İlhan İrem: Organ naklinde en uzun bekleyiş
Güncelleme Tarihi:
Türk pop müziğinin usta ismi İlhan İrem’in böbrek yetmezliğinden hayatını kaybetmesinin ardından organ bağışı tekrar gündeme geldi. Uzmanlar, “Türkiye’de organ bekleme süreleri çok uzun. Avrupa’da en uzun bekleme süresi bizde. Böbrek için 10, karaciğer için yaklaşık 5 yıl bekleniyor” dedi.
Kadife sesi ve romantik şarkılarıyla Türk popunun efsaneleri arasına imini yazdıran İlhan İrem’in 66 yaşında böbrek yetmezliğinden hayatını kaybetmesi, gözleri organ bağışlarına ve nakillere çevirdi. Peki Türkiye’de kaç kişi böbrek nakli bekliyor, bir organ için kaç yıl beklemek gerekiyor, sıralama nasıl belirleniyor? Hürriyet uzmanlara sordu. İşte yanıtları...
BEKLEME LİSTESİ ADİL VE ŞEFFAF
Prof. Dr. Şinasi Sevmiş (Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Organ Nakli Merkezi): “Organ naklinde Sağlık Bakanlığı’nın çok şeffaf bir bekleme listesi var. Burada hastaların yaşları, ek hastalıkları, ne kadar süredir organ bekledikleri gibi yüzlerce parametre ele alınarak bir puanlama yapılıyor. Bu puanlama sistemine göre de hastaların organ naklinde kaçıncı sırada oldukları bakanlık yetkilileri tarafından bildiriliyor. Organ bulunduğu zaman hangi hastaneye gönderildiğine göre belli bir sıralamada hastaları çağırıyoruz. 3 ayda bir de bu puanlar hastaların güncel durumuna göre tekrar değerlendiriliyor. Türkiye’deki organ bağışı sistemi çok şeffaf ve hiçbir şekilde müdahalenin olmadığı, adil bir sistem. Bu nedenle içimiz çok ferah şekilde hastalarımıza nakil yapabiliyoruz. Ama Türkiye’de ne yazık ki organ bekleme süreleri oldukça uzun. Karaciğer yetmezliği olan ve nakil bekleyen hastalarda bu süre 5 yıl ve hastaların yaklaşık yüzde 90’ı bu sırada hayatını kaybediyor. Böbrekte ise 10 yıl. Ama böbrek hastalarında diyaliz şansı olması nedeniyle yaşam süreleri de daha uzun. Ancak diyaliz hastalarında genellikle diyabet ve kalp hastalıkları da görülmesi nedeniyle hastaların birçoğunu bu ek hastalıklar nedeniyle kaybediyoruz.”
63 BİN DİYALİZ HASTASI VAR
Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk: “Türkiye’de 63 bin diyalize giren hasta var. Böbrek nakli bekleyen hasta sayımız ise 23 bin civarında. 2021 yılında nakiller pandemi nedeniyle bir miktar geriledi. Türkiye’de nakil başarısı çok yüksek ancak kadavradan bağış çok az. Pandeminin azalması ile birlikte 2 seneden beri bekleyen hastalar hızlıca nakil olmaya başladılar. 2022 yılının ilk 7 ayında 2 bin kişi böbrek nakli oldu. Ancak bunların büyük çoğunluğu canlıdan nakil. Bizde kadavradan organ bağışı yüzde 15 civarında, hedef ise yüzde 40.”
