Oluşturulma Tarihi: Haziran 28, 2008 00:00
Petrol fiyatları 142 doları da aşarak yeni rekorunu kırdı. Petrol fiyatlarındaki rekor artışta, Libya’nın üretimi kısabileceği açıklamaları ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Dönem Başkanı Şekip Halil’in petrolün bu yaz 170 dolara çıkabileceği tahmini etkili oldu.
ULUSLARARASI piyasalarda petrol fiyatlarındaki yükseliş durmuyor. ABD ham petrolü 142.26 dolar, Brent petrolü ise 142.13 dolarla rekor kırdı. Fiyatların hızla yükselmesinde Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Başkanı Şekip Halil’den gelen açıklamalar ve Libya’nın üretimini kısabileceğini söylemesi etkili oldu. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Dönem Başkanı Şekip Halil, France 24 televizyonuna yaptığı açıklamada, "Fiyatların bu yaz 150-170 dolar arasında olabileceğini tahmin ediyorum" diye konuştu.
Spekülasyon kesin
Petrol fiyatlarının 200 doları göreceğini sanmadığını ifade eden Halil, spekülatif hareketlerin petrol piyasasında fiyatları etkilediğinin kesin olduğunu belirtmişti. ABD’deki yüksek riskli kredi krizinin de fiyatları etkilediğini kaydeden Halil, fiyatların yükselişinin gerisindeki temel etmenin doların devalüasyonu olduğunu vurguladı. "Her zaman dolar güçlendiğinde fiyatlarda düşüş olduğunu görebilirsiniz" diyen Halil, OPEC’in piyasanın talebini karşılamaya çalıştığını kaydetti.
OPEC’e göre gerçek talep yok
OPEC’in 9 Eylül’de yapacağı toplantıda üretimini artırma konusundaki tutumunu değiştirip değiştirmeyeceği sorusuna Halil, "Evet, tabii ki talep temelinde piyasanın durumunu gözden geçireceğiz. Piyasada gerçek bir talep olursa, OPEC bu talebi karşılamak için gerekli önlemleri alacak" yanıtını vermişti. Yılbaşından bu yana yüzde 40’dan fazla değer kazanan petrol fiyatı, 16 Haziran’da tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 139.89 doları görmüştü.
Libya’dan üretimi kısma tehdidi
Fiyat artışını tetikleyen bir diğer unsur da Libya’dan gelen açıklama oldu. Libya Ulusal Petrol Şirketi Başkanı Şokri Ganem, ABD Kongresi’nde, ABD Adalet Bakanlığına, petrol arzını sınırlayan OPEC üyelerine dava açabilme yetkisi veren yasaya karşılık olarak üretimi kısma olasılığını değerlendirdiklerini söyledi. Ganem, "Bütün seçenekler üzerinde çalışıyoruz. ABD Kongresi’nden tehditler var ve OPEC’i mahkemeye çıkarıyorlar. ABD’nin yargılama yetkisini ABD dışına çıkarıyorlar" dedi.
Dünya üçüncü büyük enerji krizini yaşıyor
GEÇEN yıl varili 70 dolar olan petrol fiyatının yılbaşından bu yana yüzde 40 artarak 141 doları geçmesi, dünyanın üçüncü bir "petrol şoku" deneyimi geçirdiği fikrini akla getiriyor. Krizler şöyle sıralanıyor:
1973: İlk petrol şokuna, Arap-İsrail savaşında İsrail’in destekçilerini, özellikle ABD, Japonya, Hollanda, Portekiz ve Güney Afrika’yı doğrudan etkileyen Arapların petrol ambargosu yol açtı. Petrol ambargosuyla 3 dolar olan petrol fiyatı 4 misli artarak 12 doları buldu.
1979: İkinci petrol şoku, İran İslam Devrimi’nden sonra ortaya çıktı. İran’dan bütün petrol ihracatı durdu, toplam petrol arzı yaklaşık yüzde 5 azaldı ve fiyat yüzde 150 yükseldi. Ortalama petrol fiyatı 1979 yılında 32 doların biraz altındaydı.
2008: Petrol fiyatlarının yılbaşından buyana yüzde 40 artmasıyla, ham petrolün efektif para maliyetinin şimdiye kadarki en yüksek seviyesine çıkması, üçüncü petrol şoku olduğu yönündeki fikirlerin tartışılmasına neden oldu.