Onlar da diploma alacak

Metin Sabancı Spastik Çocuklar Okulu, birden fazla engeli olan çocuklara ilköğretim eğitimi veriyor. Metin Sabancı Spastik Çocuklar Merkezi bünyesindeki okul, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu'nun işbirliği sonucu kuruldu. Bu yıl ilk kez öğrenci kabul etti.

Okuldaki çocuklar, var olan müfredatın yanı sıra, rehabilitasyon ve fizyoterapi eğitiminden de yararlanıyor. Okuldan mezun olan öğrenciler, diğer ilköğretim okullarına denk diploma alacak.

İstanbul Kadıköy'de bulunan okulda, ikisi ikinci, 16'sı birinci sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 18 öğrenci bulunuyor. Öğrenciler, en fazla beş kişilik sınıflarda eğitim görüyor. Metin Sabancı Spastik Çocuklar Merkezi eğitim bölümlerinden sorumlu müdür yardımcısı ve çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı Handan Doğan, eğitimlerinde MEB'in ilköğretim müfredatının yanında, rehabilitasyon ve fizyoterapi programı da uyguladıklarını belirtiyor.

Doğan, ‘Buradaki çocuklar, normal okullardaki çocukların aldıkları matematik, hayat bilgisi gibi dersleri kendilerine uygun şekilde görüyorlar. Yazmakta ve kendilerini ifade etmekte zorlandıkları için, özel araç gereçler, özel programlar kullanıyorlar. Örneğin, yazı yazamayan çocuklar sembolleri, bilgisayarda mouse kullanamayanlar ise özel çubukları kullanıyor‘‘ diyor. Metin Sabancı Spastik Çocuklar Okulu'nda, MEB tarafından atanmış dört öğretmen görev yapıyor. Ayrıca okulda üç sınıf öğretmeni, iki çocuk gelişim eğitimi uzmanı ve üç fizyoterapist de çalışıyor. Okula devam eden öğrenciler, merkezdeki çocuk doktorları, ürologlar ve diş hekimlerinin hizmetlerinden de faydalanabiliyor.

Doğan, İngiltere, İsveç gibi birçok ülkede uygulanan eğitim  yöntemlerinin, bu okulla Türkiye'de ilk kez uygulamaya konulduğunu  belirterek, şunları söylüyor:

‘‘Kişi bedenini kullanamadığı zaman yardımcı araç gereçler kullanabilir.Stephen Hawking gibi. Bizim çocuklarımız da yardımcı araç gereçler kullanıyor. Çocuklar, kendilerini geliştirdiklerinde destekleniyor. Asla araca bağımlı bırakılmıyorlar. Bazı dersleri sınıfta öğrenmekte zorlanan öğrenciler, bireysel eğitimin verildiği kaynak odalarında eğitim görüyor. Her sınıfta, öğretmenlere yardımcı olan bakıcılar bulunuyor. Bu kişiler, spastik bir çocuğa nasıl bakılacağı konusunda eğitim alıyorlar.‘‘

Öğrenciler eğitimin yanında, rekreasyon ve grup terapisi, hidroterapi, el egzersizi grubu, iş ve meşguliyet terapisi ve kontrol adı altında beş farklı fizyoterapi etkinliğine de katılıyor.

Okulun müdürü Tarık Bitlis,okuldan mezun olan çocukların, sekiz yıllık eğitim sonunda, diğer ilköğretim okullarındaki çocuklarla denk diploma alacaklarını ifade ediyor:

‘‘Devletin engelli çocuklara yönelik birçok okulu var. Ancak buradaki çocukların, birden çok engeli bulunduğu için, bu okullara uyum sağlayamıyorlar. Onların tek başlarına incelenmeleri, kendilerine göre uyarlanmış programla eğitim almaları gerekiyor.‘‘

HER ÇOCUĞA İLGİ

Bitlis, öğrencilerin denk diploma almalarına karşın, entegre okullar olmaması nedeniyle, lise ve üniversitede de aynı sorunlarla karşılaşacaklarını kaydediyor.

Bitlis, ilköğretim okuluna kabul edilme koşulları hakkında şu bilgileri veriyor:

‘‘Öncelikle çocuğun rahatsızlığının belirlenmesi, engelinin tarif edilmesi gerekli. Bu, rehberlik araştırma merkezleri veya buradaki uzmanlar tarafından yapılabilir. Daha sonra, çocuğun bizim programa potansiyel olarak uyup uymadığı belirleniyor ve kontenjan dahilinde kabul ediliyor. Her çocuğun durumu farklı olduğu için, hepsiyle farklı ilgilenmek gerekebiliyor. Kapasitemiz, biraz da kullanabileceğimiz eleman sayısıyla orantılı. Sadece eğitim için her sınıfta en az üç görevliye ihtiyacımız var.‘‘

1996'da açılan Metin Sabancı Spastik Çocuklar Merkezi'nde, yatılı bölüm, atölyeler, okul, spor salonu ve poliklinik yer alıyor. Merkezde, fizik tedavi, özel eğitim, psikolojik danışmanlık, ortopedik danışmanlık, spor ve atölye eğitimleri veriliyor.

Merkezde yatılı olarak 38 öğrenci kalıyor. Spor, iş ve meşguliyet eğitimi, özel eğitim ve fizik tedavi için gelenlerle birlikte, merkezden her gün 80 ile 120 arasında engelli faydalanıyor.

Eğitim dışı etkinlikler

Rekreasyon ve grup terapisi:Çocuklara yönelik bu programda başını tutabilme, oturma, yer değiştirme, uzanma, kavrama eğitimi veriliyor. Çocuğun potansiyeline yönelik ayakta durma, yürüme ve bunun gibi aktivitelerle çabalarını açığa çıkarabilmek için faaliyetler düzenleniyor. Bu eğitimler oyun, yarışma, gezi ve görsel aktivitelerle pekiştiriliyor.

Hidroterapi: Havuz tedavisi kasları güçlendiriyor, eklemleri mobilize ediyor, ağrıyı azaltıyor, denge ve koordinasyonu artırıyor. Hidroterapiyle, çocuklar oturma dengesi, ağırlık aktarma, yürüme, tek ayak üzerine denge kurma, merdiven çıkma gibi eylemlere katılıyor.

El egzersizi grubu: Ellerinde kasılması olan çocuklar, kasılmaların şiddetine bağlı olarak bazı hareketlerde zorlanabiliyor. El egzersiziyle, çocukların yemek yeme, soyunma gibi faaliyetlerde başarılı olabilmeleri amaçlanıyor. Çocuğa bu konuda normal ya da normale en yakın kabiliyet kazandırılmaya çalışılıyor.

İş ve meşguliyet terapisi: Program, günlük yaşam aktiviteleri, kendine bakım, yemek yeme, giyinme eylemleri yanında sosyal yaşamın gereği olan iletişim, yürüme ve seyahat aktivitelerini içeriyor. Eğitim programı, tekerlekli sandalye, baston ve koltuk değneği gibi yardımcı aletler kullanmanın yanı sıra, fermuar açma kapama, düğme ilikleme, yazı yazma gibi el becerilerini de içeriyor.

Kontrol: Fizik tedavide, normal hareket hissini çocuğa öğretmek amaçlanıyor. Bu nedenle, tedavi sırasında çocukların normal hareketleri tekrar etmesi sağlanıyor. Ailelerine de bu hareketleri evde alışkanlık haline getirmeleri öneriliyor. Bu nedenle doğru pozisyon ve doğru tutuş şekilleri, aileye öğretiliyor.