllık evlilik şartı getirilmesinin ise tartışmalı olduğunu dile getiren Prof.Dr. Gültekin Süleymanlar, bu zorunluluğun da organ ticareti için yapılan anlaşmalı evliliklerin engellenmesi için gündeme getirildiğini söyledi. “Bazı kişiler çıkar uğruna her türlü yolu deniyor” diyen Prof.Dr. Süleymanlar, “Dün evlenen biri ertesi gün gelip, ‘Ben eşime böbreğimi vereceğim’ dediğinde kafanızda bazı şüpheli yaklaşımlar oluşuyor. Ama bu durum her çiftin böyle bir yaklaşım içinde olacağını göstermez. Bu uygulamanın nakil sistemini nasıl etkileyeceğini zamanla göreceğiz” diye konuştu.
Prof.Dr. Süleymanlar, “Tabii bu süreyi dolduramayan çiftler için nakil yolu kapanmış değil. Nakil imkânı yakalamak isteyen çiftler ilgili komisyonlara başvurarak bu hakkı kazanabilir” dedi.
SÜRE BİR YIL OLABİLİRDİ
MedikalPark Antalya Hastanesi Organ Nakli Merkezi Direktörü Prof.Dr. Alper Demirbaş ise, yönetmelikte yapılan değişiklikleri desteklediğini söyledi. Yeni yönetmelikteki en etkili değişimin etik komisyonda yapıldığını bildiren Prof.Dr. Demirbaş, şöyle konuştu:
“Biz yıllardır bu komisyonun hastane dışına çıkarılmasını istedik. Bakanlık nihayet bu yönde bir karar alarak sağlık müdürlükleri bünyesinde geniş kapsamlı bir komisyon oluşturulmasına karar verdi. Daha önce hastane içinde belirlenmiş bir kurul vardı. Bu kurulun yapısı net değildi. Net olmadığı içinde sıkıntılar yaşanıyordu. Şimdiki sistemde hekimlerin ya da hastane mensuplarından birinin karar vermesi söz konusu olmayacak. Böylece alınan kararlarda soru işareti olmayacak.”
Prof.Dr. Alper Demirbaş, “Evli kalma süresinde indirime gidilebilir” dedi. Organ nakli olmak isteyenlerin evlendirilip bunun bir yöntem olarak kullanılmasının önüne geçmek için 2 yıl şartının getirildiğine dikkati çeken Prof.Dr. Demirbaş, “2 yıl şartı anlaşmalı evliliklerin önünü kesmek için hayata geçirilmiş bir uygulama. Bu süre 1 yıl olabilirdi” diye konuştu.
Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, geçen 5 Mart'ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik değişikliğiyle akraba dışı canlıdan organ nakli ile ilgili düzenlemeler yapıldı. Buna göre, canlıdan organ nakli, alıcının en az 2 yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi, dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilecek. Söz konusu canlı verici olabileceklerin haricinde canlıdan nakil yapılabilmesi için; naklin yapılacağı ilde oluşturulacak etik komisyonunun verici ile alıcı arasında, bu yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması gerekecek.
Etik kurallar dışında bağış yapılmasının önüne geçilmesi için yapılan değişikliklerin nakil sayılarına etki edip etmeyeceği tartışılırken, uzmanlar yeni bir düzenlemeyle getirilen 2 yıl evli olma şartı süresinin kısaltılabileceğini açıkladı. Nakillere, hastane dışında oluşturulacak özel bir komisyonun karar vermesine yönelik uygulamaya ise tam destek veren uzmanlar, bu uygulamanın organ ticaretine ağır darbe vuracağını belirtti.
ORGAN MAFYASINA DARBE
Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Organ Nakli Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof.Dr. Gültekin Süleymanlar, yeni yönetmeliğin nakil sistemine etkilerinin zamanla ortaya çıkacağını söyledi. Kadavradan organ bağışının talepleri karşılamadığını belirten Prof.Dr. Süleymanlar, bu nedenle canlı organ bağışçısının öneminin artığını vurgulayarak, “Ortaya çıkan yetersizlik, organ naklini ticarete dönüştürüp bundan rant elde eden birtakım mafyavari oluşumları tetikledi. Yönetmelikteki yeni düzenlemeler bu durumu ortadan kaldırmaya yönelik” dedi.
