Onlar Vietnam’ın unutulan savaş mağdurları
Güncelleme Tarihi:
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Perşembe günkü Vietnam gezisi sırasında ülkenin “sınırsız potansiyeli”nin ve ABD’yle güçlü ticari ilişkilerinin altını çizdi. Ancak bu cümleler, ABD’nin Vietnam Savaşı’nda kullandığı kimyasal siyahlardan payını alan Ngyuen Ngoc Phuong için çok bir şey ifade etmedi.
İŞTE VİETNAM'IN SAVAŞ MAĞDURU ÇOCUKLARI- FOTO GALERİ
Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor
ABD’nin ülkede son kalan personelinin de Saygon Büyükelçiliği’nin çatısından kalkan bir helikoptere binip ayrıldığı ve Vietnam Savaşı’ndan resmen bittiği 1975 yılından çok sonra doğan Phuong bugün 19 yaşında. Ancak 35 yıl önce biten savaşın etkilerini hayatının her alanında görebiliyor.
Genç adamın vücudunda ağır fiziksel kusurlar bulunuyor. Dahası yaklaşık 3 milyon Vietnamlı gibi Phuong da ABD’nin balta girmemiş ormanlarda saklanan Viet Cong gerillalarını ortaya çıkarmak için savaşta kullandığı Agent Orange isimli zehirli kimyasal maddeden zarar görmüş durumda.
EN ZEHİRLİ MADDEDEN ETKİLENDİLER
Science dergisinin yaptığı bir araştırmaya göre Agent Orange, üretimi sırasında “insanlar için bilinen en zararlı madde olan” dioksinden etkilendi. Peter Schuck, “Agent Orange on Trial” isimli kitabında Agent Orange’ı üreten şirketlerin 1952’de ölümcül dioksinin bu kimyasal maddeye bulaştığının farkında olduğunu ifade etti.
Nature dergisi 2003’te ABD ordusu, 1962 ile 1971 yılları arasında Vietnam üzerine yaklaşık 80 milyon litrelik Agent Orange ve diğer bitki ilaçlarından sıktığını ifade etti. Vietnamlı bir araştırmacı olan Dr. Nguyen Thi Ngoc Phuong 2007’de verdiği bir röportajda, “Agent Orange’ın kurbanı olan bir aileyle tanıştım. Ailenin dört çocuğu kördü, gözleri yoktu” dedi.
ABD Gazi İlişkileri Dairesi’nin ortaya çıkarılan bir raporunda Amiral ER Zumwalt Jr, Dow Chemical ve diğer üreticilerin, 1964’ten itibaren Agent Orange’a maruz kalmanın “genel organ zehirlenmesi”ne ve “diğer sistematik sorunlara” neden olabileceğini bildiğini ifade etti.
Bu ve benzeri çalışmalar, Amerikan ordusunun ve ordu için çalışan kimya şirketlerinin bu kimyasal maddenin Vietnamlılar üzerinde nasıl tehlikeli bir etki yapacağı konusunda bilgi sahibi olduğuna işaret ediyor.
SİVİLLER VE ÇEVRE EN ÇOK ETKİLENENLER
Bu açıdan, Agent Orange modern savaş, özellikle de terörle mücadele taktikleriyle ilgili korkutucu bir eğilimi gözler önüne seriyor: Savaştan en çok zarar görenler siviller ve çevre.
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı ve daha önceli savaşlar da şüphesiz çok kanlı olmuştu ancak o dönemde ölenlerin çoğunluğu askerlerdi.
Bugün Vietnam’ın balta girmemiş ormanlarından, Sudan’ın platolarına, Irak’ın şehirlerinden Afganistan’ın dağlarına, yaşanan savaşlarda en büyük acıyı siviller çekiyor. İngiltere-Vietnam Dostluk Cemiyeti Sekreteri Len Aldis, “Vietnam’da kimyasal silahlar yani Agent Orange ve napalm kullanıldı. Irak, Kosova ve Afganistan’da ise ABD, İngiltere ve NATO uranyum, misket bombası ve ABD’deki askeri üslerden kontrol edilen insansız hava araçlarını kullandı” dedi.
Savaş resmen bitse de bu çatışmalar sürüyor.
YARALAR HALEN SARILMADI
Haziran ayında, ABD’li ve Vietnamlı karar mercileri, vatandaşlar ve bilim insanlarından oluşan bir grup, hastalığın tedavi edilmesi ve sonrasındaki rehabilitasyon sürecinin maliyetinin 300 milyon dolar olduğunu söyledi.
Vietnam Millet Meclisi’ne üye olan politikacılardan Nguyen Van Son, “Vietnam savaşı sona erdi ancak ülkenin birçok bölgesinde savaşın yaralarının kanamaya devam ettiğini görebilirsiniz” dedi.
Diğer yandan savaşta kullanılan zehirli kimyasallardan etkilenenler sadece Vietnamlı vatandaşlarla sınırlı değil. ABD, Kanada ve farklı ülkelerde yaşayan savaş gazilerinin de kimyasallarla bağlantılı bir geçmişleri bulunuyor.