KARAR O İLDE ALINACAK
Yeni yönetmeliğe göre organ nakillerine ilişkin kararları sağlık müdürlükleri bünyesinde oluşturulan özel bir komisyonun vereceğini açıklayan Prof.Dr. Süleymanlar, bu sistemin organ ticaretinin önlenmesinde önemli bir etken olacağını kaydetti. Prof.Dr. Süleymanlar, “Organ naklinde akraba dışı kaynakları kullanmanın çok tehlikeli yanları var.
Çünkü bazı boşlukları değerlendiren kişiler organ naklini ticarete dönüştürüp, bundan rant elde etme çabası içinde. Bu durum insan hayatı için çok önemli olan organ nakli tedavisini kirletebiliyor. Yeni sistem rant hesabı yapan kişilerin ayrılmasında çok daha etkili olacak, alıcı ve verici arasında denge oluşturacak. Ayrıca nakil kararı için hiç bir hasta Sağlık Bakanlığı'na gitmek zorunda kalmayacak. Bütün kararlar il bazında verilecek” diye konuştu.
EVLİLİK SÜRESİ TARTIŞILIR
Yeni yönetmelikle eşler arası organ nakline 2 yıllık evlilik şartı getirilmesinin ise tartışmalı olduğunu dile getiren Prof.Dr. Gültekin Süleymanlar, bu zorunluluğun da organ ticareti için yapılan anlaşmalı evliliklerin engellenmesi için gündeme getirildiğini söyledi. “Bazı kişiler çıkar uğruna her türlü yolu deniyor” diyen Prof.Dr. Süleymanlar, “Dün evlenen biri ertesi gün gelip, ‘Ben eşime böbreğimi vereceğim’ dediğinde kafanızda bazı şüpheli yaklaşımlar oluşuyor. Ama bu durum her çiftin böyle bir yaklaşım içinde olacağını göstermez. Bu uygulamanın nakil sistemini nasıl etkileyeceğini zamanla göreceğiz” diye konuştu.
Prof.Dr. Süleymanlar, “Tabii bu süreyi dolduramayan çiftler için nakil yolu kapanmış değil. Nakil imkânı yakalamak isteyen çiftler ilgili komisyonlara başvurarak bu hakkı kazanabilir” dedi.
SÜRE BİR YIL OLABİLİRDİ
MedikalPark Antalya Hastanesi Organ Nakli Merkezi Direktörü Prof.Dr. Alper Demirbaş ise, yönetmelikte yapılan değişiklikleri desteklediğini söyledi. Yeni yönetmelikteki en etkili değişimin etik komisyonda yapıldığını bildiren Prof.Dr. Demirbaş, şöyle konuştu:
“Biz yıllardır bu komisyonun hastane dışına çıkarılmasını istedik. Bakanlık nihayet bu yönde bir karar alarak sağlık müdürlükleri bünyesinde geniş kapsamlı bir komisyon oluşturulmasına karar verdi. Daha önce hastane içinde belirlenmiş bir kurul vardı. Bu kurulun yapısı net değildi. Net olmadığı içinde sıkıntılar yaşanıyordu. Şimdiki sistemde hekimlerin ya da hastane mensuplarından birinin karar vermesi söz konusu olmayacak. Böylece alınan kararlarda soru işareti olmayacak.”
Prof.Dr. Alper Demirbaş, “Evli kalma süresinde indirime gidilebilir” dedi. Organ nakli olmak isteyenlerin evlendirilip bunun bir yöntem olarak kullanılmasının önüne geçmek için 2 yıl şartının getirildiğine dikkati çeken Prof.Dr. Demirbaş, “2 yıl şartı anlaşmalı evliliklerin önünü kesmek için hayata geçirilmiş bir uygulama. Bu süre 1 yıl olabilirdi” diye konuştu.